Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-9315

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 11 juni 2013

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Genetische screening borst- en eierstokkanker - Preventieve borstamputatie

voorkoming van ziekten
kanker
DNA
officiële statistiek
ziekteverzekering
chirurgie

Chronologie

11/6/2013Verzending vraag
18/9/2013Rappel
12/11/2013Rappel
13/12/2013Herkwalificatie
14/1/2014Antwoord

Geherkwalificeerd als : vraag om uitleg 5-4564

Vraag nr. 5-9315 d.d. 11 juni 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Sinds de mogelijkheid bestaat om zichzelf te laten screenen op een defect in het borstkankergen (BRCA1 en BRCA2) maken in de Verenigde Staten (VS) steeds meer vrouwen gebruik van die mogelijkheid. Deze screening leidt, ook in de VS, tot een significante stijging van het aantal vrouwen dat een preventieve borstamputatie ondergaat. Een preventieve borstamputatie verkleint het risico bij de draagster van BRCA1 of BRCA2 van 87 % tot minder dan 5 %. Toch verkiezen de meeste vrouwen in België niet voor dergelijke amputatie, maar eerder voor de strikte opvolging. Slechts 5 à 10 % van de vrouwen die borstkanker ontwikkelen zijn drager. Toch is een dergelijke genetische screening een zeer nuttig instrument, welke behandeling men ook kiest. Een DNA-onderzoek om BRCA1 of BRCA2 op te sporen wordt voorgesteld aan vrouwen bij wie minstens twee rechtstreekse verwanten borstkanker hebben gehad.

Ik had dan ook volgende vragen voor de geachte minister:

1) Hoeveel genetische screenings vinden er jaarlijks plaats? Is daarin een stijgende lijn waar te nemen? Kunt u mij daarover de cijfers bezorgen voor 2010, 2011 en 2012?

2) Hoe vaak wordt het BRCA1 en BRCA2 vastgesteld?

3) Hoeveel vrouwen kiezen jaarlijks voor een preventieve borstamputatie?

4) Zijn deze genetische screenings voldoende gekend bij de bevolking?

5) Kan een patiënte ook zelf vragen deze screening uit te voeren, ook al zijn er onvoldoende aanwijzingen? Wordt deze terugbetaald door het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV)?

Antwoord ontvangen op 14 januari 2014 :

1) Deze testen worden door de acht centra voor menselijke erfelijkheid uitgevoerd, maar de nomenclatuur die tot 31 december 2011 van kracht was, bevatte acht “zeer generieke” verstrekkingen; het is dus onmogelijk om op basis van deze codenummers een antwoord te geven op de vraag betreffende het aantal testen die in België in 2010, 2011 en 2012 zijn uitgevoerd.

De nieuwe nomenclatuur bevat een preciezer codenummer “Predictief genetisch onderzoek naar een familiale mutatie in het kader van kanker of familiaal kankersyndroom, inclusief DNA-isolatie”; dat codenummer omvat echter meerdere tests, dus een precies antwoord op die vraag kan onmogelijk worden gegeven.

2) Zie antwoord 1.

3) De verzekering voor geneeskundige verzorging betaalde in 2009 374 volledige borstamputaties zonder bewezen tumor terug, 283 in 2010, 373 in 2011 en 352 in 2012. Er dient echter te worden opgemerkt dat we de reële indicatie voor die ingrepen niet kennen: deze borstamputaties kunnen preventief zijn uitgevoerd, maar ze kunnen ook om andere medische redenen zijn verricht met uitzondering van een goedaardige of kwaadaardige tumor. Voor deze laatste bestaan specifieke codenummers.

4) De patiëntes worden meestal geïnformeerd door hun arts (gynaecoloog of huisarts). In verscheidene kranten en tijdschriften zijn er bovendien talrijke persartikels over deze testen verschenen.

5) Normaal gezien stellen de artsen (gynaecoloog of huisarts) deze testen voor aan de patiëntes op basis van de anamnese betreffende hun familiale voorgeschiedenis. De patiëntes kunnen ook naar een centrum voor menselijke erfelijkheid gaan; de test zal hen dan in het kader van een genetisch consult worden voorgesteld op basis van een analyse van hun risicofactoren, van hun familiale en persoonlijke voorgeschiedenis.

6) De test en het genetisch consult worden door de verzekering voor geneeskundige verzorging terugbetaald (maatregel van het Kankerplan).