|
5‑210COM Sénat de Belgique Session ordinaire 2012‑2013 Relations extérieures et Défense Mercredi 27 février 2013 Séance de l’après‑midi |
5‑210COM Belgische Senaat Gewone Zitting 2012‑2013 Buitenlandse Betrekkingen en
Landsverdediging Woensdag 27 februari 2013 Namiddagvergadering |
|
Compte rendu
provisoire Non encore approuvé par les orateurs. |
Voorlopig verslag Nog niet goedgekeurd door de sprekers. |
|
Sommaire |
Inhoudsopgave |
|
|
|
|
Présidence
de M. Karl Vanlouwe (La séance
est ouverte à 15 h 45.) |
Voorzitter:
de heer Karl Vanlouwe (De
vergadering wordt geopend om 15.45 uur.) |
Vraag om uitleg van de heer
Richard Miller aan de minister van Overheidsbedrijven en
Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden over «de aan Burundi
toegekende ontwikkelingshulp» (nr. 5‑2656)
|
|
Vraag om uitleg van mevrouw
Sabine Vermeulen aan de minister van Overheidsbedrijven en
Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden over «de uitvoering van de
strategie van goed bestuur» (nr. 5‑3060)
|
|
Vraag om uitleg van mevrouw
Sabine Vermeulen aan de minister van Overheidsbedrijven en
Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden over «de besteding van de
voorwaardelijke enveloppe in Burundi» (nr. 5‑3061)
|
|
|
M. le président– Je vous propose de joindre ces demandes d’explications. (Assentiment) |
De voorzitter– Ik stel voor deze vragen om uitleg samen te voegen. (Instemming) |
|
M. Richard
Miller (MR). – Le
6 novembre dernier, au sein de notre Commission, des représentants de la
société civile burundaise ont présenté leurs inquiétudes quant à de nombreux
faits au Burundi : le monopartisme et l’opposition burundaise en exil,
les projets de lois visant à limiter l’influence des médias privés, les
exécutions extrajudiciaires et l’impunité généralisée, la subordination de la
justice au pouvoir exécutif ou encore les détournements de fonds publics par
le pouvoir en place. Les
représentants de la société civile burundaise, qui forment actuellement
l’unique contre-pouvoir, ont demandé aux membres de la Commission
d’interpeller notre gouvernement afin que celui-ci incite les autorités
burundaises à mettre en œuvre certaines réformes, parmi lesquelles le
dialogue politique avec l’opposition - ce qui inclut la protection des
membres de l’opposition actuellement en exil-, à mettre fin à l’impunité dont
bénéficient les auteurs d’exécutions extrajudiciaires, à réexaminer les
projets de lois concernant la presse, les partis politiques et les réunions
publiques et enfin à prévoir une réforme de la fiscalité. Plusieurs
pistes sont envisageables afin d’inciter le gouvernement burundais à
respecter les accords d’Arusha : imposer une conditionnalité de l’aide,
mettre en place des tranches d’aide incitatives, supprimer l’aide budgétaire
et se concentrer sur l’aide-projet. Cependant, avec 70 % de la population
burundaise vivant sous le seuil de pauvreté, l’aide de la Belgique demeure
essentielle ; la suspension des programmes de coopération ne peut
évidemment être une solution. Rappelons que la Belgique reste le premier
partenaire bilatéral net du Burundi. Le gouvernement
belge a libéré une tranche supplémentaire de 50 millions d’euros en juin
dernier, qui s’ajoutent aux 150 millions d’euros inscrits dans le budget
du programme bilatéral de coopération pour la période 2010-2013. Cette
tranche supplémentaire était liée à l’adoption par le gouvernement burundais
d’une Stratégie nationale de bonne gouvernance et de lutte contre la
corruption. La libération de la tranche supplémentaire ne devrait-elle pas
également être liée au renouement du dialogue politique, à la garantie du
pluralisme et à la surveillance du processus consensuel de justice
transitionnelle ? La coopération
belge au Burundi se concentre principalement sur l’agriculture, de la santé
et de l’éducation. Néanmoins, la Coopération technique belge estime que
l’institution de l’État de droit et le renforcement de la justice demeurent
des thèmes importants. Étant donné la situation critique en matière de droits
de l’homme au Burundi, je souhaiterais connaître votre avis, monsieur le
ministre, concernant les moyens d’inciter les autorités burundaises à mettre
en œuvre les réformes nécessaires afin que l’État de droit soit respecté, et
à se conformer aux accords d’Arusha, afin que les élections de 2015 ne
deviennent pas une impasse électorale comme l’ont été celles de 2010. En tant que
principal bailleur de fonds au niveau bilatéral, la Belgique a un rôle
déterminant face à cette situation : peut-être devrions-nous réexaminer
certains de nos programmes d’aide aux institutions afin d’inciter les
autorités à ne plus tomber dans des dérives autoritaires. Monsieur le
ministre, vu la situation inquiétante au Burundi, et eu égard le poids de la
Belgique en termes d’aide bilatérale, de quelle manière notre gouvernement
peut-il inciter les autorités burundaises à respecter les revendications de
la société civile et à évoluer aux niveaux politique, fiscal et en matière
des droits de l’homme ? La coopération belge peut-elle envisager des
tranches d’aide incitatives ? Étant donné le poids du parti politique au pouvoir dans l’espace politique et dans le contrôle des finances publiques, ouvrant ainsi la voie à de nombreuses dérives, l’un des intervenants que nous avons reçus, M. Gabriel Rufyiri, proposait de mettre un terme à l’aide budgétaire, qui alimente l’ancrage du parti au pouvoir, et de miser entièrement sur l’aide-projet. Qu’en pensez-vous ? |
De heer
Richard Miller (MR). – |
|
Mme Sabine
Vermeulen (N-VA). – |
Mevrouw
Sabine Vermeulen (N-VA). – Als één van de belangrijkste partnerlanden van de Belgische
ontwikkelingssamenwerking heeft ons land een Indicatief
Samenwerkingsprogramma (ISP) afgesloten met Burundi voor de periode
2010-2013. Na een tussentijdse evaluatie van dit ISP kende ons land een
voorwaardelijke enveloppe van 50 miljoen euro toe aan de Burundese
overheid. In het
ISP zelf wordt echter niet vermeld hoe de voorwaardelijke enveloppe moet
worden besteed, met name in welke sectoren van het ISP. Het partnercomité
heeft al wel een aantal indicaties gegeven voor een mogelijke besteding. Zo
ijverde het comité voor een versterking van de bestaande prioritaire sectoren
en thema’s, namelijk landbouw, gezondheid, onderwijs en goed bestuur. Het
lijkt inderdaad aangewezen dat bij de besteding van deze bijkomende schijf
rekening wordt gehouden met het bevorderen van de principes van goed bestuur
en politieke dialoog, aangezien de enveloppe precies met dat doel werd
voorgesteld. In een
eerder antwoord benadrukte minister Magnette dat
zowel ons land als Burundi erkennen dat de uitvoering van de strategie van
goed bestuur een consolidatie vereist en systematisch moet worden opgevolgd
en geëvalueerd. Een
eerste reeks vragen hierover betreft de gevolgde strategie. Kan de
minister bevestigen of de voorwaardelijke enveloppe zal geïnvesteerd worden
in goed bestuur en politieke dialoog? Zo ja, kan de minister een
verduidelijking geven over de aard van de bestedingen? Zal dit gebeuren via
een afzonderlijk programma rond goed bestuur of via een transversale aanpak
in de bestaande prioritaire domeinen? Zal een
deel van de voorwaardelijke enveloppe gebruikt worden voor bijkomende
investeringen in de stratégie nationale
de bonne gouvernance et
de lutte contre la corruption 2011-2015? Het
partnercomité heeft een opvolgingsmechanisme voorgesteld. Is dat mechanisme
momenteel al operationeel? Hoe zal dat werken in de praktijk? Mijn
tweede reeks vragen betreft de effectieve uitbetaling van de bijkomende
schijf van 50 miljoen euro, die zou volgen na de goedkeuring van specifieke
projectvoorstellen. Zijn er
momenteel al Burundese projectvoorstellen? Zo ja,
kan de minister een overzicht geven van deze voorstellen? Voldoen
deze voorstellen aan de Belgische eisen? Zal de minister ze goedkeuren? |
|
M.
Jean-Pascal Labille, ministre des Entreprises publiques et de la
Coopération au développement, chargé des Grandes Villes. – Les inquiétudes de
la société civile burundaise retiennent toute mon attention et font l’objet
d’une relation continue de notre ambassade à Bujumbura. Notre ambassadeur et ses
collaborateurs en poste entretiennent un dialogue permanent avec les hautes
autorités burundaises sur les sujets que M. Miller évoque dans son
interpellation. Mon
prédécesseur a personnellement insisté, lors de contacts avec les autorités
burundaises, sur la nécessité du renforcement de la liberté d’expression, de
l’importance du pluralisme politique et sur la vigilance à maintenir pour
éviter une justice à deux vitesses. Il est en effet
déplorable que l’espace démocratique soit mis sous pression par les arrestations
arbitraires et l’emprisonnement d’opposants et de voix critiques,
d’activistes des droits humains et de journalistes. La Belgique
subordonnait l’octroi d’une tranche incitative de 50 millions d’euros au
respect des conditions suivantes qui ont, à l’issue d’une évaluation
approfondie, été considérées comme satisfaites, ce qui a permis de libérer
cette tranche : ‑ une
déclaration de deux missions d’observateurs électoraux (Union européenne et
parlementaires belges) attestant que les élections de 2010, considérées dans
leur ensemble, se sont déroulées honnêtement ; ‑ la
validation du plan d’action de la Stratégie nationale Gouvernance par le
Forum politique du Groupe de coordination des partenaires, et le début de sa
mise en œuvre ; ‑ un
indicateur CPIA supérieur ou égal au niveau actuel de 2,5 ; ‑ des
évaluations successives positives de la Facilité pour la réduction de la
pauvreté et pour la croissance (FRPC) par le FMI. Mon
prédécesseur a décidé, au mois de juin dernier, d’octroyer la tranche
incitative à condition que la mise en œuvre de la Stratégie nationale de
bonne gouvernance et de lutte contre la corruption fasse l’objet d’un suivi
rapproché trimestriel et bénéficie d’un projet « d’appui à la bonne gouvernance
et de lutte contre la corruption » exécuté par la CTB. À la suite
d’une première évaluation de cet instrument qu’est la tranche incitative,
nous avons adapté les lignes directrices en ce qui concerne l’utilisation de
cet instrument que je considère comme une « conditionnalité
positive ». Il importe notamment de limiter le nombre de critères, qui
doivent être concrets et mesurables, afin de permettre leur suivi approfondi
et objectif. S’agissant de l’impasse politique créée par les élections de
2010, je rappelle que cette situation est la conséquence, malheureuse mais
directe, du boycott du processus électoral par l’ensemble des partis
politiques de l’opposition. Nous sommes
attentifs à ce que ce processus devienne inclusif mais la Coopération au
développement ne peut pas prendre en charge tous ces éléments et se concentre
sur sa mission principale, la lutte contre la pauvreté. Enfin, je ne
suis pas favorable à la proposition de mettre un terme à l’aide budgétaire.
Notre expérience montre que, de manière générale, l’aide budgétaire nous
fournit bien plus de garanties de dialogue politique sectoriel, voire de
contrôle de l’utilisation du budget national du pays concerné, qu’une série
de projets dispersés, puisqu’elle incite précisément le pays concerné à élaborer
sa propre politique et à renforcer ses systèmes de gestion. Concrètement,
au Burundi, la décision de mettre un terme à l’aide budgétaire aurait pour
conséquence de paralyser tout le secteur de l’éducation. L’appui financier au
secteur de l’éducation est mis en place à travers un fonds commun alimenté,
en 2012, par trois partenaires techniques et financiers : la Coopération
belge, la France et la Norvège. Cet appui ne revêt pas la forme d’une aide
budgétaire sectorielle, dans la mesure où les procédures nationales de
finances publiques sont en cours de réforme et ne permettent pas un
alignement sur le système budgétaire national. Pour cette raison, la modalité
d’un fonds commun a été retenue parce qu’elle permet une meilleure
traçabilité de la dépense. Par ailleurs, à
travers cette modalité financière, le fonds commun vise à augmenter
l’alignement sur les procédures nationales et le niveau d’appropriation de
l’appui extérieur par les instances locales, en particulier l’exécution des
opérations et des dépenses prises en charge par le ministère s’occupant de
l’Éducation et de la Formation. |
De heer
Jean-Pascal Labille, minister van Overheidsbedrijven
en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden. – |
|
|
Er wordt
onderhandeld met de Burundese overheid over de
besteding van een voorwaardelijk enveloppe van 50 miljoen euro. Het ligt in
de bedoeling een gedeelte daarvan te besteden aan projecten ter ondersteuning
van goed bestuur op het vlak van justitie en van de professionalisering van
de Burundese politie. In het kader van de
uitvoering van het lopende indicatief samenwerkingsprogramma wordt een
project voorbereid ter ondersteuning van goed bestuur en de strijd tegen de
corruptie in Burundi voor een bedrag van 2 miljoen euro. Voor de
follow-up van de uitvoering van de Burundese
strategie van goed bestuur en corruptiebestrijding is een technisch
secretariaat opgericht. Er is wel nog discussie over de vorm van het
opvolgingsmechanisme. De Burundese
verantwoordelijken zijn van oordeel dat het technisch secretariaat die taak
ten minste in de beginfase dient op te nemen. Anders dient het te worden
georganiseerd op een hoger niveau, meer bepaald door de sectorgroep Goed
Bestuur, die bestaat uit donoren, overheid en civiele maatschappij. De
sectorgroep blijkt evenwel veel te ruim te zijn, terwijl het technisch
secretariaat eerder te beperkt is. De Belgische Ontwikkelingssamenwerking
pleit op haar beurt voor een instrument ad hoc met specialisten die het
secretariaat kunnen bijstaan om concrete vooruitgang te boeken. Hierover is
nog geen beslissing genomen. Het begin van
uitvoering van de Burundese strategie voor
behoorlijk bestuur vormde voor de Belgische Ontwikkelingssamenwerking een van
de indicatoren voor de vrijmaking van de zogeheten aanmoedigingsschijf van 50
miljoen euro. Op het
partnercomité van 1 juni 2012 werd beslist dat aan de voorwaarden
was voldaan om de schijf vrij te maken. Tevens werd met Burundi
overeengekomen dat er een trimestrieel rapport zal worden uitgebracht over de
uitvoering van deze strategie en dat er een opvolgingsmechanisme zal worden
uitgewerkt. Samen met onze ambassade wordt de identificatie van de
projectvoorstellen die door de Burundese
partnerinstellingen zullen worden gefinancierd, voorbereid. De
identificatievoorstellen zullen op de volgende vergadering van het speciaal
partnercomité ter goedkeuring worden voorgelegd. Er werd
geopteerd voor interventies in de prioritaire sectoren, die vastgelegd zijn
in het indicatief samenwerkingsprogramma. De voorstellen zijn gericht op
landbouw, onderwijs, volksgezondheid en de ondersteuning van behoorlijk
bestuur, waaronder justitie, politie en douanediensten, evenals op de
toekenning van studie- en stagebeurzen. De
definitieve beslissing over de financiering van deze projecten zal worden genomen
na indiening van het project en mits voorlegging van een technisch en
financieel dossier. |
|
M. Richard
Miller (MR). – Je me
réjouis de l’attention que porte notre gouvernement au respect des droits et
libertés des citoyens burundais. Je pense comme le ministre qu’il ne faut pas
opter pour l’arrêt de l’aide au développement apportée à ce pays. |
De heer
Richard Miller (MR). – |
Vraag om uitleg van mevrouw
Sabine Vermeulen aan de minister van Overheidsbedrijven en
Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden over «de voorwaardelijke
enveloppe aan Burundi» (nr. 5‑3059)
|
|
|
Mme Sabine
Vermeulen (N-VA). – |
Mevrouw
Sabine Vermeulen (N-VA). – In de communicatie van voormalig minister Magnette
bleef het onduidelijk of de voorwaardelijke enveloppe van 50 miljoen euro
integraal deel uitmaakt van het Indicatief Samenwerkingsprogramma Burundi.
Dat is een belangrijk element aangezien minstens 30% van de ISP-enveloppe
besteed moet worden alvorens over een nieuw ISP met Burundi kan worden
onderhandeld. Vandaag haalt de bestedingsgraad nog geen 10% terwijl er al een
nieuw ISP voor begin 2014 in het vooruitzicht wordt gesteld. Kan de
minister bevestigen dat de voorwaarde van een 30%-besteding behouden blijft
en dat er geen sprake is van een verhoging of verlaging? Kan de
minister voor eens en voor altijd duidelijk maken dat de voorwaardelijke
enveloppe deel uitmaakt van het ISP, zowel voor Rwanda, de DR Congo als
Burundi? Zo niet, hoe zal ons land in het geval van Burundi de 30 %-norm
trachten te realiseren: door de bestedingsdruk op te voeren of door het ISP
uit te stellen? |
|
M.
Jean-Pascal Labille, ministre des Entreprises publiques et de la
Coopération au développement, chargé des Grandes Villes. – |
De heer
Jean-Pascal Labille, minister van Overheidsbedrijven
en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden. – Ik kan bevestigen
dat de huidige richtlijn geldig blijft. Die houdt in dat er maar een nieuw
Indicatief Samenwerkingsprogramma kan worden goedgekeurd op voorwaarde dat
100 procent van de beschikbare enveloppe is vastgelegd en dat 30 procent
daarvan ook effectief is besteed. We onderzoeken momenteel of we bij een
eventuele aanpassing van de richtlijn de bestedingsgraad niet tot 50 procent
moeten verhogen. We leven in een
wereld die constant evolueert, en we moeten lessen trekken uit de ervaring
met de voorwaardelijke schijven. Die vormen een nieuw instrument voor de
Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Het is niet mogelijk noch wenselijk om
alles voor eens en voor altijd duidelijk vast te leggen. De voorwaardelijke
schijf wordt telkens vastgelegd door een gemengde commissie voor
Ontwikkelingssamenwerking en in de ISP’s worden de
voorwaarden opgenomen waaraan de partnerlanden moeten voldoen om de
voorwaardelijke enveloppe te krijgen. Een nieuw ISP met Burundi kan maar
worden afgesloten als de voorwaarden zijn vervuld. We proberen de uitvoering
van het ISP te versnellen, maar onze samenwerking verloopt vaak in moeilijke
omstandigheden en kan niet geforceerd worden. Ten slotte
heeft het weinig zin om nieuwe beloften op te stapelen, wanneer zo’n groot
deel van het lopende programma nog niet is gerealiseerd. |
|
Mme Sabine
Vermeulen (N-VA). – |
Mevrouw
Sabine Vermeulen (N-VA). – Het is de eerste keer dat er een voorwaardelijke enveloppe is
uitgereikt en dat we dus de gelegenheid krijgen om een zo een incentive
tranche te evalueren. De minister schuift diverse aandachtspunten naar
voren, waarover we meer moeten nadenken alvorens dat instrument breder te kunnen
implementeren. Ik vraag de minister dan ook om van de gelegenheid gebruik te
maken en lessen te trekken uit de eerste incentive tranche-oefening
met Burundi, zodat we in de toekomst transparant verder te werk kunnen gaan. |
|
Demande d’explications de M. Ludo Sannen au ministre des Entreprises publiques
et de la Coopération au développement, chargé des Grandes Villes sur «le
droit à l’éducation dans les situations d’urgence» (no 5‑2765) |
Vraag om uitleg van de heer
Ludo Sannen aan de minister van Overheidsbedrijven en
Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden over «het recht op
onderwijs in noodsituaties» (nr. 5‑2765)
|
|
M.
Ludo Sannen (sp.a). – |
De
heer Ludo Sannen (sp.a). – Tijdens de Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties op 26 september 2012 lanceerde secretaris-generaal
Ban Ki-Moon zijn Education First-initiatief.
In dat persoonlijk pamflet hamert hij erop dat basisonderwijs een
fundamenteel mensenrecht is en dat geen enkele omstandigheid mag worden
ingeroepen om de toegang tot dat recht te beperken. Dat 61 miljoen kinderen
wereldwijd anno 2013 nog steeds niet naar school gaan, is dan ook
ontoelaatbaar. Nog minder acceptabel is dat de historische trend van de
wereldwijde veralgemening van het basisonderwijs gestagneerd is en zelfs
dreigt te keren. De
kinderorganisatie UNICEF is ook bekommerd en merkt op dat de helft van de
niet-schoolgaande kinderen in een noodsituatie leeft en afhankelijk is van
humanitaire hulp. Als we weten dat crisissituaties gemiddeld negen jaar
aanhouden, dan moeten we ons niet verwonderen over de desastreuze impact
ervan op de scholingsgraad van hele bevolkingsgroepen. UNICEF
wijst donorlanden op hun verantwoordelijkheden. Alleen wanneer ze op een
doortastende wijze aandacht hebben voor onderwijs in crisissituaties en
daarvoor uitdrukkelijk middelen reserveren, kunnen kinderen een elementaire
vorming krijgen. Bovendien
beklemtonen experts de positieve effecten van onderwijs op de
doeltreffendheid van noodhulp zelf en de wederopbouw na het einde van de
crisis. Met een
gericht noodhulpbeleid kan ook België de toegang tot basisonderwijs voor
kinderen in de moeilijkste situaties verbeteren. Daarom heb ik voor de
minister volgende vragen. Besteedt
de Belgische ontwikkelingssamenwerking aandacht aan onderwijs wanneer ze
betrokken is bij een humanitaire interventie en zo ja, hoe gebeurt dat? Heeft de
minister er zicht op hoeveel de federale overheid besteedt aan onderwijs
tijdens humanitaire crisissen? Zo nee, wat vindt de minister van het voorstel
om een traceringssysteem op te zetten, zodat overheid en burgers per
interventie kunnen nagaan hoeveel geld aan onderwijs is besteed? Hoe staat
de minister tegenover het idee om onderwijs een structurele verankering te
geven in het budget voor humanitaire hulp? |
|
M.
Jean-Pascal Labille, ministre des Entreprises publiques et de la
Coopération au développement, chargé des Grandes Villes. – |
De heer
Jean-Pascal Labille, minister van Overheidsbedrijven
en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden. – Bij elke crisis
worden de noden in kaart gebracht en wordt gepoogd de ergste noden eerst te
lenigen, waar mogelijk rekening houdend met de Belgische toegevoegde waarde.
Wanneer onderwijs de ergste nood is, dan wordt het gefinancierd. De jongste
jaren heeft België specifiek steun verleend aan de beschermingsprogramma’s
voor kinderen in noodsituaties van het VN-kinderfonds, Unicef. Enerzijds
worden middelen ingezet om de getroffen kinderen op korte termijn te helpen
overleven, anderzijds zijn er ook programma’s voor het behoud van het
universeel recht op onderwijs. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de lopende
Belgische financiering aan Unicef in de volgende landen. Zo ontvangt Haïti 6
miljoen euro voor bijvoorbeeld scholenbouw, Afghanistan 1,6 miljoen euro voor
sanitaire voorzieningen in scholen, lesmateriaal en educatieve ondersteuning,
en Ivoorkust krijgt 500.000 euro voor psychosociale bijstand, waaronder ook
onderwijs. De financiering
wordt opgevolgd op het projectniveau, zowel in de federale databank ODA.be
als die van de Europese Commissie EDRIS. Er is jammer genoeg geen capaciteit
voor een opvolging op het activiteitenniveau. We hopen dat het met de
veralgemeende invoering van de IATI-standaarden, international
aid transparency initiative, bij alle partners mogelijk wordt. Men kan er
evenwel van uitgaan dat de humanitaire steun via Unicef vrijwel altijd
rechtstreeks of onrechtstreeks te maken heeft met het recht op onderwijs of
het vergroten van de kans daarvoor. Zo is in Zuid-Soedan recent een project
gestart ten bedrage van 1 miljoen euro. Indien
onderwijs structureel verankerd zou zijn in het budget voor humanitaire hulp,
zouden de humanitaire principes volgens dewelke de hulp moet worden besteed
waar de nood het hoogst is, worden geschonden. Het redden van levens moet
uiteraard de belangrijkste bekommernis zijn. Daarenboven zijn er veel
belangrijke items die om de beurt in de belangstelling staan: onderwijs,
kinderbescherming, seksueel geweld, voedselzekerheid, klimaatinvloed. Een
toewijzing a priori voor elk van die noden zou de budgetten
voor ergste noden, meestal levensreddende interventies, onredelijk beperken. |
|
M.
Ludo Sannen (sp.a). – |
heer
Ludo Sannen (sp.a). – Ik ben niet helemaal gerustgesteld met
het antwoord. Er worden heel wat inspanningen gedaan voor noodsituaties, maar
landen als Zweden, Japan en Denemarken kiezen er bewust voor om bij elke
humanitaire hulp een bedrag toe te wijzen voor onderwijs. Ik denk ook dat het
nodig is dat een aantal landen op dat vlak een voortrekkersrol spelen,
waardoor er misschien op termijn internationaal meer mogelijk wordt. Noodhulp
is vereist bij een tsunami. Noodhulp voor een land in oorlog daarentegen
impliceert structurele hulp op lange termijn, want kinderen hebben niet
alleen voedsel nodig maar ook bijvoorbeeld onderwijsstructuren. Het is ook
efficiënter om allerlei soorten hulp te combineren. Zodra de
noodhulp structureel wordt, vind ik dat een gedeelte van het budget moet
worden toegewezen aan onderwijs. Naar het voorbeeld van andere landen zou
België naast humanitaire hulp ook structurele hulp moeten aanbieden, al was
het maar om op die manier ook andere landen ertoe aan te zetten hetzelfde te
doen en dat recht internationaal af te dwingen. |
|
M.
Jean-Pascal Labille, ministre des Entreprises publiques et de la
Coopération au développement, chargé des Grandes Villes. – |
De heer
Jean-Pascal Labille, minister van Overheidsbedrijven
en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden. – Ik ben het met het
daarmee eens. Ik denk dat onderwijs de grootste uitdaging is en het begin van
alles. |
|
M.
Ludo Sannen (sp.a). – |
De
heer Ludo Sannen (sp.a). – Een kind in een vluchtelingenkamp is niet
geholpen met alleen voedsel. Het heeft ook nood aan medische zorg en
omkadering. Als die bijhorende zaken ontbreken, ontstaat er een probleem voor
de volgende generatie. |
Vraag om uitleg van mevrouw
Sabine Vermeulen aan de minister van Overheidsbedrijven en
Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden over «de Filipijnse zorgverstrekkers
in ons land» (nr. 5‑2688)
|
|
|
Mme Sabine
Vermeulen (N-VA). – |
Mevrouw
Sabine Vermeulen (N-VA). – De Filipijnse gezondheidssecretaris Enrique
Ona verklaarde onlangs in de pers dat er tegen
december 2012 geen enkele dokterloze gemeente
meer zal zijn in de Filipijnen. Dat is een grote stap vooruit in de
Filipijnse gezondheidszorg, vooral als men beseft dat een groot deel van de
arme bevolking sterft zonder ooit een arts, een verpleegkundige of een
ziekenhuis te hebben gezien. Daarbij
komt dat de verdeling van ziekenhuizen en medisch personeel over het land erg
onevenwichtig is. De meeste ziekenhuizen en het meeste medisch personeel zijn
te vinden in de buurt van Manilla en Cebu. Op het Filipijnse platteland is de
gezondheidszorg veelal ontoereikend en van slechte kwaliteit. Hiertegenover
staat dat er in de Filipijnen absoluut geen tekort is aan goed opgeleide
verpleegkundigen. Alleen worden zij niet opgeleid ten behoeve van de lokale
gezondheidszorg, maar wel met het oog op het buitenland. De Filipijnen zijn
de grootste exporteur van medisch personeel. Deze export van arbeidskrachten
levert de Filipijnse overheid weliswaar veel geld op, maar gaat volledig
voorbij aan de behoeften van de eigen bevolking. Ook in
ons land blijft men Filipijnse verpleegkundigen aantrekken. Op
26 september 2012 las ik in MO* Magazine dat opnieuw vijftien
Filipijnse verpleegkundigen een nieuwe carrière in Melsbroek, Gent en
Antwerpen startten. Hoe staat
de minister tegenover het feit dat ngo’s en internationale gezondheidsactivisten
ervoor pleiten dat rijke landen een compensatie betalen voor de braindrain of
kennisvlucht vanuit het Zuiden, met dien verstande dat het vanuit ons
perspectief om goedkope arbeid gaat, want het land dat de werkkrachten
ontvangt, moet niet instaan voor de opleiding ervan. |
|
M.
Jean-Pascal Labille, ministre des Entreprises publiques et de la
Coopération au développement, chargé des Grandes Villes. – |
De heer
Jean-Pascal Labille, minister van Overheidsbedrijven
en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden. – België heeft in 2010
in de Wereldgezondheidsraad de goedkeuring van de Code of Practice van de Wereldgezondheidsorganisatie over het
internationaal aanwerven van gezondheidspersoneel ten volle gesteund. Onlangs
hebben de Belgische actoren van de ontwikkelingssamenwerking ook het Handvest
aangaande rekrutering en ondersteuning van gezondheidspersoneel in
partnerlanden ondertekend. De
ondertekenaars van het Handvest engageren zich: “Met betrekking
tot de opleiding: - om de
initiële, permanente en complementaire opleiding van gezondheidspersoneel in
partnerlanden te ondersteunen, overeenkomstig de behoeften die opgenomen zijn
in het nationale beleidsplan voor gezondheidspersoneel, voor zover dit
bestaat en/of volgens de relevantie van de hiervoor opgegeven opleidingen; - om zoveel
mogelijk de versterking van de nationale en regionale opleidingen te
privilegiëren. Met betrekking
tot de rekrutering: om de ethiek te
respecteren van de WGO Code of Practice in
het geval van internationale rekrutering van gezondheidspersoneel van
lage-inkomenslanden; om te
compenseren voor potentiële negatieve gevolgen hiervan op het lokale
gezondheidssysteem in de partnerlanden. In onze
omgeving in België: om te
informeren en te sensibiliseren over de principes van de WGO Code of Practice bij actoren van de publieke en private
sector die gezondheidspersoneel rekruteren uit het Zuiden, voornamelijk voor
wat betreft het onthaal van deze mensen en de implicaties van hun rekrutering
op hun landen van oorsprong; om de
samenwerking met de diaspora en de academische instellingen in België te
versterken; om onze
ervaringen met betrekking tot onze ondersteuning in de ontwikkeling van
gezondheidspersoneel samen te brengen en te delen.” De Belgische
ontwikkelingssamenwerking zal een programma uitwerken om de principes van het
Handvest bij de selectie van toekomstige interventies te waarborgen en de
implementering ervan op te volgen. |
|
Mme Sabine
Vermeulen (N-VA). – |
Mevrouw
Sabine Vermeulen (N-VA). – Ik ben blij dit te horen. Landen die actief hogeropgeleiden
rekruteren, moeten steeds nagaan wat het effect is op de landen van herkomst.
Als daar een schaarste is aan mensen met het gevraagde profiel, zoals dat het
geval is met verpleegkundigen in de Filippijnen, moet van rekrutering worden
afgezien en moet voldoende ondersteuning worden geboden om de omstandigheden
waarin hogeropgeleiden in de landen van herkomst moeten werken, te verbeteren. |
|
(La séance
est levée à 16 h 20.) |
(De
vergadering wordt gesloten om 16.20 uur.) |