BELGISCHE SENAAT
________
Zitting 2016-2017
________
15 december 2016
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 6-1178

de Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

aan de vice-eersteminister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met de Regie der gebouwen
________
Overheidswebsites - Veilige communicatie - Lekken - Verbetering van de veiligheid - Maatregelen
________
internet
computercriminaliteit
gegevensbescherming
Nederland
ministerie
overheidsadministratie
internetsite
________
15/12/2016Verzending vraag
23/2/2017Antwoord
________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1176
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1177
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1179
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1180
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1181
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1182
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1183
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1184
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1185
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1186
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1187
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1188
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1189
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1190
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1191
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1192
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1193
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 6-1178 d.d. 15 december 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De verbindingen naar veel Nederlandse overheidswebsites zijn niet goed beveiligd. Dat blijkt uit onderzoek van de Open State Foundation, een non-profitorganisatie die « transparantie in de politiek wil vergroten ». Een beveiligde verbinding is te herkennen aan een slotje in de browser.

De organisatie onderzocht 1 816 overheidswebsites ; slechts 44 % daarvan ondersteunt beveiligde verbindingen. Nog eens 6 % heeft wel een beveiligde verbinding, maar heeft hem niet goed ingesteld, waardoor aanvallers alsnog een kans hebben.

Onder meer de verbinding naar de website van de Rijksrecherche is onbeveiligd. Die politie-organisatie doet onderzoek naar misdragingen door overheidsfunctionarissen, waaronder politiemedewerkers. Wie een misstand melde op de site van de Rijksrecherche, liep tot woensdagavond echter het risico dat anderen meelazen. Dat kon bijvoorbeeld bij openbare wifi-hotspots, zoals in de trein, in een hotel of restaurant : de verbinding was dan eenvoudig te onderscheppen.

Na melding van de NOS is dat formulier verwijderd van de site. « Het is tijdelijk niet meer mogelijk om misstanden te melden », laat een woordvoerder weten. Burgers met tips kunnen nog wel bellen. Er wordt onderzocht of « vervolgmaatregelen » nodig zijn.

Ook de voorpagina van de website van de Belastingdienst heeft geen beveiligde verbinding. Het inloggen op de Belastingdienst-site is wel beveiligd, maar doordat de voorpagina dat niet is, kan een hacker een onveilige verbinding afdwingen. Dat kan bijvoorbeeld door een valse wifi-hotspot op te zetten op een station of een andere drukke plek.

Ironisch genoeg is ook de verbinding van de overheidssite die is bedoeld om een « internetbewuste overheid » te promoten niet goed beveiligd.

Het onderzoek betrof de voorpagina's van de overheidssites ; het is mogelijk dat bepaalde onderdelen van de websites beter zijn beveiligd. Beveiligingsexperts raden echter aan om sowieso de volledige website van een veilige verbinding te voorzien. De onbeveiligde sites zijn te herkennen aan het ontbreken van een slotje in de browser.

Ook zijn er een aantal websites van Nederlandse ambassades in landen waar bassale mensenrechten worden geschonden die niet beveiligd zijn met een goed functionerende https-verbinding.

Eerder onderzoek naar de overheidssites in ons land toonde gelijkaardige zwakheden aan. In een reactie stelde Fedict, de federale overheidsdienst Informatie- en Communicatietechnologie, dat het reeds geplande maatregelen om de SSL-encryptie te verbeteren nu versneld zal uitvoeren.

Wat betreft transversaal karakter van de vraag : de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016–2019, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Eén van de vastgelegde prioriteiten is de informaticacriminaliteit. Het betreft aldus een transversale gewestaangelegenheid waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Daarom heb ik volgende vragen voor u :

1) Zijn er geen veiligheidsrisico's voor de websites van de federale overheidsdiensten waarvoor u bevoegd bent, alsook uw eigen sites ? Kunt u de sites waarvoor u instaat oplijsten ?

2) Is er geen risico dat, bij het inloggen van gebruikers via wifi-hotspots, dat de communicatie met de overheidssites waarvoor u instaat kan worden ingelezen ? Kan u dit toelichten ?

3) Is het waar dat van de overheidswebsites die wel een https-verbinding gebruiken er ook nog een aantal websites zijn die zodanig zijn ingesteld dat er ook daar een beveiligingsrisico bestaat ?

4) Kunt u oplijsten voor welke overheidssites u specifiek bevoegd bent en dit inclusief de sites van de federale overheidsdiensten waarvoor u bevoegd bent en de sites van de buitendiensten ?

5) Werden de eerder aangekondigde maatregelen om de SSL-encryptie te verbeteren daadwerkelijk doorgevoerd door Fedict op alle sites waarvoor u bevoegd bent ? Kunt u dit concreet toelichten ?

6) Kunt u garanderen dat geen enkele site waarvoor u bevoegd bent nog werkt met SSL-3 ? Kunt u dit desgevallend toelichten ?

7) Kunt u concreet oplijsten welke maatregelen reeds zijn genomen sinds het onderzoek naar de Belgische overheidssites enkele zwakheden oplijstte om aldus een veilige verbinding met overheidswebsites tot stand te brengen ?

Antwoord ontvangen op 23 februari 2017 :

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vragen:

IBZ

1.

www.ibz.be: geen gekende.

www.civieleveiligheid.be: contactformulier en sollicitatieformulieren, maar de site wordt begin 2017 volledig vernieuwd en geüpgraded.

www.112.be: geen communicatie tussen gebruiker en site.

www.ikwordbrandweer.be: contactformulier.

www.crisiscentrum.be: zie antwoord van Fedict over de sites die bij hen worden gehost.

www.besafe.be: deze website is beveiligd. Er is een slotje in de browser. De website is beveiligd via Cloudflare. CloudFlare is een dienst waarmee de website sneller en veiliger wordt. Het zorgt wereldwijd voor beveiligde https-verbindingen om zo hackers en spammers buiten te houden. Gemiddeld is een website die gebruik maakt van CloudFlare twee keer zo snel, gebruikt 60 % minder bandbreedte en is significant veiliger.

https://vigilis.ibz.be: slotje en https-verbinding aanwezig.

https://www.bounce-resilience-tools.eu: slotje en https-verbinding aanwezig. Het beheer ligt bij Fedict. Deze website zal geïntegreerd worden in de nieuwe website van besafe en zal nadien verwijderd worden.

https://www.1dagniet.be: slotje en https-verbinding aanwezig. Website in wordpress. Het beheer gebeurt in overleg met de provincies.

www.veiligheidvanartsen.be: geen slotje, geen https-verbinding. Deze website zal geïntegreerd worden in de nieuwe website van besafe en zal nadien verwijderd worden.

www.veiligewoning.be: geen slotje, geen https-verbinding. Het plan is om deze site te integreren in de nieuwe website van besafe.

www.speelnietmetvuur.be: geen slotje, geen https-verbinding. Domeinnaam en hosting bij Weblounge. Het plan is om deze site te integreren in de nieuwe website van besafe.

www.veiligheidvanapotheken.be: geen slotje, geen https-verbinding. Domeinnaam en hosting bij Weblounge.

http://vct-cpcl.be: er is een veiligheidsrisico omwille van het niet-gebruiken van een beveiligde verbinding via https met een SSL-encryptie.

Instellingen en Bevolking: Neen, hierbij de lijst van de webapplicaties :

  • www.docstop.be

  • www.checkdoc.be

  • m.checkdoc.be

  • www.declar.rrn.fgov.be

  • Mijndossier.rrn.fgov.be

  • Mondossier.rrn.fgov.be

  • Meindossier.rrn.fgov.be

  • www.mijndossier.rrn.fgov.be

  • www.mondossier.rrn.fgov.be

  • www.meindossier.rrn.fgov.be

  • www.webapp.rrn.fgov.be

  • www.ibz.rrn.fgov.be

2.

www.ibz.be: nee, de verbinding met deze site wordt beveiligd via encryptie met een SSL-certificaat en SSL wordt afgedwongen met HSTS.

www.civieleveiligheid.be: nee, de verbinding met deze site wordt beveiligd via encryptie met een SSL-certificaat.

www.ikwordbrandweer.be: geen https-verbinding, dit wordt begin 2017 geïmplementeerd mits het benodigd budget hiervoor beschikbaar is.

www.crisiscentrum.be: zie antwoord van Fedict over de sites die bij hen worden gehost.

www.besafe.be: zie antwoord op vraag 1.

https://vigilis.ibz.be: zie antwoord op vraag 1.

https://www.bounce-resilience-tools.eu: zie antwoord op vraag 1.

https://www.1dagniet.be: zie antwoord op vraag 1.

www.veiligheidvanartsen.be: zie antwoord op vraag 1.

www.veiligewoning.be: zie antwoord op vraag 1.

www.speelnietmetvuur.be: zie antwoord op vraag 1.

www.veiligheidvanapotheken.be: zie antwoord op vraag 1.

http://vct-cpcl.be: er is een risico omwille van het ontbreken van een beveiligde verbinding. De site bevat echter weinig of geen gevoelige informatie. De impact is dus beperkt als er onversleutelde informatie onderschept zou worden.

Instellingen en Bevolking: alle beveiligde websites hebben een dubbelzijdige authenticatie met het certificaat van de Eid-kaart.

3.

www.ibz.be: de noodzakelijke maatregelen werden genomen om beveiligd te zijn tegen SSL-bugs zoals POODLE, onveilige cyphers en onveilige protocols. Deze beveiliging werd getest op de testsite van Qualsys: https://www.sslabs.com/ssltest en kreeg daar een A-label.

www.civieleveiligheid.be: de noodzakelijke maatregelen werden genomen om beveiligd te zijn tegen SSL-bugs zoals POODLE, onveilige cyphers en onveilige protocols. Deze beveiliging werd getest op de testsite van Qualsys: https://www.sslabs.com/ssltest en kreeg daar een A-label.

www.ikwordbrandweer.be: zie antwoord op vraag 2.

www.crisiscentrum.be: zie antwoord van Fedict over de sites die bij hen worden gehost.

www.besafe.be: zie antwoord op vraag 1.

https://vigilis.ibz.be: zie antwoord op vraag 1.

https://www.bounce-resilience-tools.eu: zie antwoord op vraag 1.

https://www.1dagniet.be: zie antwoord op vraag 1.

www.veiligheidvanartsen.be: niet van toepassing, want geen https-verbinding.

www.veiligewoning.be: niet van toepassing, want geen https-verbinding.

www.speelnietmetvuur.be: niet van toepassing, want geen https-verbinding.

www.veiligheidvanapotheken.be: niet van toepassing, want geen https-verbinding.

http://vct-cpcl.be: niet van toepassing, want geen https-verbinding.

Instellingen en Bevolking: neen , de websites worden gecontroleerd op basis van protocol ( tls) , grootte van encryptiesleutels , soorten encryptieprotocollen en hun resistentie , enz.

4.

www.ibz.be

www.civieleveiligheid.be

www.112.be

www.ikwordbrandweer.be

www.crisiscentrum.be

www.besafe.be

https://vigilis.ibz.be

https://www.bounce-resilience-tools.eu

https://www.1dagniet.be

www.veiligheidvanartsen.be

www.veiligewoning.be

www.speelnietmetvuur.be

www.veiligheidvanapotheken.be

http://vct-cpcl.be

Instellingen en Bevolking: zie vraag 1

5.

www.ibz.be:

www.civieleveiligheid.be: deze site wordt niet door Fedict onderhouden.

www.112.be: deze site wordt niet door Fedict onderhouden.

www.ikwordbrandweer.be: deze site wordt niet door Fedict onderhouden.

www.crisiscentrum.be: zie antwoord van Fedict over de sites die bij hen worden gehost.

www.besafe.be: van de aangekondigde maatregelen van Fedict om de SSL-encryptie te verbeteren, zijn wij niet op de hoogte.

https://vigilis.ibz.be:

https://www.bounce-resilience-tools.eu:

https://www.1dagniet.be:

www.veiligheidvanartsen.be:

www.veiligewoning.be:

www.speelnietmetvuur.be:

www.veiligheidvanapotheken.be:

http://vct-cpcl.be: niet van toepassing, want geen https-verbinding/SSL-encryptie.

Instellingen en Bevolking: De websites worden gecontroleerd. We hechten belang aan alle informatiebronnen

6.

www.ibz.be: de toegang via SSLv3 is geblokkeerd.

www.civieleveiligheid.be: de toegang via SSLv3 is geblokkeerd.

www.ikwordbrandweer.be: zie antwoord op vraag 2.

www.crisiscentrum.be: zie antwoord van Fedict over de sites die bij hen worden gehost.

www.besafe.be: deze website werkt niet meer met SSL-3, maar met TLS 1.2.

https://vigilis.ibz.be: deze website werkt niet meer met SSL-3, maar met TLS 1.2.

https://www.bounce-resilience-tools.eu: deze website werkt niet meer met SSL-3, maar met TLS 1.2.

https://www.1dagniet.be: deze website werkt niet meer met SSL-3, maar met TLS 1.2.

www.veiligheidvanartsen.be:

www.veiligewoning.be:

www.speelnietmetvuur.be:

www.veiligheidvanapotheken.be:

http://vct-cpcl.be: niet van toepassing, want geen https-verbinding/SSL-encryptie.

Instellingen en Bevolking: SSL v3 is voorbijgestreefd en niet meer veilig , en wordt als protocol niet toegelaten .

7.

www.ibz.be: de veiligheid van de SSL-verbinding werd geoptimaliseerd met de Qualsys-test.

www.civieleveiligheid.be: de veiligheid van de SSL-verbinding werd geoptimaliseerd met de Qualsys-test. De overheidsopdracht is toegewezen om de website begin 2017 te vernieuwen.

www.crisiscentrum.be: zie antwoord van Fedict over de sites die bij hen worden gehost.

www.besafe.be: deze website is beveiligd via Cloudflare.

https://vigilis.ibz.be:

https://www.bounce-resilience-tools.eu:

https://www.1dagniet.be:

www.veiligheidvanartsen.be:

www.veiligewoning.be:

www.speelnietmetvuur.be:

www.veiligheidvanapotheken.be:

http://vct-cpcl.be: geen.

Instellingen en Bevolking:

  • continue upgrade van de veiligheidsinfrastructuur

  • Regelmatige aanpassingen van de encryptieprotocollen , grootte van de sleutels, enz.

  • Aanpassing van de webapplicaties ( nieuwe versies, enz.)

  • controle voor classificatie A op vlak van encryptie

FANC

1.

Voor de websites fanc.fgov.be en telerad.be : 100% veiligheid voor een website bestaat niet. Een dDos aanval die de toegang tot een website tijdelijk belet, bijvoorbeeld kan niet vermeden worden. De website van het FANC is met de nodige technologieën beveiligd en het bijwerken van deze systemen gebeurt op dagelijkse basis.

2.

Daar op onze site momenteel geen login vereist is, is dit voor ons niet relevant.

Onze site heeft momenteel (nog) geen https verbinding, de verbinding is per definitie dus (nog) niet beveiligd.

3.

Niet van toepassing.

4.

Zie vraag no. 1.

5-7.

In de loop van 2017, zal de FANC website door FEDICT gehost worden en worden de nodige maatregelen voorzien door FEDICT.

6.

Er wordt geen SSL-3 gebruikt op de FANC- en Telerad website.

Regie der Gebouwen

1.

Alle informaticaspecialisten zijn het erover eens dat een nulrisico niet bestaat. Het is dus een illusie te denken dat er geen enkel risico verbonden zou zijn aan een website. Informaticaveiligheid is juist bedoeld om de verschillende risico’s te evalueren en te beheersen, teneinde de grootste risico’s aan te pakken. Naast haar externe website, staat de Regie der Gebouwen ook in voor een klein aantal beperkt toegankelijke websites (die gedeeld worden met klanten en met sommige partnerbedrijven die meewerken aan het beheer van de overheidsgebouwen). Die websites zijn beveiligd via diverse methoden, onder andere door middel van gebruikerstoegangbeheer en door middel van bepaalde mechanismen voor anomaliedetectie.

2.

Wanneer er openbare hotspots in het spel zijn, vormen “man-in-the-middle-aanvallen” een reëel gevaar dat niet onderschat mag worden. Het systematische gebruik van beveiligde verbindingen is een van de eerste ingestelde maatregelen om diefstal van klantengegevens te vermijden.

3.

We kunnen niet spreken voor alle federale websites, maar we hebben wijzigingen doorgevoerd wat betreft de gebruikte types van verbindingsbeveiliging. Daarbij zijn we afgestapt van SSL-versies waarvan geweten is dat ze zwakheden vertonen (SSLv2 en v3 enz.)

4.

www.buildingsagency.be hydra.buildingsagency.be eis.buildingsagency.be archibus.buildingsagency.be webmail.buildingsagency.be

5.

Bovenstaande websites worden gehost in de lokalen van de Regie der gebouwen en dus niet bij Fedict. De genomen maatregelen staan dus volledig los van de acties van Fedict.

6.

Onveilige SSL-versies werden uitgeschakeld in de reverse proxy van de Regie zodat ze niet langer kunnen worden gebruikt voor onze websites die toegankelijk zijn via het internet.

7.

Zie de antwoorden op bovenstaande vragen.