Vanaf het einde van de jaren negentig is in binnen- en buitenland opnieuw aandacht ontstaan voor onderzoek naar, en teruggave van tijdens het naziregime geroofd kunstbezit. Nederland heeft in 2001 een onafhankelijke adviescommissie opgericht die onder meer advies verleent over restitutiekwesties van roofkunst waarbij de Staat niet is betrokken. Op grond van artikel 2, lid 2, van het Instellingsbesluit van de Restitutiecommissie heeft de Commissie tevens de taak "op verzoek van de minister advies uit te brengen over geschillen over teruggave van cultuurgoederen tussen de oorspronkelijke eigenaar die door omstandigheden die direct verband hielden met het naziregime onvrijwillig het bezit verloor of diens erfgenamen en de huidige bezitter niet zijnde de Staat der Nederlanden". Uit artikel 2, lid 3, van het Instellingsbesluit volgt dat de minister een dergelijk verzoek uitsluitend bij de Commissie indient "indien de oorspronkelijke eigenaar of diens erfgenamen en de huidige bezitter gezamenlijk de minister daarom gevraagd hebben". Resumerend gaat het hier om alternatieve geschillenbeslechting over kwesties betreffende naziroofkunst. De partijen zijn de erfgenamen of rechtsopvolgers van de oorspronkelijke eigenaar van een kunstwerk, enerzijds, en de huidige bezitter van het betreffende kunstwerk, anderzijds. Deze huidige bezitter is niet de rijksoverheid, maar bijvoorbeeld een particulier, een stichting of een provinciale of gemeentelijke overheidsinstelling. Conform het Instellingsbesluit neemt de Commissie bij haar advisering in deze zaken "maatstaven van redelijkheid en billijkheid" in acht.

Ons land voerde hieromtrent eerder onderzoek. De Commissie voor de schadeloosstelling van de leden van de Joodse Gemeenschap van België heeft het onderzoek en de behandeling van de aanvragen tot schadeloosstelling op 31 december 2007 beëindigd. Het secretariaat van de Commissie heeft eveneens de werkzaamheden stopgezet. De opvolging wordt vanaf 1 januari 2008 verzekerd door de diensten van de Kanselarij van de eerste minister en valt heden onder de programmatorische overheidsdienst (POD) Wetenschapsbeleid.

Wij hebben echter geen orgaan dat advies verleent over roofkunst wat betreft particuliere claims.

Het is een transversale aangelegenheid van de Gemeenschappen. Het kunstenbeleid in ons land is het resultaat van een complex samenspel tussen verschillende overheidsniveaus. Sinds de staatshervormingen van 1970 is cultuurbeleid in België een bevoegdheid geworden van de Gemeenschappen. Het federale niveau is ook betrokken bij restitutiekwesties van roofkunst. Ik verwijs naar de opvolging van de werkzaamheden van het secretariaat van de Commissie voor de schadeloosstelling van de leden van de Joodse Gemeenschap, waaronder gestolen kunstwerken door het naziregime vallen. Heden ressorteert dit onder het departement Wetenschapsbeleid.

Ik had hieromtrent dan ook volgende vragen :

1) Hoe reageert u op dit Nederlandse initiatief, dat zeer transparant is en een duidelijk knooppunt (via een webstek) aanbiedt voor burgers die roofkunst van hun familie willen terugvinden ? Overweegt u een gelijkaardig initiatief in ons land met een restitutiecommissie of een ander digitaal meldpunt waar landgenoten die een claim hebben betreffende roofkunst terechtkunnen ? Zo neen, waarom niet ? Wat gaat u wel doen en kunt u dat uitvoerig toelichten ?

2) Bent u bereid met de slachtoffers van roofkunst in overleg te gaan ? Bent u bereid samen met de Joodse Gemeenschap en andere organisaties die de slachtoffers van het Naziregime vertegenwoordigen een procedure uit te werken die de families van beroofde slachtoffers helpt bij het recupereren van de hen afhandig gemaakte kunstwerken, en dit onder meer met een adviesverlening bij restitutiekwesties ? Zo neen, waarom niet en wat gaat u dan wel doen ? Zo ja, kunt u meedelen wat de inhoud en het tijdschema zijn ?

Ik verwijs naar het antwoord van de staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid, aan wie de vraag eveneens werd gesteld.