Het Europees parlement heeft de opschorting gevraagd van een akkoord dat de Amerikaanse overheid, in het kader van de strijd tegen het terrorisme, vanaf februari 2010 toegang had moeten verlenen tot de bankgegevens van de Europese burgers.

Het controversiële akkoord biedt het Amerikaanse United States Department of the Treasury de mogelijkheid om, zoals sinds de aanslagen van 11 september 2001 al het geval was, bankgegevens op te vragen bij de Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (Swift), een privéinstelling die in Tervuren is gevestigd en die het internationale betalingsverkeer tussen bijna 8000 banken in de wereld beheert.

Wat de grond van de zaak betreft, komt de bescherming van de persoonsgegevens in gevaar.

Wat de vorm betreft, verleent het Verdrag van Lissabon het Europees Parlement medebeslissingsbevoegdheid in dergelijke dossiers.

De politieke partijen hebben over deze kwestie een debat ingeschreven op de agenda van de plenaire vergadering van het Europees Parlement van 10 februari 2010.

Wat is het standpunt van de Belgische regering met betrekking tot de bankgegevens?

Welke maatregelen heeft België genomen om die gegevens te beschermen?

1.

• De regering moet in de eerste plaats een evenwicht vinden in het nastreven van verschillende doelstellingen die soms met elkaar botsen. Het komt er bijvoorbeeld niet alleen op aan de persoonlijke levenssfeer te beschermen bij de verwerking van persoonsgegevens, maar ook om het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te bestrijden.

• Wat de bescherming van de persoonlijke levenssfeer betreft: In België moet een onafhankelijke controle-instantie waken over de bescherming van de persoonlijke levenssfeer bij de verwerking van de persoonsgegevens. Het gaat om de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer, waarvan de officiële benaming soms wordt afgekort tot “Privacycommissie”.

• Wat de strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme betreft: België is een van de 35 leden van de Financial Action Task Force (FATF). De FATF is een intergouvernementele instelling ter ontwikkeling en bevordering van nationale en internationale beleidslijnen in de strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme. De FATF is dus een beslissingsorgaan dat de nodige politieke wil tracht op te wekken om de wetten en reglementen ter zake te hervormen. De FATF heeft 40 + 9 aanbevelingen uitgewerkt en gepubliceerd om dit doel te bereiken. De Belgische regeling tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme is gebaseerd op deze 40 in 2003 gepubliceerde aanbevelingen en op de 9 bijzondere aanbevelingen van 2001. De Belgische instantie die bij de FATF vertegenwoordigd is, is de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI).

• De Belgische beleidslijnen voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en tegen de financiering van terrorisme, die ook op de bankgegevens van toepassing zijn, worden dus grotendeels door respectievelijk de Privacycommissie en de Cel voor Financiële Informatieverwerking bepaald.

  2.

• Wat de door België ingestelde gegevensbescherming betreft, kan worden verwezen naar de beslissing van 9 december 2008 die de Belgische Privacycommissie in het SWIFT-dossier nam. Het dient te worden benadrukt dat België weliswaar het wetgevend kader van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer bepaalt, maar dat het de gegevensverwerkende onderneming is die beschermingsmaatregelen conform de Belgische wetgeving moet invoeren.

• In haar beslissing van 9 december 2008 oordeelde de Privacycommissie dat de organisatie van SWIFT conform de Belgische wetgeving inzake gegevensbescherming is. Om dit oordeel te motiveren, verwees de Privacycommissie naar de talrijke acties van de vennootschap SWIFT en van haar gebruikers, de banken.

• De Privacycommissie heeft SWIFT wel gevraagd om haar beleid inzake de verwerking van (persoons)gegevens te verduidelijken en de documenten daaromtrent op haar website te publiceren. De Privacycommissie benadrukte ook dat de banken (leden en gebruikers van SWIFT) verplicht zijn hun klanten ervan op de hoogte te brengen dat hun gegevens via SWIFT kunnen worden verwerkt. Met betrekking tot de het feit dat SWIFT niet alleen in Europa maar ook in de Verenigde Staten gegevens verwerkt, heeft de Privacycommissie SWIFT gevraagd om voor de gegevens in de Verenigde Staten eenzelfde beschermingsniveau te hanteren als in Europa. In de Verenigde Staten bestaat een zogenaamde safe harbour-procedure om dit doel te bereiken.