BELGISCHE SENAAT
________
Zitting 2012-2013
________
19 februari 2013
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-8177

de Nele Lijnen (Open Vld)

aan de minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw
________
Bulgarije - Import van rundsvlees - Europees Voedsel- en Veterinair Bureau - Dollekoeienziekte (BSE) - Controle op dierenmeel
________
Bulgarije
rundvlees
Voedsel- en Veterinair Bureau
vervanging voor voedergraan
boviene spongiforme encefalopathie
Keuringsdienst van waren
ziekte van het zenuwstelsel
________
19/2/2013Verzending vraag
22/3/2013Antwoord
________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8176
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-8177 d.d. 19 februari 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Teneinde de consument te kunnen garanderen dat het vlees dat afkomstig is van buiten ons land ook voldoet aan de strenge voedselnormen en veilig is voor de volksgezondheid werd binnen de EU een controleorgaan in het leven geroepen, het Voedsel-en Veterinair Bureau (VVB) dat de vleesproductie in de diverse landen regelmatig audit. Gezien de vleesfraude met Roemeens vlees dat ook in ons land wordt verwerkt heb ik deze rapporten eens doorgenomen en hierbij stuit ik toch op diverse en weerkerende ernstige problemen. Ik heb me vooral gericht op de verslagen over de voormalige landen uit Oost-Europa gezien deze grote vleesexporteurs zijn en gezien hun productiemethodes andere normen handhaafden in het verleden. Deze tonen aan dat de controle aldaar verre van waterdicht is. Dit houdt het risico in van een zwart gat wat betreft het traceren, het controleren en het garanderen van de kwaliteitsvereisten en de vereisten qua volksgezondheid van het vlees dat uit deze landen komt. De vaststellingen zijn bijna woord voor woord dezelfde als in het zeer verontrustende Roemeense rapport hieromtrent van het VVB.

Volgende passage is wat mij betreft uiterst verontrustend en ik citeer: “Overall, the report concludes that very limited progress has been made in order to address the recommendations of the previous FVO audit. In particular, BSE active epidemio-surveillance and compliance with SRM rules are significantly affected by the lack of arrangements for the collection of brain samples and SRM at backyard farms, where the majority of the bovine population is kept. There are also weaknesses concerning feed ban controls”.

Niet alleen is er amper vooruitgang ten opzichte van een vorige audit maar er branden diverse grote knipperlichten. Het rapport stelt dat het merendeel van de runderen in "backyard farms" (het betreft neerhofboerderijen of achtertuinboerderijen) worden gehouden en dat wat al deze dieren betreft er geen programma in voege is wat betreft het verzamelen van stalen van hersenen en merg. Hierdoor is er dus de facto geen mogelijkheid om deze dieren te testen op BSE (Bovine spongiform encephalopathy). Mogelijks nog erger is de doodleuke vermelding dat er tevens sprake is van "zwakheden" betreffende het verbod op voeding aan runderen van voedsel dat BSE kan veroorzaken. Het betreft hier dus het zogenaamde dierenmeel dat vele jaren terug aan de basis lag van het BSE schandaal.

Ik zou de geachte ministers de volgende vragen willen stellen :

1) Hoe reageert ze op het officiële auditverslag van het VVB van juni 2011, dat nagaat in hoeverre de verplichte controle en preventiemaatregelen van dollekoeienziekte (BSE) adequaat werden uitgevoerd en toegepast in Bulgarije op runderen en dat doodleuk stelt dat er amper sprake is van vooruitgang sinds de vorige audit en aangeeft dat het merendeel van de runderen niet kan worden gecontroleerd op BSE wegens het gebrek aan bijhouden van hersenstalen? Meent ze dat het rundvlees afkomstig van Bulgarije geen probleem vormt wat betreft de volksgezondheid gezien het manifest gebrek aan controlemogelijkheden op de mogelijke aanwezigheid van BSE in dit rundvlees?

2) Hoe reageert ze op de zo mogelijk nog pijnlijkere vaststelling van het VVB dat er sprake is van "zwakheden" wat betreft het toedienen van BSE-vrij dierenvoedsel aan runderen gezien elkeen weet welke vreselijke gevolgen het toedienen van dierenmeel aan runderen kan hebben voor de uitbraak van de voor de mens zeer gevaarlijke BSE en gezien de audit tevens aangaf dat controle op BSE de facto in de meeste gevallen is uitgesloten? Meent ze dat het rundvlees afkomstig van Bulgarije geen problemen kan opleveren voor de volksgezondheid en het risico op de ziekte van Creutzfeldt-Jakob gezien het manifest gebrek aan controlemogelijkheden op de mogelijke aanwezigheid van BSE in dit rundvlees en het feit dat er "zwakheden" zijn in de controle van het toegediende voedsel aan runderen? Zo neen, waarop baseren ze zich?

3) Vreest ze niet dat met BSE besmet rundvlees uit Bulgarije de laatste jaren aldus zijn weg heeft gevonden tot bij onze consument? Zo neen, waarom niet, gezien er eigenlijk wordt gezegd dat de aanwezigheid van BSE in de meeste Bulgaarse runderen niet kan worden nagegaan wegens het ontbreken van stalen en het risico op "aangetast" voedsel?

4) Had de VVB niet beter, gezien de herhaalde verontrustende resultaten en het gevaar voor de volksgezondheid van BSE, een rode kaart getrokken in verband met de toelating van deze producten op de Europese markt? Kan ze dit uitvoerig toelichten?

5) Kan ze gedetailleerd weergeven hoeveel vlees en welke soort (paard, rund, varken, dierenmeel) er in het totaal vanuit Bulgarije naar ons land respectievelijk voor de laatste drie jaar werd geďmporteerd?

Antwoord ontvangen op 22 maart 2013 :

1. + 2.) Uit de audit van het Europese Voedsel- en Veterinair Bureau (FVO) van 2011 is gebleken dat het Bulgaarse BSE-bewakingsprogramma voldoet voor de runderen die worden geslacht in de Bulgaarse slachthuizen. Ook aan de regels voor het verwijderen uit de voedselketen van het gespecificeerd risicomateriaal, onder meer de hersenen en het ruggenmerg, wordt ruimschoots voldaan in de slachthuizen en de uitsnijderijen. Volgens het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV), voor het rundvlees dat vanuit Bulgarije wordt verhandeld naar andere Europese unie (EU)-lidstaten zijn er derhalve voldoende garanties op het vlak van BSE.

Volgens inschatting van de FVO wordt echter nog meer dan de helft van de runderen in Bulgarije gehouden door particulieren voor eigen gebruik. Deze runderen worden niet geslacht in een slachthuis, maar worden veelal ter plaatse geslacht en geconsumeerd. Zoals u terecht hebt aangehaald, zijn er nog steeds ernstige tekortkomingen bij de BSE-bewaking en het verwijderen van het gespecificeerd risicomateriaal bij deze diergroep, omdat de dieren die bij particulieren thuis worden geslacht, niet onder officieel toezicht staan. Eventuele risico’s voor de volksgezondheid die hieruit kunnen voortvloeien, zijn derhalve gesitueerd in de lokale korteketenproductie en dus bij de lokale bevolking.

3.) Het vlees dat bestemd is voor de intracommunautaire handel, is afkomstig uit erkende slachthuizen en uitsnijderijen. Het vlees dat bestemd is voor België is derhalve afkomstig van op BSE-geteste runderen. In Bulgarije worden in de slachthuizen nog steeds alle gezonde slachtrunderen ouder dan 30 maanden getest op BSE, noodslachtingen worden getest vanaf 24 maanden. Bovendien wordt er in ons land nauwelijks rundvlees ingevoerd vanuit Bulgarije.

4.) Een algemeen uitvoerverbod voor rundvlees en rundvleesproducten vanuit Bulgarije instellen, is, gelet op de voorgaande argumentatie, niet aangewezen.

Het is essentieel dat het BSE-bestrijdingsprogramma in alle EU-lidstaten op een uniforme manier wordt uitgevoerd met het oog op de bescherming van de volksgezondheid en een vrij handelsverkeer van vlees en producten ervan. Om die reden volgt de Europese Commissie zelf de correcte toepassing van de programma’s op in de lidstaten, via controles uitgevoerd door het FVO. Het FVO doet aanbevelingen ter verbetering van de vastgestelde non-conformiteiten. Het is in de eerste plaats aan Bulgarije om deze aanbevelingen tot verbetering van het BSE-bewakingsprogramma ter harte te nemen en om te zetten in corrigerende maatregelen.

Aangezien de FVO in Bulgarije in 2011 voor een aantal bevindingen uit 2009 nauwelijks enige verbetering heeft vastgesteld, heeft de Europese Commissie Bulgarije in gebreke gesteld met het risico op zware boetes indien het land niet de noodzakelijke maatregelen treft. Mijn Bulgaarse collega, Miroslav Naydenov, heeft begin februari aangekondigd, dat er in de loop van de volgende maanden in Bulgarije een algemeen verbod komt op de thuisslachting van runderen zodat er een volledige veterinaire inspectie kan worden uitgeoefend op alle runderslachtingen, alle te testen slachtrunderen ook effectief zullen worden getest en het gespecificeerd risicomateriaal van alle slachtrunderen ook effectief wordt verwijderd conform de Europese regelgeving.

5.) Uit de statistieken van Eurostat en TRACES blijkt dat de invoer in België van rundvlees, varkensvlees en paardenvlees (uitgedrukt in ton) vanuit Bulgarije de jongste jaren zeer gering was. Er wordt geen diermeel ingevoerd vanuit Bulgarije.

Invoer uitgedrukt in ton

2010

2011

2012

Rundvlees

0

12,0

0

Varkensvlees

42,3

15,3

21,0

Paardenvlees

0

0

37,3

Diermeel

0

0

0