BELGISCHE SENAAT
________
Zitting 2011-2012
________
29 augustus 2012
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-6946

de Christie Morreale (PS)

aan de staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit, toegevoegd aan de minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen, en staatssecretaris voor Staatshervorming, toegevoegd aan de eerste minister
________
Strijd tegen de Aziatische hoornaar
________
insect
bijenteelt
biodiversiteit
milieubescherming
insectenbestrijding
fruitteelt
invasieve soort
________
29/8/2012Verzending vraag
28/9/2012Antwoord
________
Gelijkaardige vraag ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6947
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-6946 d.d. 29 augustus 2012 : (Vraag gesteld in het Frans)

De Aziatische hoornaar heeft zijn intrede gedaan in België. De hoornaar, die afkomstig is uit Azië en in 2005 toevallig in Frankrijk is terechtgekomen, heeft zich verrassend goed aan ons klimaat aangepast en voedt zich voor 80% met honingbijen, waarvoor hij aldus een bedreiging vormt. Deze invasieve exoten brengen heel wat problemen mee en men weet dat het technisch moeilijk is hun opmars tegen te houden. De imkers, die aanzienlijke schade dreigen te ondervinden, maken zich ongerust over de komst van deze roofvijand die de bijenpopulatie nog meer zal doen slinken.

De bijensector, die reeds te kampen heeft met de varroamijt, allerlei ziekten en de gevolgen van het gebruik van bepaalde pesticiden, wordt met tal van problemen geconfronteerd.

Er moeten betrouwbare, duurzame en efficiënte oplossingen worden gevonden om de impact van de hoornaar te beperken.

1) Weet men welke gevolgen de aanwezigheid van de Aziatische hoornaar zal hebben voor de Belgische bijenteeltsector?

2) Kan worden bepaald of de koloniën van de Aziatische hoornaar, naast de risico's voor de bijen, een invloed zullen hebben op de biodiversiteit of op de fruitproductie?

3) Welke concrete maatregelen zullen in ons land worden genomen om deze plaag te bestrijden en de imkers bij te staan? Beschikt men over een middel voor de bestrijding van de Aziatische hoornaar of wordt dat nog onderzocht? Kunnen er middelen worden aangebracht om de hoornaar efficiënt te bestrijden en zo ja, in welke vorm(en)?

Antwoord ontvangen op 28 september 2012 :

Eerst en vooral wil ik benadrukken dat, behalve een geval dat vorig jaar ontdekt is in Henegouwen, er momenteel geen wetenschappelijke gegevens zijn waaruit zou blijken dat de Aziatische hoornaar zich reeds in België gevestigd heeft. Volgens de laatste informatie, afkomstig uit Frankrijk, wordt evenwel gevreesd dat het niet lang meer zal duren, gezien de verspreidingssnelheid van dit insect, die neerkomt op ongeveer 100km per jaar. Volgens wetenschappers zal de inventarisering van eventuele nesten dit najaar het mogelijk maken om de omvang te bepalen van de vestiging van deze hoornaar in België voor 2013. Die situatie rechtvaardigt dus volledig dat de overheid tussenkomt, gelet op de ernstige risico’s, in het bijzonder voor bijen.

Ik kan dus bevestigen dat ik mij ten zeerste bewust ben van de impact van de Aziatische hoornaar op de biodiversiteit, en in het bijzonder op de bijen, en van de gevreesde menselijke en economische impact met betrekking tot de bijenteelt. Om die reden is mijn administratie de laatste maanden op zoek gegaan naar mogelijke oplossingen op federaal niveau om het probleem onder controle te krijgen. De analyse had meer bepaald betrekking op de bevoegdheden inzake invasieve uitheemse soorten, wat mijn vakgebied is, en de bevoegdheden inzake de bestrijding van schadelijke dieren, die afhangen van mijn collega Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO’s, Zelfstandigen en Landbouw.

Ook al heeft deze problematiek betrekking op een invasieve uitheemse soort, toch kan men zich moeilijk voorstellen dat het probleem aangepakt wordt via de weg van invoer, uitvoer of doorvoer, die – ter herinnering – onder de bevoegdheid van de federale overheid vallen. Want ook al is de Aziatische hoornaar oorspronkelijk het Europese vasteland binnengekomen via de invoer van aardewerken potten uit China, toch moet worden vastgesteld dat hij zich momenteel verspreidt zonder enige tussenkomst van de mens, aangezien het dier zich zelf verplaatst.

De mogelijkheid om het probleem op te lossen via de bestrijding van schadelijke dieren, moet ook afgevoerd worden want de Aziatische hoornaar wordt niet beschouwd als een schadelijk dier, noch als een bijenziekte, noch als een parasiet van bijen.

Men moet zich dan ook richten op de gewestelijke bevoegdheden inzake bescherming van de natuur en van de landbouw. Wat in het bijzonder de incidentie betreft van de Aziatische hoornaar op de bijenteelt, de Belgische biodiversiteit, de fruitteelt en de geplande of reeds getroffen bestrijdingsmaatregelen, ben ik dus zo vrij om u door te verwijzen naar mijn gewestelijke collega’s die respectievelijk belast zijn met landbouw voor wat betreft de bijen- en fruitteelt, en met natuurbehoud voor wat betreft de impact op de biodiversiteit.

Weet evenwel dat de federale overheid een rol blijft spelen in deze problematiek. Enerzijds neemt mijn administratie deel aan de vergaderingen daarover met de gewestelijke overheden, zoals de vergadering in juni laatstleden met het Waals Gewest om te bepalen welke acties deze zomer ondernomen moesten worden. Anderzijds wordt de problematiek van de Aziatische hoornaar opgenomen in het Bijenplan 2012-2014 van de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, dat een geïntegreerd instrument wil zijn met zowel maatregelen voor de dierengezondheid als maatregelen die een uitwerking hebben op de omgeving van bijen. Via dat plan worden alle storende of schadelijke elementen voor bijen en bijenkorven dus geïnventariseerd teneinde een coherente actie te kunnen opzetten om het voortbestaan van een stabiele populatie gezonde bijen in België te waarborgen.