Seksueel geweld - Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen - Rapport - Aanbevelingen - Toepassing
Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen
huiselijk geweld
seksueel geweld
26/2/2014 | Verzending vraag |
17/4/2014 | Antwoord |
De officiële statistieken over seksueel geweld in België in 2013 zouden kunnen wijzen op een daling ten opzichte van de voorgaande jaren. Dat is echter geenszins het geval, want 90% van de slachtoffers dient geen klacht in en dat percentage is nog hoger binnen de partnerrelatie. Daarvoor bestaan verschillende redenen: weinig steun voor de slachtoffers, angst voor represailles, schaamte en schuldgevoel, geen of ontoereikende informatie, geen gepaste opvang van de slachtoffers door de politie, reële straffeloosheid van de verkrachters, aangezien 50% van de klachten wordt geseponeerd.
Die vaststelling heeft de minister, samen met haar collega's van Volksgezondheid, Justitie en verschillende organisaties, ertoe aangezet een nieuwe bewustmakingscampagne op te zetten om de slachtoffers van seksueel geweld aan te moedigen klacht in te dienen.
Dat kan ons alleen maar verheugen, want bewustmaking is zeer belangrijk maar, zoals kan worden vastgesteld, is het niet voldoende. We moeten dus ook iets doen in andere domeinen, en daartoe heeft het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen recent het rapport “Knelpunten en aanbevelingen inzake de aanpak van seksueel geweld” uitgebracht.
Dat rapport bevat aanbevelingen ter attentie van actoren in allerlei domeinen (administratief, politiek, gerechtelijk, medisch...) en ik zou graag weten welk gevolg de minister daaraan zal geven.
Aangezien de aanpak van seksueel geweld voor mij een prioriteit is heb ik er als minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen op aangedrongen om, in overeenstemming met de Conventie van Istanbul ter preventie en bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld (CAHVIO) het nieuw Nationaal Actieplan ter bestrijding van geweld tegen vrouwen uit te breiden met maatregelen inzake de aanpak van seksueel geweld. Binnen de regering werd reeds een akkoord bereikt om in dit nieuwe Nationaal Actieplan een apart hoofdstuk inzake de aanpak van seksueel geweld in te voegen.
Bovendien heb ik seksueel geweld ook als prioriteit opgenomen in het Nationaal Veiligheidsplan 2012 – 2015 en was de aanpak van seksueel geweld een prioritair thema tijdens de internationale dag tegen het geweld op vrouwen en de internationale vrouwendag.
De nota “Knelpunten en aanbevelingen inzake de aanpak van seksueel geweld”, opgesteld door het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, zal als basis dienen bij de voorbereiding van het hoofdstuk seksueel geweld in dit nieuwe Nationaal Actieplan ter bestrijding van geweld op vrouwen..
Deze nota werd reeds overgemaakt aan de werkgroepen die belast zijn met de voorbereiding van dit nieuwe Nationaal Actieplan. De maatregelen die door deze werkgroepen worden voorbereid en die zowel maatregelen van de federale overheid als van de gemeenschappen en gewesten zullen bevatten, moeten dan door de nieuwe regering in concrete acties worden omgezet.
Ondertussen heb ik als minister van Binnenlandse zaken wel al een aantal acties ondernomen die tegemoetkomen aan aanbevelingen die in deze nota “Knelpunten en aanbevelingen inzake de aanpak van seksueel geweld”, worden opgesomd.
- Draaiboek zedenmisdrijven
Zo werd door de gerechtelijke politie een draaiboek zedenmisdrijven uitgewerkt, om de verschillen op het vlak van verhoorpraktijken, de verzameling van gegevens, enz. in verkrachtingszaken weg te werken en dit zowel voor de lokale als federale politie.
Dit draaiboek omvat alle stappen die door de politie moeten worden doorlopen voor de opheldering van het zedenmisdrijf, de identificatie van de dader, het vergaren van bewijsmateriaal, het afnemen van het verhoor via een checklist en het samenstellen van een goed onderbouwd strafdossier ten voordele van de gerechtelijke overheden.
Dit draaiboek is klaar maar werd momenteel nog niet gepubliceerd aangezien dit eerst nog moet worden voorgelegd aan het College van Procureurs-Generaal. Na goedkeuring door het College van Procureurs-generaal, zal het beschikbaar worden gesteld aan alle politiezones en politiescholen.
- Voortgezette opleiding zedenmisdrijven
In aanvulling van het draaiboek, heeft de federale politie een nieuwe opleiding ‘zedenmisdrijven’ beschikbaar gesteld voor alle politiescholen. Om het belang hiervan te benadrukken, heeft mijn kabinet met alle directeurs van de politiescholen samengezeten om te vragen deze nieuwe opleiding zo snel mogelijk op te nemen in het vormingsprogramma.
- Verbeteren onthaal bij de politie
Op 25 november, de internationale dag van de strijd tegen het geweld op vrouwen, heb ik een brief naar de chefs van alles politiezones gestuurd om hen te informeren dat een nieuwe opleiding “slachtofferopvang” beschikbaar was, ook voor het burgerpersoneel. Bovendien werd een memo seksueel geweld voor het eerstelijnspersoneel doorgestuurd naar alle politiezones. De memo vormt een eerste stap in de sensibilisering. De nadruk wordt gelegd op gedragingen om aan het slachtoffer medeleven, een menselijke aanpak maar ook professionaliteit te bieden, zoals het slachtoffer mag verwachten.
- Checklist verhoor
Er werd een checklist “verhoor” opgesteld voor de politie, welke gebruikt kan worden als leidraad om een verhoor van slachtoffers van seksueel geweld richting te geven.
- Sensibiliseren van slachtoffers om aangifte te doen bij de politie.
Samen met de politie en het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, heb ik op 14 februari 2014 een campagne gelanceerd om slachtoffers van seksueel geweld aan te zetten aangifte te doen bij de politie. De sensibiliseringstools bestaan uit een clip, een website en een brochure.
De clip werd verspreid via sociale media en wil slachtoffers aanmoedigen om klacht in te dienen en de stilte te doorbreken. Daarbij wordt ook verwezen naar de website www.hulpnaverkrachting.be. Deze website biedt informatie aan slachtoffers en naasten over de problematiek van seksueel geweld en wat de mogelijke te ondernemen stappen zijn. Een zoeksysteem op de website geeft slachtoffers bovendien het adres en telefoonnummer van hun lokale politiezone of van de lokale dienst slachtofferbejegening van de politie.
Hier bovenop verspreidt het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen de informatiebrochure “Seksueel geweld. Wat nu ?” naar het grote publiek. Voor de verspreiding wordt een beroep gedaan op onder andere bibliotheken, Openbare Centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW’s), gemeentebesturen, ziekenhuizen,…