Steeds meer boeren beveiligen hun stallen en weilanden met camera's of met hekwerken met toegangscodes. De reden is naar verluidt een reeks diefstallen die agrariërs teistert.

De Nederlandse Melkveehouders Vakbond maakt zich zorgen om de ontwikkeling. Complete veegmachines van 150 kilo verdwijnen uit stallen. Volgens de vakbond zijn alvast in Nederland steeds meer boeren het slachtoffer van diefstal en worden daarom maatregelen genomen. Er worden camera's opgehangen en er verschijnen hekwerken rondom landerijen, die alleen met een toegangscode te openen zijn.

De beroepsvereniging Natuurboeren ziet ook een toename van diefstallen. "Beveiligingscamera's zijn helaas nodig op agrarische bedrijven. Het dievengilde heeft het steeds meer hierop voorzien", zegt Evelien Al. "De techniek om een camerasysteem aan te leggen, wordt steeds nieuwer en daarbij ook gemakkelijker voor de boer. Er zijn nu bijvoorbeeld camerabeelden die op een mobiele telefoon gezien kunnen worden."

Het betreft een transversale gewestelijke materie. Landbouw valt onder de bevoegdheid van de Vlaamse minister van Omgeving, Natuur en Landbouw. Preventie betreft echter een Federale materie en bijgevolg zijn overleg en samenwerking noodzakelijk, wil men dit fenomeen effectief aanpakken. Om te weten of er meer preventieve acties moeten komen, is het belangrijk de cijfers te kennen, om aldus te kunnen inschatten of er ook bij ons daadwerkelijk een probleem is.

Graag had ik hieromtrent dan ook een antwoord gekregen op de volgende vragen :

1) Is er ook in ons land sprake van een toename van diefstallen uit schuren, stallen, weilanden en erven van boerderijen waarbij criminelen azen op onder meer maaimachines en andere waardevolle zaken? Kunt u dit cijfermatig toelichten?

2) Welke concrete acties onderneemt de politie om deze diefstallen tegen te gaan ?

3) In hoeverre deelt u de analyse dat er sprake zou zijn van criminaliteit van bendes uit Oost-Europa? Op welke wijze vindt er samenwerking plaats met de autoriteiten van de bronlanden van de problematiek van deze rondtrekkende bendes?

4) In hoeverre wordt er door de politie specifieke kennis over de bronlanden van de problematiek en de criminele netwerken vergaard om de problemen bij de bron aan te pakken?

5) In hoeverre vindt er samenwerking plaats met handelaren in ons land en landen in Oost-Europa om heling van in België gestolen goederen uit de landbouw en andere sectoren (zoals de bouw) zoveel mogelijk tegen te gaan?

6) Hebt u hieromtrent reeds overlegd met de verschillende beroepsorganisaties, en hebt u hieromtrent een overleg gepland met de bevoegde ministers van de deelstaten, gezien landbouw een Gewestbevoegdheid is, en bent u bereid bepaalde specifieke preventiemaatregelen uit te werken? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kunt u de inhoud en timing toelichten?

7) Hebt u reeds signalen ontvangen van de bevoegde gewestelijke ministers dat er inderdaad een probleem is wat betreft diefstallen op boerderijen? Zo ja, van wie en kunt u toelichten wat u concreet hebt besproken?

1) In bijlage wordt een tabel weergegeven met het aantal door de politiediensten geregistreerde feiten betreffende diefstallen (inclusief de pogingen) van landbouwvoertuigen op / in boerderijen, schuren, stallen, weides en velden (bron : federale politie – DRI) en dit voor de volledige jaren 2010–2013 en de eerste drie kwartalen van 2014.

Wat betreft de gestolen landbouwvoertuigen op / in boerderijen, schuren, stallen, weides, en velden, werden deze in de tabel onderverdeeld in zeven categorieën, namelijk :

1. landbouw- / bosbouwtrekker ;

2. landbouw- en trage aanhangwagen ;

3. landbouwmaterieel ;

4. landbouwmotor ;

5. landbouwvoertuig en trage oplegger ;

6. maaimachine ;

7. traag voertuig omgevormd voor landbouw.

In totaal werden er, in 2010, 21 exemplaren van voornoemd landbouwmateriaal gestolen of werd er een poging ondernomen tot diefstal. Voor de jaren 2011, 2012 en 2013 bedroegen deze aantallen respectievelijk 37, 40 en 35 (pogingen tot) diefstallen. In de eerste drie kwartalen van 2014 werden 22 landbouwvoertuigen gestolen of werd er geprobeerd om deze te stelen.

2) Diefstallen in hoeves, stallen en schuren vallen onder diefstallen in gebouwen, een prioritair fenomeen, opgenomen in het Nationale Veiligheidsplan 2012–2015. Binnen dat kader vallen ze dan ook binnen de geïntegreerde en integrale aanpak die hieromtrent is ontwikkeld op nationaal niveau. Aangezien er aanwijzingen zijn dat rondtrekkende dadergroepen ook actief zijn voor wat betreft diefstallen in hoeves, stallen en schuren als voor de occasionele diefstallen van landbouwvoertuigen, wordt er ook vanuit deze invalshoek op deze materie gewerkt.

3) Verwijzend naar het antwoord op vraag 2), zijn er aanwijzingen dat internationaal opererende rondtrekkende dadergroepen (georganiseerde diefstallen) inderdaad ook actief zijn binnen dit fenomeen.

Voor de strijd tegen rondtrekkende dadergroepen heeft België reeds talrijke Verdragen afgesloten inzake politionele en justitiële samenwerking. Wat betreft de problematiek van de rondtrekkende dadergroepen vermelden we onder andere de Verdragen met de thuislanden Albanië, Bulgarije, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Roemenië en Slovakije. Met Moldavië en Montenegro zijn er Memorandi of Understanding om de samenwerking te bevorderen.

Ook de gerechtelijke overheden, vertegenwoordigd door het federaal parket, hebben samenwerkingsovereenkomsten met Albanië, Roemenië, Moldavië, en Servië. Inzake wederzijdse rechtshulp in strafzaken binnen de Europese Unie wordt de overdracht van de strafvordering (denonciatie) en strafuitvoering in de landen van herkomst geregeld.

Al deze samenwerkingsverbanden vinden hun uitvoering op het terrein in operationele onderzoeken (met onder andere spiegelonderzoeken in de landen van herkomst, recuperatie van vermogen, opsporingsonderzoeken in het thuisland via interrogatoire commissies, Joint Investigation Teams, enz.) en uitwisselingsprogramma’s waarbij politie uit de thuislanden in ons land Belgische politie-eenheden komen ondersteunen.

Sedert 2010 is België driver voor het Europese project EMPACT-MOCG-project, wat staat voor « European Multi-disciplinary Projects Against Criminal Threats – Mobile Organised Crime Groups ». Dit project streeft de optimalisatie van een internationale aanpak van rondtrekkende dadergroepen na, door onder andere de internationale informatie-uitwisseling te optimaliseren. Ook binnen de nieuwe Europese beleidscyclus 2013-2017 werd een integrale en geïntegreerde aanpak van rondtrekkende dadergroepen opgenomen als één van de prioriteiten onder het project EMPACT-OPC, ofwel « European Multi-disciplinary Projects Against Criminal Threats – Organised Property Crime ».

4) In het kader van de aanpak van rondtrekkende dadergroepen wordt er op regelmatige basis aan informatie-uitwisseling gedaan via diverse kanalen, waaronder Europol, Interpol, de Belgische verbindingsofficieren in het buitenland en sommige buitenlandse verbindingsofficieren in België. Zo wordt er bijvoorbeeld aan (strategische en tactische) beeldvorming gedaan inzake de fenomenen en de georganiseerde dadergroepen, door het systematisch of projectmatig aanleveren van informatie door de lidstaten aan de analyse-eenheden van Europol.

5) Wanneer er geen concrete structurele samenwerkingsverbanden tussen de politie en handelaren van landbouwvoertuigen zijn, valt het niet uit te sluiten dat er ad hoc contacten zijn in het kader van lopende onderzoeken.

6) en 7) Uit de hoger vermelde politionele statistieken, blijkt dat in België de problematiek van diefstal van materiaal op landbouwbedrijven, tot op heden beperkt is in omvang. Desondanks is de impact van dergelijke feiten voor de slachtoffers belangrijk.

Hoewel diefstal van landbouwmateriaal niet specifiek werd opgenomen als prioritair fenomeen in het Nationaal Veiligheidsplan 2012–2015, vinden we daarin wel prioritaire fenomenen terug betreffende diefstallen en inbraken in woningen en andere gebouwen terug (fenomenen die kunnen gelinkt worden aan diefstal van landbouwvoertuigen).

Zoals uit voorgaande antwoorden al bleek, leveren de politiediensten bijzondere inspanningen bij de integrale en geïntegreerde aanpak van diefstallen en rondtrekkende daders, en dit zowel op nationaal vlak, als in het kader van een internationale politionele samenwerking.