SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
4 février 2009 4 februari 2009
________________
Question écrite n° 4-2914 Schriftelijke vraag nr. 4-2914

de Tony Van Parys (CD&V)

van Tony Van Parys (CD&V)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
________________
Narguilé - Conséquences pour la santé - Enquête - Sensibilisation Waterpijp - Gevolgen voor de gezondheid - Onderzoek - Sensibilisatie 
________________
tabagisme
tabac
politique de la santé
Organisation mondiale de la santé
nicotineverslaving
tabak
gezondheidsbeleid
Wereldgezondheidsorganisatie
________ ________
4/2/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 5/3/2009)
10/2/2009Antwoord
4/2/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 5/3/2009)
10/2/2009Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-691 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-691
________ ________
Question n° 4-2914 du 4 février 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-2914 d.d. 4 februari 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le groupe de travail Tobacco Product Regulation de l'Organisation mondiale de la santé a produit, dès 2005, une note consultative sur le narguilé, en particulier en ce qui concerne les conséquences pour la santé, les besoins en matière de recherche et les actions recommandées par les législateurs.

Selon ce groupe de travail, les fumeurs de narguilé inspirent plus profondément que les fumeurs de cigarettes parce que l'eau retient une partie de la nicotine et que, de cette manière, la sensation de bien-être dû à la nicotine se fait sentir plus tard. Cela les expose à des quantités plus importantes de substances cancérigènes et de monoxyde de carbone. Selon le groupe de l'Organisation mondiale de la santé (OMS), une séance de narguilé (de 20 à 80 minutes) reviendrait à fumer une bonne centaine de cigarettes.

Toujours selon ce rapport, cette utilisation fait courir de graves risques pour la santé des fumeurs tant actifs que passifs ; le passage par l'eau ne retient pas les éléments toxiques.

Les spécialistes estiment de la sorte qu'il ne s'agit pas d'une alternative à la cigarette, mais d'une dangereuse porte ouverte à la dépendance au tabac pour des jeunes tentés par cette nouvelle façon de consommer.

Enfin, le rapport de l'OMS estime qu'avaler la fumée par le biais d'un même embout pose des problèmes en terme de transmission de maladies comme la tuberculose ou l'hépatite.

Des constatations similaires ont été faites dans la revue professionnelle Pediatrics et particulièrement dans l'article « Water-pipe Smoking : an Emerging Health Risk Behaviour ».

Fumer le narguilé est très fréquent dans les régions africaines, de la Méditerranée orientale et du Sud-Est asiatique. Depuis les années quatre-vingt-dix, le narguilé est également devenu populaire parmi de nouveaux groupes, notamment des étudiants et des jeunes, aux États-Unis, au Brésil et en Europe. Le narguilé semble être très tendance à l'heure actuelle au motif, erroné, qu'il serait relativement sain en comparaison des cigarettes et du fait de son aspect social.

Dans notre pays, le narguilé serait également très populaire parmi les étudiants.

C'est pourquoi nous aimerions savoir si la ministre est disposée à prendre en considération les recommandations du groupe de travail de l'Organisation mondiale de la santé.

Il s'agit notamment d'adopter la même réglementation pour le narguilé que pour les autres produits dérivés du tabac. En outre, il faut prévoir des mises en garde claires pour la santé. Les risques doivent être mieux annoncés. Le groupe de travail propose de reprendre cette réglementation dans un cadre général de prévention, de sensibilisation et d'actions visant à encourager l'arrêt de cette pratique. Le narguilé devrait également être interdit aux endroits où les autres produits dérivés du tabac sont interdits.

Est-elle disposée à réaliser plus d'études sur le phénomène du narguilé en Belgique?

Estime-t-elle opportun de mener une action de sensibilisation spécifique au narguilé?

 

In 2005 reeds verscheen een adviserende nota van de werkgroep Tobacco Product Regulation binnen de Wereldgezondheidsorganisatie over het roken van de waterpijp, meer bepaald over de gevolgen voor de gezondheid, de onderzoeksnoden en de aanbevolen acties door wetgevers.

Volgens deze studiegroep inhaleren waterpijprokers dieper dan rokers van sigaretten, omdat het water een deel van de nicotine weerhoudt, zodat het bevredigend gevoel van nicotine pas later intreedt. Dit stelt hen bloot aan grotere hoeveelheden kankerverwekkende stoffen en koolstofmonoxide. Volgens de groep van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) zou één sessie waterpijp roken (van 20 tot 80 minuten) ongeveer overeenkomen met het inhaleren van honderd en meer sigaretten.

Nog altijd volgens dit verslag vormt dit gebruik een ernstig risico voor de gezondheid voor de actieve of de passieve rokers ; de doorgang door water verwijdert niet de toxische bestanddelen.

Deskundigen schatten op deze manier dat het niet gaat om een alternatief voor de sigaret, maar om een gevaarlijkere toegangsdeur tot tabaksverslaving voor jongeren die verleid worden door deze nieuwe verbruikersmanier.

Tenslotte meent het verslag van de WGO dat het feit om de rook in te ademen via een zelfde uiteinde, problemen stelt in verband met het overdragen van ziektes zoals tuberculose of hepatitis.

Ook in het vakblad Pediatrics en meer bepaald in het artikel " Water-pipe Smoking : an Emerging Health Risk Behaviour " werden gelijkaardige vaststellingen gedaan.

Waterpijproken komt zeer veel voor in de Afrikaanse regio, de oostelijk mediterrane regio en de Zuid-Oost Aziatische regio. Sinds de jaren negentig echter is het waterpijproken ook populair bij nieuwe groepen zoals studenten en jongeren in de Verenigde Staten, Brazilië en Europa. Waterpijproken lijkt tegenwoordig erg in trek te zijn op basis van misvattingen dat het relatief gezond zou zijn in vergelijking met sigaretten en ook door het sociale aspect ervan.

Ook in België zou het waterpijproken zeer populair zijn onder studenten.

Daarom vragen we aan de geachte minister of ze bereid is de aanbevelingen van de studiegroep van de Wereldgezondheidsorganisatie in België in overweging te nemen.

Het gaat onder meer over dezelfde reglementering aan te nemen tegenover waterpijproken als tegenover roken van andere tabaksproducten. Daarnaast stellen ze duidelijke gezondheidswaarschuwingen voor. De risico's moeten veel beter bekendgemaakt worden. De werkgroep stelt voor deze reglementering mee op te nemen in een algemeen kader van preventie, sensibilisering en acties om het stoppen te stimuleren. Het waterpijproken zou ook verboden moeten worden op plaatsen waar roken van andere tabaksproducten verboden is.

Is zij bereid om meer onderzoek te voeren naar het fenomeen waterpijproken in België ?

Acht zij het opportuun om te sensibiliseren, specifiek naar het waterpijproken toe ?

 
Réponse reçue le 10 février 2009 : Antwoord ontvangen op 10 februari 2009 :

Comme l'a précisé l'OMS, les chichas constituent, en effet, un grand danger pour la santé des consommateurs qui pensent à tort qu'ils consomment un produit moins toxique.

A l'heure actuelle, nous ne disposons pas de chiffres sur le nombre de personnes qui fument régulièrement des chichas. Il y en a certainement peu comparé aux consommateurs de cigarettes et de tabac à rouler.

En ce qui concerne un éventuel programme de sensibilisation sur ces produits pour certains groupes cibles, je souhaite rappeler que cela ne relève nullement de la compétence fédérale puisque la prévention est une matière communautaire.

Conformément à l'arrêté royal du 13 août 1990, il y a des avertissements en matière de santé sur ces produits tout comme sur les autres produits de tabac destinés à être fumés. Mes services sont pour l'instant en train de préparer des mesures et ils réfléchissent à des avertissements combinés avec une photo sur les produits de tabac destinés à être fumés et donc pas seulement sur les cigarettes. Les consommateurs devraient ainsi être plus conscients de la toxicité de ces produits.

Enfin, je désire aussi souligner que le parlement examine une proposition de loi qui interdit la consommation des produits de tabac dans tous les lieux publics, cafés et bars compris. Avec une telle interdiction totale, les bars de chichas, des endroits adaptés à la consommation de cette sorte de produits seraient de facto supprimés.

Zoals de WGO heeft aangetoond vormen waterpijpen inderdaad een groot gevaar voor de gezondheid van de consumenten die onterecht denken dat ze een minder toxisch product consumeren.

Wij beschikken jammer genoeg thans niet over cijfers met betrekking tot het aantal personen dat geregeld waterpijpen roken. Dat zijn er zeker maar weinig vergeleken met de consumenten van sigaretten en roltabak.

Wat een eventueel sensibiliseringsprogramma rond deze producten voor de doelgroepen betreft, wens ik u erop te wijzen dat dit geenszins onder de bevoegdheid van de federale overheid valt aangezien preventie een gemeenschapsbevoegdheid is.

Verder moeten op deze producten, overeenkomstig het koninklijk besluit van 13 augustus 1990, net als op alle andere tabaksproducten die bestemd zijn om gerookt te worden, gezondheidswaarschuwingen vermeld staan. Momenteel zijn mijn diensten trouwens een verdere uitbouw van deze maatregelen aan het voorbereiden en wordt er nagedacht over de toepassing van gecombineerde waarschuwingen met een foto op alle voor roken bestemde tabaksproducten en dus niet alleen meer op sigaretten. Hierdoor zouden de consumenten zich meer bewust moeten worden van de toxiciteit van deze producten.

Ten slotte zou ik hier ook willen onderstrepen dat het parlement momenteel een wetsvoorstel bestudeert dat de consumptie van tabaksproducten in alle openbare plaatsen, cafés en bars inbegrepen, verbiedt. Door een dergelijk totaal rookverbod zouden de waterpijpbars, geschikte plekken voor de consumptie van dit soort product, de facto afgeschaft worden.