Heel wat sociale verzekeringsfondsen ontvangen de laatste tijd heel wat klachten van zelfstandigen in bijberoep over de verhoging van hun sociale bijdragen: een verhoging van 19,65 naar 22%. Zij begrijpen terecht niet waarom zij meer sociale bijdragen moeten betalen, omdat zij voor hun sociale rechten toch terugvallen op de rechten die voortkomen uit hun niet-zelfstandige beroepsactiviteit. De uitleg dat de verhoging gecompenseerd wordt door het wegvallen van de betaling van de verzekering kleine risico’s bij het ziekenfonds is hier niet afdoende.

Sommige zelfstandigen in bijberoep weigeren dan ook deze doorgevoerde verhoging te betalen omdat zij vinden dat ze er niks voor in de plaats krijgen. De mistevreden zelfstandigen richten hun ongenoegen hierbij op het sociaal verzekeringsfonds terwijl zij eigenlijk niets meer doet dan de wet uitvoeren, en het dus eigenlijk de wet is die zou moeten veranderd worden. Gelet op gelijkaardige signalen die ik krijg vanuit de wereld van de sociale verzekeringsfondsen zou ik van de geachte minister graag een antwoord krijgen op volgende vragen:

1. Vindt de geachte minister het logisch dat zelfstandigen in bijberoep sociale bijdragen moeten betalen die niet in verhouding staan tot de daaruit voortvloeiende voordelen?

2. Wat moeten de sociale verzekeringsfondsen zeggen – als uitleg – aan deze zelfstandigen?

3. Wat moeten de sociale verzekeringsfondsen doen met zelfstandigen die de verhoging weigeren te betalen, maar voor de rest alles stipt betalen?

4. Zal zij werken aan een aanpassing van de sociale bijdragen voor zelfstandigen in bijberoep zodat die meer in verhouding staat tot de daaruit voortvloeiende rechten?

Ik heb de eer het geachte lid hierna het antwoord op de door hem gestelde vragen te verstrekken.

1. De betaling van sociale bijdragen door zelfstandigen in bijberoep staat ingeschreven in het sociaal statuut van zelfstandigen. Ik zie minstens twee redenen. Een eerste volgt uit het beginsel dat geen enkel beroepsinkomen in principe vrijgesteld is van socialezekerheidsbijdrage. De tweede is volgens mij van meer economische aard: het feit van af te wijken van het eerste principe zou leiden tot concurrentievervalsing tussen enerzijds zelfstandigen in hoofdberoep en anderzijds zelfstandigen in bijberoep.

Overigens beschikken zelfstandigen in bijberoep zeker niet over specifieke tarieven voor sociale bijdragen. Toch wordt op hen een specifiek barema toegepast. Dit barema maakt het mogelijk dat zelfstandigen in bijberoep die weinig inkomsten halen uit hun activiteit geen minimum sociale bijdrage moeten betalen zoals aan de zelfstandige in hoofdberoep gevraagd wordt.

De hervorming van de verzekering voor gezondheidszorgen voor zelfstandigen was niet gericht op en heeft niet geleid tot een verandering van de naleving van die principes.

2. Er dient, voor de socialeverzekeringsfondsen, aan die twee principes herinnerd te worden en aan het feit dat, sinds altijd, gelijke voeten toegepast worden op zelfstandigen, zowel in hoofd- als in bijberoep.

3. De fondsen moeten hen uitnodigen de wetgeving na te leven en de verschuldigde bijdragen te betalen.

4. Ik zal de meer gunstige karakteristieken behouden van het barema van de bijdragen van zelfstandigen in bijberoep. Daarnaast stel ik vast dat de sociale bijdragen betaald door zelfstandigen in bijberoep in sommige gevallen rechten creëren, inzonderheid als hun inkomsten niet toelaten van het meest gunstige barema te genieten: het betreft het geval van een zelfstandige in bijberoep die minstens even veel aan sociale bijdrage betaalt als de minimumbijdrage van een zelfstandige in hoofdberoep. In die veronderstelling kan hij al aanspraak maken op pensioen, om zijn loopbaan aan te vullen. In de andere gevallen zal ik de mogelijkheid onderzoeken om elke betaalde sociale bijdrage mee te laten tellen in de berekening van het pensioen.