|
|
Sms - Zwendel - Betalend nummer - Zichtbaarheid
radiocommunicatie
mobiele telefoon
bescherming van de consument
mobiele communicatie
| 3/4/2008 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 8/5/2008) |
| 6/5/2008 | Antwoord |
Herindiening van : schriftelijke vraag 4-427
Het is tegenwoordig de gewoonte om in de nacht van het oude op het nieuwe jaar nieuwjaarswensen per sms aan te bieden. Het blijkt echter dat mensen met slechte bedoelingen van die gelegenheid gebruik maken om geld te verdienen ten koste van de gebruikers, in ieder geval die van een bepaalde telefoonoperator.
Een gsm-gebruikster heeft in de nacht van 31 december 2007 volgend bericht ontvangen: “It’s cold outside but it’s warm in my heart because this year I can enjoy your warmth and smile 1 extra day. I wish you a wonderful year with lot of love”. Dat bericht, eigenlijk een klassiek bericht, was afkomstig van een onbekend nummer. Bij nader onderzoek bleek dat het bericht verstuurd was via de berichtendienst van Proximus.
Nadat ze vernomen had dat er misbruiken mogelijk waren, heeft die dame een proef gedaan en een bericht teruggestuurd naar hetzelfde nummer. Dat kostte haar 1,50 euro! We vernemen bovendien dat dergelijke praktijken niet zeldzaam zijn. Men krijgt van een zichtbaar niet-betalend nummer een heel gewoon bericht, waarbij het duidelijk is dat men eigenlijk niet de bestemmeling is. Wie op zo’n bericht antwoordt, betaalt zowel het ontvangen als het verzonden bericht, of zelfs nog meer, zoals uit het voorbeeld blijkt.
Hoe kunnen de gebruikers beschermd worden tegen dergelijke praktijken, die veel geld kunnen kosten? Kan Proximus verantwoordelijk worden gesteld als het toelaat dat een “klassiek” nummer een betalend nummer wordt zonder dat de gebruiker dat kan zien?
Ziehier mijn antwoord op de vraag van het geachte lid.
1. Ingevolge een melding door een consumemt tegen dezelfde vreemde boodschap heeft de algemene directie Controle en Bemiddeling van de FOD Economie, KMO's, Middenstand en Energie onderzoek gedaan bij de betrokken operator. Deze operator heeft ook andere klachten van benadeelde klanten behandeld en verschillende kwaadwillige dienstverleners geïdentificeerd die tienduizenden ongevraagde, door de ontvangende consumenten te betalen, SMS'en met nieuwjaarswensen hadden verzonden.Vermits vaststaat dat de dienstverleners de door de sector opgelegde gedragscode inzake SMS-diensten niet hebben in acht genomen, heeft de operator de gedupeerden schadeloosgesteld. Deze praktijk is tevens strijdig met de reglementering betreffende spamming, elektronische handel en handelspraktijken. Globaal gezien is de elektronische handel door middel van SMS'en de laatste jaren fors gegroeid. Het principe hiervan bestaat erin dat de door een verlener verstrekte dienst betaald wordt via de facturering door de telefoonoperatoren van de door de gebruiker gestuurde respectievelijk ontvangen SMS-berichten. Het komt echter voor dat fraudeurs dit systeem misbruiken om te trachten gemakkelijk geld te verdienen door massa's SMS-berichten zonder inhoud met toegevoegde waarde te verzenden die men moet betalen zodra men ze ontvangt, ook al worden ze niet geopend of beantwoord. Meestal hebben deze fraudeurs een gegevensbank met GSM-nummers gekocht die op basis van het illegaal verzamelen van die gegevens aangelegd was. De algemene directie Controle en Bemiddeling van de FOD Economie houdt toezicht op deze praktijken en treft de nodige maatregelen om een einde te maken aan de vastgestelde inbreuken.
Op het gebied van de elektronische handel is de operatoren geen algemene verplichting opgelegd om de informatie op hun net in het oog te houden of om de onwettelijke activiteiten die op hun net begaan worden actief op te sporen. De overheid kan hen er dus niet toe verplichten a priori na te u gaan of de dienst aangeboden door een verlener die hen via een nummer met toeslag om toegang tot hun net verzoekt, conform de wet is. Vaak realiseren de operatoren zich pas na de ontvangst van een melding of een klacht dat er iets ongeoorloofds op hun net gepleegd is. Sinds de invoering in juni 2004 van de specifieke gedragscode behandelen zij de klachten van hun klanten in eerste lijn. Zijn de verbruikers niet tevreden over de hun voorgestelde oplossing volgens de zelfreguleringsprocedure, dan treedt de algemene directie Controle en Bemiddeling van de FOD Economie op : zij stelt bij de betrokken operatoren en tussenpersonen een onderzoek in naar :
— de conformiteit van de kwestieuze praktijk met de gedragscode, en met de Belgische reglementering als de dienstverlener in België gevestigd is;
— de contractuele maatregelen door operatoren en tussenpersonen getroffen wanneer de dienstverlener de gedragscode overtreedt.
Anderzijds streeft de FOD Economie er actief naar het consumentenbedrog te voorkomen door elk jaar sensibiliseringscampagnes te organiseren waarbij telkens veel aandacht wordt besteed aan het elektronische consumentenbedrog. Van de inhoud van deze acties kan men kennis nemen op de website van de FOD Economie onder het adres http://economie.fgov.be/protection_consumer/fraud_prevention/home_namelijkhtm.
2. Door aan kwaadwillige dienstverleners een nummer met toeslag toe te kennen, heeft de betrokken operator hen toegang tot zijn net verleend waardoor zij in staat zijn tot onwettelijke activiteiten. De operator is echter niet verplicht vóór het indienststellen van een nummer met toeslag na te gaan waar dit toe bestemd is. In dit geval heeft de operator nadat hij kennis had gekregen van de onwettelijke activiteit, de gedupeerden schadeloosgesteld.
De reglementering betreffende de elektronische handel voorziet in een principiële ontheffing van verantwoordelijkheid in hoofde van tussenpersonen, operatoren inbegrepen. Deze ontheffing van verantwoordelijkheid is min of meer ruim in functie van hun betrokkenheid bij het verzenden van de boodschappen en hun kennis van het illegale op hun net. Vanaf het moment dat de operator hiermee bekend wordt, in staat is aan de kwestieuze praktijk een einde te maken en toch passief blijft, zou hij als medeplichtige kunnen worden beschouwd vermits hij onwettig verkregen winsten deelt met zijn partner. In casu heeft de betrokken operator stappen gedaan in het belang van zijn door de praktijken van schuldige dienstverleners gedupeerde klanten. Wat betreft de presentatie van de oproepende nummers, die verschilt van operator tot operator. Nochtans, gezien de bedoeling van de gedragscode alsook de economische reglementering zijn de dienstverleners met name gehouden de bestemmelingen van hun berichten duidelijk en ondubbelzinnig te informeren over de kost van de ontvangen en verzonden communicaties, zich duidelijk te identificeren, alsook erop toe te zien dat de bestemmelingen uitdrukkelijk instemmen met deze dienst. In het onderhavige geval werden geen enkele van deze verplichtingen door de dienstverleners geëerbiedigd. Opdat de consumenten de klassieke SMS'en gemakkelijker zullen onderscheiden van de SMS'en met toeslag, zal de betrokken operator vanaf juni 2008 de zijn net gebruikende dienstverleners verplichten om hun SMS'en met toeslag alleen met het hun toegekende korte nummer te verzenden. Ten slotte : sinds de 15 maart 2008 hebben, om misbruik inzake ongevraagde SMS-berichten tegen te gaan, de mobiele telefoonoperatoren de gedragscode versterkt door hierin een systeem van dubbele opt-in te integreren, waardoor de consument in twee stappen dient te bevestigen dat hij wenst gebruik te maken van een abonnementsdienst via SMS.