|
6‑41 Belgische Senaat Gewone Zitting 2017‑2018 Plenaire vergaderingen Vrijdag 13 juli 2018 Ochtendvergadering |
6‑41 Sénat de Belgique Session ordinaire 2017‑2018 Séances plénières Vendredi 13 juillet 2018 Séance du matin |
|
Handelingen |
Annales |
|
Inhoudsopgave |
Sommaire |
|
Inoverwegingneming van voorstellen Uitslag van de geheime stemming over de voordracht van de eerste kandidaat Uitslag van de geheime stemming over de voordracht van de tweede kandidaat In overweging genomen voorstellen Activiteiten van algemeen belang van de Koninklijke Familie Uitvoering besluiten van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties Belgian Task Force for International Criminal Justice Grondwettelijk Hof – Prejudiciële vragen Economische Overheidsbedrijven – NMBS – Ombudsdienst voor treinreizigers Autoriteit voor financiële diensten en markten (FSMA) Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling Interdepartementale Commissie Duurzame Ontwikkeling
|
Approbation de l’ordre du jour Prise en considération de propositions Résultat du scrutin pour la présentation du premier candidat Résultat du scrutin pour la présentation du deuxième candidat Propositions soumises à la prise en considération. Activités d’intérêt général de la Famille royale Exécution décisions du Conseil de sécurité des Nations unies Belgian Task Force for International Criminal Justice Cour constitutionnelle – Arrêts Cour constitutionnelle – Questions préjudicielles Cour constitutionnelle – Recours Entreprises publiques économiques – SNCB – Médiateur pour les voyageurs ferroviaires Autorité des services et marchés financiers (FSMA) Conseil fédéral du Développement durable Commission interdépartementale pour le Développement Durable
|
|
Voorzitster: mevrouw Christine Defraigne (De vergadering wordt geopend om 10.20 uur.) |
Présidence de Mme Christine Defraigne (La séance est ouverte à 10 h 20.) |
Goedkeuring van de agenda |
|
|
De voorzitster. – De agenda zoals vastgesteld door het Bureau werd rondgestuurd. Aangezien er geen opmerkingen zijn, is de agenda goedgekeurd. |
Mme la présidente. – L’ordre du jour établi par le Bureau a été communiqué aux sénateurs. Puisqu’il n’y a pas d’observations, l’ordre du jour est approuvé. |
Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wetgeving inzake mandatenlijst en vermogensaangifte wat de transparantie over de vergoedingen, de uitbreiding naar overheidsbestuurders, de elektronische indiening en de controle betreft (Stuk 6‑407) |
|
Wetsontwerp tot wijziging van de wetgeving inzake mandatenlijst en vermogensaangifte wat de transparantie over de vergoedingen, de uitbreiding naar overheidsbestuurders, de elektronische indiening en de controle betreft (Stuk 6‑408) |
|
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 6 augustus 1931 houdende vaststelling van de onverenigbaarheden en ontzeggingen betreffende de ministers, gewezen ministers en ministers van Staat, alsmede de leden en gewezen leden van de wetgevende kamers, wat de cumulatie van publieke vergoedingen betreft (Stuk 6‑438) |
|
Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wet tot hervorming der instellingen van 8 augustus 1980, wat de cumulatie van publieke vergoedingen betreft (Stuk 6‑439) |
|
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 31 december 1983 tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap, wat de cumulatie van publieke vergoedingen betreft (Stuk 6‑440) |
|
Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, wat de cumulatie van mandaten betreft en tot wijziging van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen (Stuk 6‑442) |
|
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 6 augustus 1931 houdende vaststelling van de onverenigbaarheden en ontzeggingen betreffende de ministers, gewezen ministers en ministers van staat, alsmede de leden en gewezen leden van de wetgevende kamers, wat de cumulatie van mandaten betreft (Stuk 6‑443) |
|
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 31 december 1983 tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap, wat de cumulatie van mandaten betreft (Stuk 6‑444) |
|
Algemene bespreking |
|
|
De voorzitster. – Ik stel voor deze wetsontwerpen samen te bespreken. (Instemming) |
Mme la présidente. – Je vous propose de joindre la discussion de ces projets de loi. (Assentiment) |
|
Mevrouw Cécile Thibaut (Ecolo‑Groen), rapporteur. – De commissie voor de Institutionele Aangelegenheden heeft de ontwerpen 6‑407 en 6‑408 inzake mandatenlijst en vermogensaangifte wat de transparantie over de vergoedingen, de uitbreiding naar overheidsbestuurders, de elektronische indiening en de controle betreft, besproken tijdens haar vergadering van 9 juli 2018, in aanwezigheid van de heer Jambon, vice‑eersteminister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken. Tijdens een vorige vergadering op 29 juni had de commissie de dames De Ridder en Thibaut reeds aangewezen als rapporteurs. In zijn inleiding brengt minister Jambon in herinnering dat deze beide ontwerpen voortvloeien uit voorstellen die in de Kamer werden ingediend. Na een diepgaande bespreking in de commissie werden ze door de Senaat geamendeerd en teruggezonden naar de Kamer. Die heeft op haar beurt de ontwerpen geamendeerd teneinde de uitbreiding van de verplichting van mandaten- en vermogensaangifte tot de regeringscommissarissen, zoals door de Senaat voorgesteld, met meer precisie te definiëren. Wat dit aangaat, verwijs ik naar het eerste rapport van onze commissie. De minister verklaart dat deze ontwerpen nu helemaal in orde zijn en vraagt de commissie ze goed te keuren. Tijdens de bespreking verduidelijkte mevrouw De Ridder dat de wijzigingen die de Kamer heeft aangebracht, betrekking hadden op de door de Senaat aangenomen amendementen van de heer Anciaux c.s., die ertoe strekten dat de regeringscommissarissen eveneens onderworpen zouden worden aan de verplichting tot mandaten- en vermogensaangifte. De Kamer baseerde zich op een wetgevingstechnische nota, opgesteld door haar juridische dienst in verband met de reikwijdte van een amendement dat door de Senaat werd aangenomen en dat ertoe strekte de “regeringscommissarissen” onder het toepassingsgebied ratione personae van de wet te brengen. Aangezien de Kamer de ontwerpen op dit punt verduidelijkt heeft en dat zowel de bevoegde commissie als de plenaire zitting van de Kamer deze ontwerpen eenparig hebben goedgekeurd, hoopt mevrouw De Ridder dat de Senaat ze eveneens zonder aarzeling zal goedkeuren. Er waren geen opmerkingen bij de artikelen van het ontwerp van bijzondere wet noch bij die van de gewone wet. Ze werden bijgevolg bij eenparigheid van de twaalf aanwezige leden goedgekeurd. Ten slotte werd het ontwerp van bijzondere wet 6‑407 in zijn geheeld bij eenparigheid van de twaalf aanwezige leden goedgekeurd, evenals het geheel van het wetsontwerp 6‑408. Vertrouwen werd geschonken aan de rapporteurs voor het opstellen van dit verslag. |
Mme Cécile Thibaut (Ecolo‑Groen), rapporteuse. – La commission des Affaires institutionnelles a examiné les projets 6‑407 et 6‑408 relatifs aux listes de mandats et déclarations de patrimoine en ce qui concerne la transparence des rémunérations, l’extension aux administrateurs publics, le dépôt électronique et le contrôle au cours de sa réunion du 9 juillet 2018, en présence de M. Jambon, vice‑premier ministre et ministre de la Sécurité et de l’Intérieur. Lors d’une précédente réunion, le 29 juin, la commission avait déjà désigné Mmes De Ridder et Thibaut comme rapporteuses. Dans son exposé introductif, le ministre Jambon a rappelé que ces deux projets sont issus de propositions déposées à la Chambre. Après un débat approfondi en commission, ils ont été amendés par le Sénat et renvoyés à la Chambre. Celle‑ci a, à son tour, amendé ces projets en vue de définir avec plus de précision l’extension de l’obligation de déclaration de mandats et de patrimoine aux commissaires de gouvernement, proposée par le Sénat. Je vous renvoie à ce propos au premier rapport de notre commission. Le ministre a déclaré que ces projets étaient à présent en état et a demandé à la commission de les approuver. Durant la discussion, Mme De Ridder a précisé que les modifications introduites par la Chambre concernaient les amendements de M. Anciaux et consorts, adoptés par le Sénat, prévoyant que les commissaires de gouvernement soient eux aussi soumis à l’obligation de déclaration de mandats et de patrimoine. La Chambre s’est basée sur une note légistique établie par son service juridique sur la portée d’un amendement adopté par le Sénat et tendant à faire relever les «commissaires de gouvernement» du champ d’application ratione personae de la loi. Étant donné que la Chambre a clarifié les projets sur ce point et que tant la commission compétente que l’assemblée plénière de la Chambre ont adopté ces projets à l’unanimité, Mme De Ridder espère que le Sénat les approuvera lui aussi sans hésitation. Quant au projet de loi spéciale modifiant la législation spéciale relative aux listes de mandats et déclarations de patrimoine en ce qui concerne la transparence des rémunérations, l’extension aux administrateurs publics, le dépôt électronique et le contrôle, les articles 1er à 14 n’ont donné lieu à aucune discussion et ont été successivement adoptés à l’unanimité des douze membres présents. Concernant le projet de loi modifiant la législation relative aux déclarations de mandats et de patrimoine en ce qui concerne la transparence des rémunérations, l’extension aux administrateurs publics, le dépôt électronique et le contrôle, les articles 1er à 14 n’ont pas non plus donné lieu à discussion et ont été successivement adoptés à l’unanimité des douze membres présents. Enfin, l’ensemble du projet de loi spéciale no 6‑407 a été adopté à l’unanimité des douze membres présents, de même que l’ensemble du projet de loi no 6‑408. Confiance a été faite aux rapporteuses pour la rédaction du présent rapport. |
|
De heer Bert Anciaux (sp.a), rapporteur. – We hebben de ontwerpen 6‑438, 6‑439 en 6‑440 besproken tijdens de commissievergaderingen van 25 juni en 9 juli jongstleden. De stemming vond overigens plaats in aanwezigheid van minister Jambon. Een vertegenwoordiger van de minister verduidelijkte in de inleiding wat onder ‘openbare mandaten’ dient te worden begrepen, welke de bijzondere parlementaire functies zijn en wat er onder de 150%‑regel valt. Samenvattend bepaalt deze regel de maximumvergoeding die iemand bij het cumuleren van mandaten kan krijgen. Hij geldt onder meer voor burgemeesters, schepenen en parlementsleden. Vroeger vielen de bijzondere functies van parlementsleden niet onder de 150%‑regel. De ontwerpen die we nu bespreken, zorgen, kort samengevat, voor een verruiming van de functies die onder de 150%‑regel vallen. In de inleidende uiteenzetting werd duidelijk gemaakt wat er allemaal onder deze regel valt. Zo zal de regel voortaan zonder twijfel gelden voor de vergoedingen voor het uitoefenen van functies in raden van bestuur, adviesraden en directiecomités van een hele reeks organisaties, intercommunales en interprovinciale verenigingen. Hij geldt ook voor directiecomités van rechtspersonen waarop een overheid of verschillende overheden samen rechtstreeks of onrechtstreeks een overheersende invloed uitoefenen. Dat zijn trouwens de organisaties die verplicht zijn de regels van de openbare aanbesteding te volgen. De 150%‑regel geldt ook voor functies die door een beslissing van een overheid deel uitmaken van een raad van bestuur, adviesraad of directiecomité van een rechtspersoon. Om even aan te knopen bij onze discussie van vorige vergadering: dit betekent onder meer dat de eventuele vergoedingen van regeringscommissarissen – in vele gevallen krijgen ze die overigens niet – ook onder de 150%‑regel vallen. De inwerkingtreding van de voorgestelde regeling is gepland bij de eerstvolgende algemene vernieuwing van de Kamer van volksvertegenwoordigers. Dezelfde oefening wordt gemaakt voor zowel de federale kamer, als de deelstaatassemblees. Daarom zijn er drie ontwerpen en zijn we ook verplicht met een bijzondere wet te werken. De federale overheid kan immers niet zomaar met een gewone meerderheid aan de deelstaatparlementen zaken opleggen. Dat betekent concreet dat wie naast een parlementair mandaat vergoedingen ontvangt voor de uitoefening van een openbaar mandaat, dat moet melden aan de parlementsvoorzitter. Stijgt het geheel van de vergoedingen uit boven 150% van de parlementaire wedde, dan wordt die wedde gekort. Daar over deze aangelegenheid een hoge mate van consensus bestond, heeft de algemene bespreking niet veel tijd in beslag genomen. Zelf heb ik in de commissie benadrukt dat wij het jammer vinden dat de maatregel niet met onmiddellijke ingang wordt doorgevoerd. Onzes inziens is er geen reden om dit uit te stellen tot na de parlementsverkiezingen van 2019. Ter wille van de consensus heb ik daarvan evenwel geen halszaak gemaakt. Naar aanleiding van vragen van mevrouw de Bethune en mijzelf over de afwezigheid van de minister bij de eerste bespreking in de commissie is overeengekomen dat minister Geens de volgende vergadering zou bijwonen. Door omstandigheden bleek dat niet mogelijk en kwam de heer Jambon in zijn plaats. Het doet mij genoegen dat de regering vandaag vertegenwoordigd is door de staatssecretaris. De minister heeft geantwoord op vragen van de dames Thibaut en de Bethune. De dames De Ridder, Zrihen en Barzin hebben uiteindelijk toegezegd dit ontwerp te zullen steunen. Na beantwoording van verdere vragen werden de artikelen 1 tot 3 bij eenparigheid aangenomen door de twaalf aanwezige leden. |
M. Bert Anciaux (sp.a), rapporteur. – La commission a examiné les projets 6‑438, 6‑439 et 6‑440 lors des réunions des 25 juin et 9 juillet dernier. Le vote s’est déroulé en présence du ministre Jambon. Lors de l’exposé introductif, un représentant du ministre a expliqué ce qu’il faut entendre par «mandats publics», quelles sont les fonctions parlementaires spéciales et ce qui relève de la règle des 150%. En résumé, cette règle détermine la rémunération maximale qu’une personne peut recevoir lorsqu’elle cumule des mandats. Elle s’applique entre autres aux bourgmestres, aux échevins et aux parlementaires. Dans le passé, les fonctions spéciales des parlementaires ne relevaient pas de la règle des 150%. Les projets dont nous débattons maintenant visent, en bref, à soumettre de nouvelles fonctions à cette règle. L’exposé introductif a bien précisé à quoi celle‑ci s’appliquerait. Dorénavant, elle s’appliquera sans aucun doute aux rémunérations tirées de l’exercice de mandats au sein des conseils d’administration, des conseils consultatifs et des comités de direction de toute une série d’organismes, d’intercommunales et d’interprovinciales. Elle s’appliquera également aux comités de direction de personnes morales sur lesquelles une ou plusieurs autorités conjointement exercent, directement ou indirectement, une influence dominante. Ce sont du reste les organisations qui sont tenues de suivre les règles des marchés publics. La règle des 150% s’appliquera aussi aux personnes qui, à la suite d’une décision des autorités, font partie d’un conseil d’administration, d’un conseil consultatif ou d’un comité de direction d’une personne morale. Pour en revenir à notre discussion de la réunion précédente, cela signifie notamment que la rémunération éventuelle des commissaires du gouvernement – que, dans la plupart des cas, ils ne perçoivent pas – relève également de la règle des 150%. L’entrée en vigueur de la réglementation proposée est prévue au moment du prochain renouvellement intégral de la Chambre des représentants. Le même exercice est réalisé pour les assemblées des entités fédérées que pour la Chambre. C’est la raison pour laquelle trois projets ont été déposé et nous sommes aussi contraints de recourir à une loi spéciale. En effet, le gouvernement fédéral ne peut imposer des règles aux parlements des entités fédérées sur la base d’une majorité simple. Concrètement, cela signifie que si, en plus d’un mandat parlementaire, une personne reçoit une rémunération pour l’exercice d’un mandat public, elle doit en informer le président du parlement. Si le total des rémunérations dépasse 150% du traitement parlementaire, ce dernier sera réduit. Comme cette question faisait l’objet d’un large consensus, la discussion générale n’a pas été longue. J’ai moi‑même souligné en commission que nous regrettions que la mesure ne soit pas appliquée sur‑le‑champ. Nous ne voyons aucune raison de n’appliquer cette décision qu’après les élections législatives de 2019. Pour préserver le consensus, je n’en ai cependant pas fait toute une histoire. En réponse aux questions de Mme de Bethune et de votre serviteur concernant l’absence du ministre lors de la première discussion en commission, il a été convenu que le ministre Geens participerait à la réunion suivante. À cause d’un imprévu, M. Jambon est venu à sa place. Je me réjouis qu’aujourd’hui, le gouvernement soit représenté par la secrétaire d’État. Le ministre a répondu aux questions de Mmes Thibaut et de Bethune. Mmes De Ridder, Zrihen et Barzin ont finalement accepté de soutenir ce projet. Il a été répondu à quelques questions complémentaires, puis les articles 1 à 3 ont été adoptés à l’unanimité des douze membres présents. |
|
Mevrouw Annick De Ridder (N‑VA), rapporteur. – Ik geef nu het verslag over de bespreking van de ontwerpen 6‑442, 6‑443 en 6‑444 betreffende de cumulatie van mandaten, in de volksmond ook wel de 150‑regeling genoemd. De commissie voor de Institutionele Aangelegenheden heeft de drie ontwerpen besproken tijdens de vergadering van 9 juli 2018 in aanwezigheid van vice‑eersteminister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Jambon. Ik werd samen met mevrouw Thibaut aangewezen als rapporteur. Mijn verslag moet dan ook samen worden gelezen met het verslag dat de heer Anciaux zo‑even heeft gebracht. In zijn inleidende uiteenzetting heeft de minister de regeling toegelicht. Hij verwees ook naar de toelichting die zijn medewerker, de heer Lingier, eerder had gegeven. De minister verduidelijkte wat onder openbare mandaten moet worden begrepen. Verder specifieerde hij dat de bijzondere parlementaire functies, zoals lid van het Bureau, evenzeer onder de regeling vallen. De minister vervolgde dat de wet nu reeds de hoogte van de vergoedingen, wedden of presentiegelden bepaalt die men maximaal mag ontvangen uit hoofde van de nevenuitoefening van een openbaar mandaat, openbare functie of een openbaar ambt van politieke aard. Om de regeling met betrekking tot dit plafond, dat de helft van het bedrag van de parlementaire vergoeding niet mag overschrijden, sluitend te maken, worden de bijzondere parlementaire functies voortaan ook in de wet opgenomen. Tot nu toe was het onduidelijk of die functies ook onder het toepassingsgebied van de wet vallen. Parlementsvoorzitters vallen niet onder de regeling. Elk parlement is immers vrij om de vergoeding van zijn of haar voorzitter te bepalen. Zo heeft het Vlaams Parlement gekozen voor de ‘minister‑president + 1 euro’‑norm. De federale kamers en de andere deelstaatparlementen hebben eveneens een regeling uitgewerkt. Tijdens de artikelsgewijze bespreking en de stemmingen gaven de meeste artikelen geen aanleiding tot nadere bespreking. Ze werden door de twaalf aanwezige leden eenparig aangenomen. Mevrouw Grouwels diende één inhoudelijk amendement in, op artikel 3 van het ontwerp van bijzondere wet uit punt 6 van onze agenda, met nummer 6‑442. Dat amendement strekt ertoe de voorzitters van de verschillende Brusselse parlementaire vergaderingen aan de 150%‑regeling te onttrekken zoals dat ook gebeurt voor de voorzitters van de andere deelstaatparlementen. In de verantwoording verwijst mevrouw Grouwels naar de nota van de juridische dienst van de Senaat, die als bijlage bij het verslag is gevoegd. Elke assemblee zal dus voor haar voorzitter een afzonderlijk statuut kunnen uitwerken. Het Brussels Hoofdstedelijk Parlement heeft in dat verband reeds een redelijk strenge ordonnantie aangenomen. Het amendement wordt aangenomen met elf stemmen voor bij één onthouding. Het geamendeerde artikel 3 wordt door de twaalf aanwezige leden eenparig aangenomen. De overige artikelen in de drie ontwerpen gaven geen aanleiding tot verdere bespreking en werden alle door de twaalf aanwezige leden eenparig aangenomen. De diensten van de Senaat hebben ook enkele zeer nuttige tekstcorrecties voorgesteld. Die zijn opgenomen in de teksten die nu ter stemming voorliggen. |
Mme Annick De Ridder (N‑VA), rapporteuse. – Je vais à présent faire rapport sur les discussions des projets 6‑442, 6‑443 et 6‑444 relatifs au cumul des mandats, dispositif que l’on a appelé la règle des 150%. La commission des Affaires institutionnelles a examiné ces trois projets au cours de sa réunion du 9 juillet 2018, en présence de M. Jambon, vice‑premier ministre et ministre de la Sécurité et de l’Intérieur. Mme Thibaut et moi‑même avons été désignées rapporteuses. Je vous recommande de lire le présent rapport en liaison avec celui que M. Anciaux vient de nous livrer. Dans son exposé introductif, le ministre a expliqué le dispositif. Il s’est également référé aux explications qui avaient été précédemment fournies par son collaborateur, M. Lingier. Le ministre a clarifié ce qu’il fallait entendre par mandats publics et a précisé que les fonctions parlementaires particulières, telle celle de membre du Bureau, étaient également soumises à cette règle. Il a ajouté que la loi fixe déjà, à l’heure actuelle, le montant maximum des indemnités, traitements ou jetons de présence qui peuvent être perçus du chef de l’exercice, à titre accessoire, d’un mandat, d’une fonction ou d’une charge publics d’ordre politique. Néanmoins, pour rendre adéquat ce plafond, qui ne peut excéder la moitié du montant de l’indemnité parlementaire, les fonctions parlementaires spéciales sont désormais insérées dans la loi également. Jusqu’à présent, on ne savait en effet pas clairement si ces fonctions faisaient elles aussi partie du champ d’application de la loi. Les présidents des parlements ne relèvent toutefois pas de la réglementation élaborée. Chaque parlement est libre de régler la rémunération de son président. Ainsi, le Parlement flamand a par exemple opté pour la norme «ministre‑président + 1 euro». Le même exercice a été réalisé tant par les Chambres fédérales que par les parlements des autres entités fédérées. Lors de la discussion des articles et des votes, la plupart des articles n’ont donné lieu à aucune discussion et ont été adoptés à l’unanimité des douze membres présents. Mme Grouwels a déposé un amendement de fond à l’article 3 du projet de loi spéciale 6‑442, inscrit au point 6 de notre ordre du jour. Cet amendement vise à soustraire les présidents des différentes assemblées parlementaires bruxelloises à la règle des 150%, à l’instar de ce qui se fait pour les présidents des autres parlements des entités fédérées. Dans sa justification, Mme Grouwels renvoie à la note du Service juridique du Sénat, annexée au présent rapport. Chaque assemblée pourra donc élaborer elle‑même un statut spécial pour son président. Le Parlement de la Région de Bruxelles‑Capitale a déjà adopté une ordonnance assez stricte à ce sujet. L’amendement est adopté sans autre discussion par 11 voix et 1 abstention. L’article 3, ainsi amendé, est adopté à l’unanimité des 12 membres présents. Les autres articles des trois projets n’ont donné lieu à aucune discussion et ont été adoptés à l’unanimité des douze membres présents. Les services du Sénat ont également proposé des corrections de textes très utiles. Elles ont été insérées dans les textes qui sont aujourd’hui soumis au vote. |
|
Mevrouw Olga Zrihen (PS). – De eerste twee wetsontwerpen beogen de publicatie van de vermogensaangifte en van de inkomsten uit publieke en private mandaten op de site van het Rekenhof. Aangezien we dat al ten gronde besproken hebben bij de eerste behandeling in de Senaat, kom ik daar niet op terug. Ik wil wel even ingaan op het belang van het werk in de Senaat. Dankzij de amendementen die in onze assemblee werden ingediend, konden talrijke vergissingen en het gebrek aan samenhang in de wetteksten worden verbeterd. Daardoor konden onze collega’s van de Kamer van volksvertegenwoordigers de wetsontwerpen bij de tweede lezing verfijnen. Daaruit blijkt hoe belangrijk het is dat dergelijke teksten in de beide federale kamers van ons land worden onderzocht. Ook deze keer heeft de behandeling in de Senaat een echte meerwaarde opgeleverd. De andere voorstellen die de socialisten hebben medeondertekend en die wetsontwerp zijn geworden, zijn het resultaat van een compromis tussen de verschillende geledingen in ons land en hebben als doel meer transparantie in het bestuur tot stand te brengen. We moeten ons vandaag ook uitspreken over het tweede onderdeel, dat als doel heeft andere aanbevelingen van de Werkgroep Politieke Vernieuwing in maatregelen om te zetten. De 150%‑regel wordt verfijnd en versterkt. De totale inkomsten worden begrensd tot 150 procent, de zogenaamde ‘all inclusive’‑optie. De 150%‑regel wordt voortaan toegepast op alle vergoedingen uit openbare mandaten, maar ook op vergoedingen voor bijzondere functies in het desbetreffende parlement of de assemblee. Door die afbakening zal de regeling ook duidelijker en begrijpelijker zijn voor alle burgers. Toch een minpuntje: de regeling heeft geen betrekking op de voorzitters van de verschillende parlementen. Het komt immers elk parlement toe via zijn eigen reglement het statuut van zijn voorzitter te regelen. Hoewel we liever een andere formulering hadden gehad, laten deze bepalingen elk parlement de keuze om een strengere regel te hanteren. In de vier Brusselse parlementaire assemblees bijvoorbeeld, wordt ervoor gekozen de voorzitters volledig aan de 150%‑regel te onderwerpen. Mijn Brusselse collega’s zullen u dat meer in detail kunnen uitleggen. De socialistische fractie zal dus alle vandaag voorliggende teksten goedkeuren. Toch zal onze fractie nauwlettend toezien op de uitvoering van de andere aanbevelingen van het rapport van de Werkgroep Politieke Vernieuwing. Immers, de acht ontwerpen waarover de Senaat straks zal stemmen, zijn een vertaling van een eerste deel van die aanbevelingen, maar er zijn nog andere aanbevelingen die ook in wetteksten zullen moeten worden omgezet. Volgens mijn informatie zou de Kamer van volksvertegenwoordigers bezig zijn met het opmaken van de stand van zaken van deze voorstellen. Het zou uiteraard interessant zijn dat de Senaat daar ook over zou kunnen beschikken. |
Mme Olga Zrihen (PS). – Les deux premiers projets de loi visent notamment la publication de la déclaration de patrimoine et des revenus tant publics que privés sur le site de la Cour des comptes. Comme nous en avons déjà discuté sur le fond lors de leur premier passage au Sénat, je n’y reviendrai pas. Je voudrais cependant préciser toute l’importance du travail réalisé au Sénat, par le biais d’amendements. Ces derniers ont permis de rectifier de nombreuses erreurs et incohérences dans ces textes législatifs. Ce travail a conduit, à leur tour, nos collègues de la Chambre des représentants à peaufiner les projets de loi, lors de leur seconde lecture. Cela montre tout l’intérêt de l’examen de tels textes dans les deux assemblées fédérales de notre pays. Cette fois encore, le passage au Sénat a apporté une véritable plus‑value. En ce qui concerne les autres propositions devenues projets de loi que les socialistes ont cosignés, ces textes sont le résultat d’un compromis entre les différentes formations du pays avec, pour objectif, de créer davantage de transparence dans la gouvernance. Nous devons aussi nous prononcer aujourd’hui sur ce second volet, qui vise à traduire d’autres recommandations du groupe de travail Renouveau politique. La règle des 150% est désormais précisée et renforcée. L’ensemble des revenus est plafonné à 150%, de manière intégrale. Pour les non‑puristes de la langue française, c’est l’option all inclusive, comme certains l’ont dit. La règle des 150% s’applique désormais à l’ensemble des indemnités perçues dans le cadre des mandats publics mais aussi des fonctions spéciales, au sein du parlement ou de l’assemblée en question. Cette balise offrira aussi davantage de clarté et de lisibilité à l’ensemble des citoyens. Un bémol cependant: les présidents des différents parlements ne sont pas concernés. Il appartient en effet à chaque parlement de régler, via son propre règlement, le statut de son président. Même si nous aurions préféré une autre formulation, les dispositions laissent cependant la faculté à chaque assemblée de prévoir une règle plus stricte. Je citerai l’exemple bruxellois, où l’option retenue est la soumission intégrale à la règle des 150% des présidents des quatre assemblées parlementaires bruxelloises. Mes collègues bruxellois pourront vous l’expliquer de manière plus détaillée. Le groupe socialiste approuvera donc l’ensemble des textes soumis aujourd’hui à notre approbation. Néanmoins, notre groupe restera très attentif à la mise en œuvre des autres recommandations du rapport du groupe Renouveau politique. En effet, si ces huit projets que le Sénat s’apprête à voter aujourd’hui visent à traduire une première partie des recommandations, il en reste encore d’autres, qu’il faudra aussi transposer en textes de loi. Il me revient que la Chambre des représentants serait occupée à réaliser un cadastre de l’état d’avancement de ces propositions. Il serait bien entendu intéressant que le Sénat puisse en disposer également. |
|
Mevrouw Anne Barzin (MR). – We moeten ons uitspreken over de opvolging van de aanbevelingen van de werkgroep Politieke Vernieuwing van de Kamer. Sommige van die teksten werden hier al voorgelegd en werden door ons verbeterd. Het belang van de behandeling door de Senaat wat betreft de regeringscommissarissen is evident. We zijn het uiteraard eens met de door de Kamer aangebrachte wijziging, die tot doel heeft de omschrijving van die functie te verduidelijken. De MR‑fractie zal in het algemeen de verschillende wetsontwerpen goedkeuren, die ertoe strekken meer transparantie tot stand te brengen inzake overheidsmandaten, omdat dit een gunstige invloed zal hebben op de politieke vernieuwing. Ik dank de diensten van de Senaat voor de juridische analyse van deze teksten. |
Mme Anne Barzin (MR). – Je serai brève car beaucoup de choses ont déjà été dites par les rapporteurs. Nous sommes amenés à nous prononcer sur le suivi des recommandations du groupe de travail Renouveau politique qui s’est réuni à la Chambre. Certains textes avaient déjà été soumis à notre examen et nous les avions corrigés. L’intérêt de ce passage par le Sénat en ce qui concerne les commissaires de gouvernement est évident. Nous approuvons bien entendu la modification apportée par la Chambre afin de préciser la définition de cette fonction. De manière générale, le groupe MR soutiendra ces différents projets de loi visant à améliorer la transparence des mandats publics car ils devraient avoir des effets positifs quant au renouveau politique. Je remercie les services du Sénat pour leur analyse juridique de ces textes. |
|
De heer Bert Anciaux (sp.a). – Ik zal ook geen lange uiteenzetting houden. Uiteraard ondersteunen wij de acht ontwerpen die hier voorliggen. We hebben tijdens de bespreking gewezen op een aantal onvolkomenheden. Een deel daarvan is door de Senaat ook aangepakt en teruggezonden naar de Kamer. Daar heeft men een min of meer bevredigend voorstel gedaan. We zullen ons dus bij die consensus aansluiten. De acht voorliggende ontwerpen, waarin het nieuwe element de uitgebreide 150%‑regel is, zijn voor ons een stap in de goede richting om te komen tot een zo transparant mogelijke regeling rond publieke mandaten en publieke vertegenwoordiging. Ik heb er in de commissie al op gewezen dat het ook een evenwichtsoefening is tussen het voorkomen van populisme, enerzijds, en het durven voorkomen van sommige kwalen, door een goede en transparante regeling, anderzijds. We mogen niet het signaal geven dat elke politieke vertegenwoordiger of mandataris een te wantrouwen persoon is. Dat is vandaag een beetje te veel de algemene sfeer. De politiek is daar voor een groot stuk zelf verantwoordelijk voor. Het is goed dat we goede regels afspreken, maar tegelijk moeten we jonge en nieuwe mensen aanmoedigen om de politieke stap te zetten, om politieke kleur te bekennen en politieke verantwoordelijkheid op te nemen. Dat kan perfect binnen een kader dat bijzonder transparant is. We hopen dat die transparantie ertoe zal bijdragen dat er opnieuw meer vertrouwen komt in de politiek. Ik sluit mij aan bij wat mevrouw Zrihen zonet zei, namelijk dat er nog andere stappen moeten worden gezet, zonder dat het een populistisch zelfverwijt van de politieke wereld wordt. Er moet nog veel meer transparantie tot stand worden gebracht. |
M. Bert Anciaux (sp.a). – Je ne serai pas long non plus. Nous soutenons bien entendu les huit projets qui nous sont soumis. Nous avons souligné un certain nombre d’imperfections au cours de la discussion. Ces textes ont été traités par le Sénat et renvoyés à la Chambre, où une proposition plus ou moins satisfaisante a été présentée. Nous nous rallierons donc à ce consensus. Les huit projets présentés, dans lesquels l’élément nouveau est l’extension de la règle des 150%, constituent un pas dans la bonne direction pour parvenir à la réglementation la plus transparente possible concernant les mandats et la représentation publics. J’ai déjà souligné en commission qu’il s’agissait également de prévenir le populisme tout en osant élaborer une réglementation saine et transparente pour éviter certains maux. Nous ne pouvons pas donner l’impression que tout représentant politique ou mandataire est une personne dont il faut se méfier. C’est un peu trop le climat général. Le monde politique en est en grande partie responsable. Il est bon que nous convenions de justes règles, mais en même temps, nous devons encourager les jeunes et de nouvelles personnes à se lancer en politique, à afficher leur orientation politique et à endosser une responsabilité politique. C’est tout à fait possible dans un cadre particulièrement transparent. Nous espérons que cette transparence contribuera à restaurer la confiance. Je m’associe aux propos de Mme Zrihen, à savoir que d’autres étapes doivent encore être franchies, sans pour autant que le monde politique ne fasse un mea‑culpa aux accents populistes. Il faut encore beaucoup plus de transparence. |
|
Mevrouw Brigitte Grouwels (CD&V). – Op 17 juli 2017 werd in de werkgroep Politieke Vernieuwing van de Kamer een akkoord bereikt over een pakket maatregelen, waaronder meer openheid over de politieke mandaten. Net zoals de heer Anciaux, vind ik dat we ervoor moeten zorgen dat het parlementair mandaat aantrekkelijk blijft voor jonge mensen die zich politiek willen engageren. Een politiek mandaat is tenslotte toch een engagement. We zitten hier toch allemaal samen om van onze samenleving iets beters te maken. De ontwerpen die nu voorliggen in de Senaat, vloeien voort uit de besprekingen in de Kamer. Het gaat onder meer over een tekst over de aangifte van mandaten. De Senaat heeft die geamendeerd door de regeling uit te breiden naar regeringscommissarissen, wat de Kamer heeft aanvaard. Verder is er ook het wetsontwerp om de cumulatie van publieke vergoedingen van de parlementsleden te beperken tot 150% van hun parlementaire inkomen. De Senaat heeft in dat ontwerp niets gewijzigd aan de 150%‑regel, maar alleen verduidelijkt over welke publieke inkomsten het precies gaat. Nu reeds bepaalt de wet de hoogte van de vergoedingen, wedden of presentiegelden die men maximaal mag ontvangen uit hoofde van de nevenuitoefening van een openbaar mandaat, openbare functie of openbaar ambt van politieke aard. Voortaan zullen ook de vergoedingen ingevolge de uitoefening van functies in raden van bestuur, adviesraden en directiecomités in intercommunales dat grensbedrag bepalen, net als de vergoedingen voor bureaumandaten in parlementen. Ook in dit geval heeft de Senaat het door de Kamer overgezonden ontwerp inhoudelijk geamendeerd. De Kamer had immers voorgesteld om voor de voorzitters van het Brussels parlement, van de Verenigde Vergadering van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, van de vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie en die van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, in een andere regeling te voorzien dan voor de voorzitters van Kamer, Senaat en deelstaatparlementen. De Senaat heeft de tekst zo gewijzigd dat voor iedereen dezelfde regeling geldt. Het is net dankzij de nieuwe samenstelling van de Senaat, met parlementsleden uit alle deelstaatassemblees, dat we de gevoeligheden van deze assemblees kunnen opnemen in de basiswetgeving van ons land. Dit is een positief punt van de hervorming van de Senaat in 2014. Al deze ontwerpen zullen pas in werking treden na de volgende verkiezingen voor de Kamer. De inwerkingtreding voor de assemblees van de deelstaten werd niet gekoppeld aan de algehele vernieuwing van die assemblees, maar aan de vernieuwing van de Kamer van volksvertegenwoordigers. Dat gebeurt niet noodzakelijk op hetzelfde tijdstip. In dit geval is er geen verschil, want de data van de verkiezingen liggen vast, maar het zou misschien een aandachtspunt kunnen zijn voor toekomstige aanpassingen van deze wetgeving. In elk geval zal de CD&V‑fractie deze geamendeerde ontwerpen ten volle steunen. |
Mme Brigitte Grouwels (CD&V). – Le 17 juillet 2017, le groupe de travail Renouveau politique de la Chambre est parvenu à un accord portant sur une série de mesures, parmi lesquelles une plus grande transparence quant aux mandats politiques. Comme M. Anciaux, j’estime que nous devons veiller à ce que le mandat parlementaire reste attractif pour les jeunes qui veulent s’engager politiquement. Un mandat politique est tout de même un engagement. Au fond, si nous sommes tous réunis aujourd’hui, c’est pour améliorer notre société. Les projets soumis à notre examen sont le résultat des discussions menées à la Chambre. Il s’agit notamment d’un texte sur la déclaration des mandats. Le Sénat l’a amendé en étendant la réglementation aux commissaires du gouvernement, ce que la Chambre a accepté. Concernant le projet de loi visant à limiter à 150% du traitement de parlementaire le total des rémunérations publiques cumulées, le Sénat n’a rien changé quant à cette règle des 150%, il n’a fait que préciser les rémunérations publiques visées. La loi détermine déjà le montant maximal des rémunérations, traitements ou jetons de présence pouvant être perçus en vertu de l’exercice d’un mandat public, d’une fonction publique ou d’une fonction publique de nature politique. Dorénavant, la rémunération liée à l’exercice de mandats au sein des conseils d’administration, des conseils consultatifs et des comités de direction d’intercommunales sera également prise en considération pour l’établissement de ce plafond, de même que les rémunérations liées aux mandats dans les bureaux des parlements. Sur ce point aussi, le Sénat a amendé le projet transmis par la Chambre. En effet, la Chambre avait proposé de prévoir, pour les présidents du Parlement bruxellois, de l’Assemblée réunie de la Commission communautaire commune, des Assemblées de la Commission communautaire française et de la Commission communautaire flamande, une autre réglementation que pour les présidents de la Chambre, du Sénat et des autres entités fédérées. Le Sénat a amendé le texte de telle sorte que tout le monde soit soumis à la même réglementation. C’est précisément grâce à la nouvelle composition du Sénat, qui réunit des parlementaires de toutes les assemblées des entités fédérées, que nous pouvons intégrer les diverses sensibilités dans la législation de base de notre pays. C’est un point positif de la réforme du Sénat de 2014. Tous ces projets n’entreront en vigueur qu’après les prochaines élections fédérales. Pour les assemblées des entités fédérées, l’entrée en vigueur n’a pas été liée au renouvellement intégral de ces assemblées, mais au renouvellement de la Chambre des représentants. Les deux événements ne sont pas nécessairement simultanés. En l’occurrence, il n’y a pas de différence car les dates des élections sont fixées, mais il pourrait s’agir d’un point important pour les aménagements futurs de cette législation. Dans tous les cas, le groupe CD&V soutiendra pleinement ces projets amendés. |
|
De heer François Desquesnes (cdH). – Onze fractie zal al deze wetsontwerpen, die de vertaling zijn van de werkzaamheden van de werkgroep Politieke Vernieuwing, goedkeuren. Het gaat opnieuw over bevoegdheden die verdeeld zijn over de Kamer en de Senaat. Ik heb gehoord dat een evaluatie gepland is van wat er nog te doen rest en dat die door de Kamer zou worden opgestart. Ik denk dat het nuttig zou zijn dat de Senaat bij de besprekingen wordt betrokken, niet alleen omdat het over gemengde bevoegdheden gaat, maar ook omdat het een impact zou kunnen hebben op de deelparlementen die we hier vertegenwoordigen. Mevrouw de voorzitster, ik nodig u uit om zo’n initiatief te nemen. |
M. François Desquesnes (cdH). – Mon groupe soutiendra l’ensemble de ces projets de loi qui sont finalement la transposition de ce qui s’est fait à la suite des travaux du groupe de travail «Renouveau politique». Il s’agit à nouveau de compétences mixtes entre la Chambre et le Sénat. J’ai entendu qu’une évaluation de ce qui reste à faire devait être programmée et qu’elle serait initiée par la Chambre. Je pense qu’il serait utile que le Sénat soit associé aux discussions, non seulement parce qu’il s’agit de compétences mixtes, mais aussi parce que cela pourrait avoir un impact sur les parlements régionaux et communautaires que nous représentons. J’invite donc Mme la présidente à prendre une initiative en ce sens. |
|
De voorzitster. – Ik heb dat initiatief al genomen. |
Mme la présidente. – J’ai déjà pris cette initiative. |
|
De heer Rik Daems (Open Vld). – Wij zullen de voorliggende ontwerpen steunen, maar na het horen van de uiteenzetting van de heer Anciaux wil ik daar toch nog iets over zeggen. Hij heeft erop gewezen dat het politieke bedrijf in een spiraal terechtkomt als het telkens het populistische discours in het brede publiek blijft volgen. Uiteindelijk zullen we terechtkomen op een punt waarop het politieke bedrijf als dusdanig bedreigd is en daardoor ook de democratie bedreigd is. Door mijn lange staat van dienst vind ik dat ik daarover iets kan zeggen. Ik heb de indruk dat we ons nog altijd op symptomen richten in plaats van de reële problemen aan te pakken. Enerzijds is er het aspect machtsconcentratie en anderzijds is er het aspect belangenvermenging. Die twee aspecten vormen het probleem bij de uitoefening van een publiek mandaat namens mensen die voor u hebben gekozen en die hun macht aan u hebben afgestaan om in hun plaats beslissingen te nemen die dan weer op hen een weerslag hebben. Een wet legt verplichtingen op aan iedereen. Wetten komen niet tot stand door elf miljoen inwoners, maar door toedoen van parlementaire assemblees. Het aspect machtsconcentratie en belangenconflicten is nog niet goed aangepakt en zit in een diffuse omgeving waarbij men in een spiraal terechtkomt. Ik geef één voorbeeld. Is het zo dat de machtsconcentratie vermindert als er minder verkozen mandaten zijn? Het omgekeerde is natuurlijk waar. Dit is, voor alle duidelijkheid, geen pleidooi voor het ene of het andere. Als men heel ver doordenkt en vindt dat er minder verkozen mandaten moeten zijn, dan verkiest men er uiteindelijk nog slechts één. In dat geval kunnen we niet meer van democratie spreken. Naarmate het aantal verkozen mandaten in het systeem zoals wij het kennen, vermindert, is de machtsconcentratie bij de partijen natuurlijk veel groter. We hebben immers nog niet de moed gehad om het kiessysteem, waarin de lijststem en de opvolgers nog altijd een rol spelen, aan te passen. Willen we in de Kamer, het Vlaams Parlement, het Waals Parlement of hier eens tellen hoeveel mensen daar aanwezig zijn die daar op basis van hun persoonlijk resultaat geen zitting zouden hebben? Omgekeerd kunnen we de Senaat gemakkelijk vullen met de mensen die op basis van hun persoonlijk resultaat geen mandaat hebben. Hoe komt dat? Omdat de partijen de lijsten maken en aldus beslissen wie in het parlement komt in de plaats van de burger. Dat is een goed voorbeeld van good governance van de politiek. Heel veel mensen merken terecht op dat diegene voor wie ze gekozen hebben en die zitting zou moeten hebben in het parlement, daar geen zitting heeft en dat ze niet de regering krijgen waarvoor ze gekozen hebben. Dat is één van de elementen waarom het publiek een probleem heeft met de politiek. Ik geef een voorbeeld over belangenvermenging. Vinden wij dat een jurist zitting mag hebben in de commissie voor de Justitie? Ik kan evengoed een pleidooi houden waarom dat niet zou mogen. Zo zou bijvoorbeeld een advocaat in een commissie voor de Justitie een pleidooi kunnen houden om het beleid te richten in de richting die hem het best uitkomt. Omgekeerd kan men verdedigen dat het goed is dat er juristen zijn omdat zij de materie kennen … Welk van beide standpunten is correct? Zo kunnen we nog een hele reeks voorbeelden geven waaruit blijkt dat we in alles wat we tot nog toe hebben gedaan, de essentie van het probleem, namelijk machtsconcentratie en reële belangenvermenging, niet echt hebben aangepakt. We reageren pas op het moment dat er weer eens een schandaal losbreekt, dat in de publieke media terecht heel veel weerklank krijgt. Meestal slaat de slinger dan door en krijgen we een overreactie. Dat geldt volgens mij niet voor de ontwerpen die we nu bespreken, maar in een aantal gevallen hebben collega’s wel degelijk bepaalde zaken goedgekeurd, waarbij ze in de wandelgangen toegaven dat ze zich daartoe door de publieke opinie verplicht voelden. Volgens mij missen die politici een beetje de moed om te doen wat moet worden gedaan. Dat geldt trouwens ook voor mijzelf. Ook ik heb in het verleden dingen goedgekeurd waarvan ik vond dat ze overdreven waren en dat ze op het einde van de rit het politieke bedrijf zodanig zouden schaden dat terecht heel veel mensen zich afvragen waarom ze er nog aan zouden beginnen. Kijk om u heen en vergelijk met vijf, tien, vijftien jaar geleden. Heel wat waardevolle mensen die hier hadden kunnen zijn, hebben intussen afgehaakt en willen hier niet meer aan meedoen. Dat is een heel debat en ik weet dat het niet meteen slaat op de acht ontwerpen die we nu bespreken, maar ik wil dat toch eens gezegd hebben. Ik heb hetzelfde trouwens ook al in het Vlaams Parlement gezegd. Ik ben daar zeer bezorgd over. Als we als verkozen politici niet doordenken op de echte elementen – en voor mij zijn dat belangenconflicten en machtsconcentratie – en de structuren niet in dat licht bekijken, dan komen we enkel meer in een neerwaartse spiraal terecht, om te eindigen in een situatie waarbij, zoals bij de oude Grieken, alleen zij die geen enkel belang hebben en ook niet worden vergoed, nog aan politiek kunnen, willen of mogen doen. In de hedendaagse situatie wil dat zeggen dat alleen wie het om den brode niet nodig heeft, nog politicus wordt. Is het dat wat we zoeken? Tot zover een paar bedenkingen in de rand van deze acht ontwerpen. Ik heb maar heel even deelgenomen aan de bespreking van de ontwerpen zelf en zal dus op de grond van de zaak niet ingaan. We zullen deze ontwerpen goedkeuren, maar moeten ook even stilstaan bij de vraag of we de afgelopen decennia machtsconcentratie en belangenvermenging echt hebben aangepakt. Inzake machtsconcentratie zijn we naar mijn aanvoelen zeker de andere richting uit gegaan. De macht is alleen maar meer geconcentreerd geraakt bij minder mensen. Voor mij is dat het tegenovergestelde van echte democratie. |
M. Rik Daems (Open Vld). – Nous soutiendrons ces projets de loi, mais après avoir entendu l’intervention de M. Anciaux, je voudrais apporter quelques précisions. M. Anciaux a indiqué qu’à force de suivre le discours populiste émanant du grand public, le monde politique se retrouve emporté dans une spirale. Il arrivera un moment où le monde politique lui‑même sera menacé et, de ce fait, la démocratie également. Compte tenu de mes longs états de service, j’estime que je peux réagir sur ce point. J’ai l’impression que nous ciblons encore les symptômes plutôt que de nous attaquer aux vrais problèmes. Dans le cadre de l’exercice d’un mandat public au nom de citoyens qui ont élu un mandataire et lui ont cédé leur pouvoir pour qu’il prenne, à leur place, des décisions qui les toucheront, les deux aspects qui posent problème sont, d’une part, la concentration des pouvoirs et, d’autre part, la confusion d’intérêts. Une loi impose des obligations à tout le monde. Les lois ne sont pas élaborées par onze millions de citoyens mais par des assemblées parlementaires. La question de la concentration des pouvoirs et de la confusion d’intérêts n’est pas abordée comme il se doit; on se trouve là dans un environnement diffus qui conduit à une spirale. Je vous donne un exemple. La concentration des pouvoirs diminue‑t‑elle lorsque le nombre de mandats électifs diminue? L’inverse est certes vrai. Je ne plaide pas ici en faveur de l’une ou l’autre option. Si l’on se projette très loin et que l’on estime qu’il doit y avoir moins de mandats électifs, on finira par n’en choisir plus qu’un et dans ce cas, on ne pourra plus parler de démocratie. Dans un système comme le nôtre, au fur et à mesure que le nombre de mandats diminue, les partis concentrent de plus en plus de pouvoir. Nous n’avons en effet pas encore eu le courage d’adapter notre système électoral où interviennent toujours la case de tête et les suppléants. Voulons‑nous ici faire le compte des mandataires qui siègent à la Chambre, au Parlement flamand, au Parlement wallon ou au Sénat, et qui, sur la base de leur résultat personnel, ne devraient pas y siéger? À l’inverse, nous pourrions remplir le Sénat de candidats dont le résultat personnel ne leur a pas permis d’obtenir un mandat. Comment est‑ce possible? Ce sont les partis qui établissent les listes et choisissent les candidats qui siégeront au parlement à la place des citoyens. C’est un bel exemple de bonne gouvernance politique. Nombreux sont ceux qui font remarquer, à juste titre, que le candidat qu’ils ont choisi et qui devrait siéger au parlement n’y siège pas et qu’ils ont un gouvernement qu’ils n’ont pas choisi. C’est une des raisons pour lesquelles un fossé se creuse entre le public et la politique. Je vous donne à présent un exemple de confusion d’intérêts. Un juriste a‑t‑il le droit de siéger en commission de la Justice? Je pourrais vous donner toute une série de raisons pour répondre que cela ne devrait pas être possible. Par exemple, un avocat pourrait faire tout un plaidoyer en commission de la Justice pour orienter la politique dans le sens qui lui convient le mieux. À l’inverse, on peut estimer qu’il serait bon que des juristes siègent dans cette commission parce qu’ils connaissent la matière. Lequel de ces points de vue est‑il correct? Je pourrais encore vous donner toute une série d’exemples montrant que dans tout ce que nous avons fait à ce jour, nous n’avons pas abordé l’essence du problème, à savoir la concentration des pouvoirs et les véritables confusions d’intérêts. Ce n’est que lorsqu’un nouveau scandale éclate et qu’il est largement relayé par les médias publics que nous réagissons. La plupart du temps, la situation part en vrille et donne lieu à une réaction excessive. Selon moi, ce n’est pas le cas pour les projets que nous discutons actuellement mais il est arrivé que certains de nos collègues – ils l’ont reconnu en coulisses – votent des mesures parce que l’opinion publique les y avait incités. Selon moi, ces responsables politiques, et j’en fais partie, n’ont pas eu le courage nécessaire de faire ce qui devait être fait. Il m’est à moi aussi arrivé, par le passé, de voter certaines mesures qui me paraissaient exagérées et qui, au bout du compte allaient nuire à la sphère politique au point de décourager certains de se lancer dans cette voie‑là. Regardez autour de vous et comparez la situation à celle d’il y a cinq, dix ou quinze ans. Elles sont nombreuses, les personnes de qualité qui auraient pu siéger dans notre assemblée mais qui se sont entretemps retirées et ne veulent plus nous apporter leur concours. C’est tout un débat et je sais que dans l’immédiat, il ne concerne pas les huit projets que nous discutons en ce moment, mais il fallait que j’aborde la question. J’ai d’ailleurs dit la même chose au Parlement flamand, car cela me préoccupe beaucoup. Si, en tant qu’élus politiques, nous ne réfléchissons pas aux véritables problèmes, à savoir, selon moi, les confusions d’intérêts et la concentration des pouvoirs, nous assisterons à un nivellement par le bas pour nous retrouver dans une situation où, comme chez les Grecs anciens, seuls ceux qui n’y ont pas le moindre intérêt et ne sont pas rémunérés pourront ou voudront encore faire de la politique. Dans la situation actuelle, cela veut dire que seuls ceux qui n’ont pas besoin de gagner leur vie deviendront des responsables politiques. Est‑ce ce que nous voulons? Voilà les réflexions que je voulais formuler en marge de ces huit projets. Ayant très peu participé à la discussion des projets proprement dits, je n’aborderai pas le fond de la question. Nous voterons ces projets mais nous devons également réfléchir à la question de savoir si ces dernières décennies, nous nous sommes réellement attaqué aux problèmes de confusion d’intérêts et de concentration des pouvoirs. Selon moi, concernant la concentration des pouvoirs, nous avons clairement pris la direction opposée. Le pouvoir n’a fait que se concentrer davantage entre les mains d’un nombre plus petit de personnes. À mes yeux, c’est là le contraire d’une véritable démocratie. |
|
Mevrouw Annick De Ridder (N‑VA). – Dat zijn zeer interessante bedenkingen, mijnheer Daems, maar zoals u zelf ook al zei, zijn ze niet echt van toepassing op het werk dat we vandaag doen. Ik wil benadrukken dat de oorspronkelijke voorstellen zijn voortgekomen uit een politieke werkgroep van de Kamer waarin een zeer grote consensus bestond om bepaalde zaken te veranderen. Ook in onze commissie is er weinig discussie geweest en werden de ontwerpen bijna unaniem aangenomen, op wat verfijningen en optimalisaties na. Zo geven we een goed signaal dat we werken aan meer transparantie, met de regelgeving rond de mandatenlijst en de vermogensaangifte en een duidelijkere financiële aftopping, de zogenaamde 150%‑regel. Veel burgers denken namelijk, ten onrechte, dat het cumuleren van mandaten tot ongebreidelde inkomsten leidt. Het is dan ook goed er duidelijk op te wijzen dat die inkomsten worden afgetopt. Mij maakt het dan minder uit wat mensen allemaal denken te kunnen combineren in de weinige uren die een dag telt. Zo lang de burger maar weet dat de bijbehorende financiële vergoeding wordt afgetopt. Wij steunen uiteraard deze ontwerpen en dat zullen we zo meteen ook in ons stemgedrag tot uiting brengen. |
Mme Annick De Ridder (N‑VA). – Voilà de très intéressantes observations, Monsieur Daems, mais comme vous l’avez dit vous‑même, elles ne s’appliquent pas vraiment aux projets que nous traitons aujourd’hui. J’insiste sur le fait que les propositions initiales sont issues d’un groupe de travail politique de la Chambre très largement convaincu de la nécessité de changer certaines choses. Dans notre commission non plus, il n’y a guère eu de discussions et les projets ont quasiment été adoptés à l’unanimité, moyennant quelques précisions et améliorations. Nous donnons ainsi un signal positif montrant que nous œuvrons pour une plus grande transparence, avec la législation relative à la liste de mandats et à la déclaration de patrimoine, et que nous procédons à un sérieux rabotage financier, avec la règle des 150%. En effet, de nombreux citoyens pensent, à tort, que le cumul des mandats mène à des revenus démesurés. Il est dès lors positif d’indiquer clairement que ces revenus sont écrêtés. Peu importe pour moi le nombre de fonctions que d’aucuns pensent pouvoir concilier pendant le peu d’heures que compte une journée, dès lors que le citoyen sait que la rémunération financière correspondante est plafonnée. Il va de soi que nous soutenons ces projets et que nous voterons en conséquence. |
|
De voorzitster. – Ik geef nu het woord aan de staatssecretaris, mevrouw Demir. |
Mme la présidente. – La parole est à Mme Demir, secrétaire d’État. |
|
Mevrouw Zuhal Demir, staatssecretaris voor Armoedebestrijding, Gelijke Kansen, Personen met een beperking, en Wetenschapsbeleid, belast met Grote Steden, toegevoegd aan de minister van Financiën. – Ik heb niets toe te voegen. |
Mme Zuhal Demir, secrétaire d’État à la Lutte contre la pauvreté, à l’Égalité des chances, aux Personnes handicapées, et à la Politique scientifique, chargée des Grandes villes, adjointe au ministre des Finances. – Je n’ai rien à ajouter. |
|
– De algemene bespreking is gesloten. |
– La discussion générale est close. |
Artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wetgeving inzake mandatenlijst en vermogensaangifte wat de transparantie over de vergoedingen, de uitbreiding naar overheidsbestuurders, de elektronische indiening en de controle betreft (Stuk 6‑407) |
|
|
(De tekst aangenomen door de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden is dezelfde als de tekst van het door de Kamer van volksvertegenwoordigers overgezonden ontwerp. Zie stuk Kamer 54‑2802/12.) |
(Le texte adopté par la commission des Affaires institutionnelles est identique au texte du projet transmis par la Chambre des représentants. Voir le document Chambre 54‑2802/12.) |
|
– De artikelen 1 tot 12 worden zonder opmerking aangenomen. – De stemming over het wetsontwerp in zijn geheel heeft later plaats. |
– Les articles 1er à 12 sont adoptés sans observation. – Il sera procédé ultérieurement au vote sur l’ensemble du projet de loi. |
Artikelsgewijze bespreking van het wetsontwerp tot wijziging van de wetgeving inzake mandatenlijst en vermogensaangifte wat de transparantie over de vergoedingen, de uitbreiding naar overheidsbestuurders, de elektronische indiening en de controle betreft (Stuk 6‑408) |
|
|
(De tekst aangenomen door de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden is dezelfde als de tekst van het door de Kamer van volksvertegenwoordigers overgezonden ontwerp. Zie stuk Kamer 54‑2810/12.) |
(Le texte adopté par la commission des Affaires institutionnelles est identique au texte du projet transmis par la Chambre des représentants. Voir le document Chambre 54‑2810/12.) |
|
– De artikelen 1 tot 14 worden zonder opmerking aangenomen. – De stemming over het wetsontwerp in zijn geheel heeft later plaats. |
– Les articles 1er à 14 sont adoptés sans observation. – Il sera procédé ultérieurement au vote sur l’ensemble du projet de loi. |
Artikelsgewijze bespreking van het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 6 augustus 1931 houdende vaststelling van de onverenigbaarheden en ontzeggingen betreffende de ministers, gewezen ministers en ministers van Staat, alsmede de leden en gewezen leden van de wetgevende kamers, wat de cumulatie van publieke vergoedingen betreft (Stuk 6‑438) |
|
|
(Voor de tekst verbeterd door de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden, zie stuk 6‑438/3.) |
(Pour le texte corrigé par la commission des Affaires institutionnelles, voir document 6‑438/3.) |
|
– De artikelen 1 tot 3 worden zonder opmerking aangenomen. – De stemming over het wetsontwerp in zijn geheel heeft later plaats. |
– Les articles 1er à 3 sont adoptés sans observation. – Il sera procédé ultérieurement au vote sur l’ensemble du projet de loi. |
Artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wet tot hervorming der instellingen van 8 augustus 1980, wat de cumulatie van publieke vergoedingen betreft (Stuk 6‑439) |
|
|
(Voor de tekst verbeterd door de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden, zie stuk 6‑439/3.) |
(Pour le texte corrigé par la commission des Affaires institutionnelles, voir document 6‑439/3.) |
|
De voorzitster. – Ik herinner eraan dat de commissie een nieuw opschrift voorstelt: Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, wat de cumulatie van publieke vergoedingen betreft. |
Mme la présidente. – Je vous rappelle que la commission propose un nouvel intitulé pour la version néerlandaise. |
|
– De artikelen 1 tot 3 worden zonder opmerking aangenomen. – De stemming over het wetsontwerp in zijn geheel heeft later plaats. |
– Les articles 1er à 3 sont adoptés sans observation. – Il sera procédé ultérieurement au vote sur l’ensemble du projet de loi. |
Artikelsgewijze bespreking van het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 31 december 1983 tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap, wat de cumulatie van publieke vergoedingen betreft (Stuk 6‑440) |
|
|
(Voor de tekst verbeterd door de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden, zie stuk 6‑440/3.) |
(Pour le texte corrigé par la commission des Affaires institutionnelles, voir document 6‑440/3.) |
|
– De artikelen 1 tot 3 worden zonder opmerking aangenomen. – De stemming over het wetsontwerp in zijn geheel heeft later plaats. |
– Les articles 1er à 3 sont adoptés sans observation. – Il sera procédé ultérieurement au vote sur l’ensemble du projet de loi. |
Artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, wat de cumulatie van mandaten betreft en tot wijziging van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen (Stuk 6‑442) |
|
|
(Voor de tekst geamendeerd en verbeterd door de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden, zie stuk 6‑442/4.) |
(Pour le texte amendé et corrigé par la commission des Affaires institutionnelles, voir document 6‑442/4.) |
|
De voorzitster. – Ik herinner eraan dat de commissie een nieuw opschrift voorstelt: Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging, wat de cumulatie van mandaten betreft, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen en de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen. |
Mme la présidente. – Je vous rappelle que la commission propose un nouvel intitulé: Projet de loi spéciale modifiant, en ce qui concerne le cumul des mandats, la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles et la loi spéciale du 12 janvier 1989 relative aux Institutions bruxelloises. |
|
– De artikelen 1 tot 4 worden zonder opmerking aangenomen. – De stemming over het wetsontwerp in zijn geheel heeft later plaats. |
– Les articles 1er à 4 sont adoptés sans observation. – Il sera procédé ultérieurement au vote sur l’ensemble du projet de loi. |
Artikelsgewijze bespreking van het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 6 augustus 1931 houdende vaststelling van de onverenigbaarheden en ontzeggingen betreffende de ministers, gewezen ministers en ministers van staat, alsmede de leden en gewezen leden van de wetgevende kamers, wat de cumulatie van mandaten betreft (Stuk 6‑443) |
|
|
(Voor de tekst verbeterd door de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden, zie stuk 6‑443/3.) |
(Pour le texte corrigé par la commission des Affaires institutionnelles, voir document 6‑443/3.) |
|
De voorzitster. – Ik herinner eraan dat de commissie een nieuw opschrift voorstelt van de Franse versie van het ontwerp. |
Mme la présidente. – Je vous rappelle que la commission propose un nouvel intitulé: Projet de loi modifiant, en ce qui concerne le cumul des mandats, la loi du 6 août 1931 établissant des incompatibilités et interdictions concernant les ministres, anciens ministres et ministres d’État, ainsi que les membres et anciens membres des Chambres législatives. |
|
– De artikelen 1 tot 3 worden zonder opmerking aangenomen. – De stemming over het wetsontwerp in zijn geheel heeft later plaats. |
– Les articles 1er à 3 sont adoptés sans observation. – Il sera procédé ultérieurement au vote sur l’ensemble du projet de loi. |
Artikelsgewijze bespreking van het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 31 december 1983 tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap, wat de cumulatie van mandaten betreft (Stuk 6‑444) |
|
|
(Voor de tekst verbeterd door de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden, zie stuk 6‑444/3.) |
(Pour le texte corrigé par la commission des Affaires institutionnelles, voir document 6‑444/3.) |
|
– De artikelen 1 tot 3 worden zonder opmerking aangenomen. – De stemming over het wetsontwerp in zijn geheel heeft later plaats. |
– Les articles 1er à 3 sont adoptés sans observation. – Il sera procédé ultérieurement au vote sur l’ensemble du projet de loi. |
Informatieverslag betreffende de noodzakelijke samenwerking tussen de federale overheid, de Gemeenschappen en de Gewesten inzake de verbetering van de luchtkwaliteit, met het oog op de bevordering van de volksgezondheid (van mevrouw Elisabeth Meuleman, de heren Philippe Henry en Joris Poschet, de dames Karin Brouwers, Sabine de Bethune en Brigitte Grouwels, de heren Steven Vanackere, Johan Verstreken, Bert Anciaux en Rob Beenders, de dames Katia Segers en Güler Turan, de heren Bart Van Malderen en Jean‑Jacques De Gucht, mevrouw Martine Taelman, de heer Lode Vereeck, mevrouw Anne Barzin, de heer Jacques Brotchi, mevrouw Christine Defraigne, de heren Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Gilles Mouyard, Jean‑Paul Wahl, Christophe Bastin, François Desquesnes en Bertin Mampaka Mankamba, de dames Véronique Waroux, Nadia El Yousfi en Latifa Gahouchi, de heer Christophe Lacroix, mevrouw Anne Lambelin, de heer Karl‑Heinz Lambertz, mevrouw Christie Morreale, de heer Patrick Prévot en de dames Simone Susskind, Christiane Vienne en Olga Zrihen; Stuk 6‑391) |
|
Bespreking |
|
|
Mevrouw Annemie Maes (Ecolo‑Groen), rapporteur. – Wij hebben afgesproken dat mevrouw Morreale en ikzelf verslag zullen uitbrengen. Vooraf toch een opmerking. In juli 2017 heeft onze fractie een gelijkaardig verzoek tot het opstellen van een informatieverslag ingediend, medeondertekend door voldoende senatoren van verscheidene fracties, waaronder de collega’s van sp.a, PS en cdH, die allen de luchtverontreinigingsproblematiek wilden aankaarten. Daarbij ging het om stuk 6‑370, met hetzelfde opschrift als het stuk dat wij vandaag bespreken. In die tekst werd duidelijk de urgente situatie geschetst, alsook een stand van zaken van het beleid bij de verschillende entiteiten en de hoofdoorzaken van de luchtverontreiniging. Helaas heb ik moeten vaststellen dat, zelfs in een instelling als de Senaat, waar men verondersteld wordt, in een ontmoetingsplaats van Gewesten en Gemeenschappen, over de partijgrenzen heen en los van elke meerderheids- of oppositielogica, als wijze vertegenwoordigers het debat aan te gaan, toch politieke spelletjes werden gespeeld. Ik betreur dat vanwege federale meerderheidslogica’s en partijstandpunten, uiteindelijk een afgezwakte, minder correcte tekst ter staving van het verzoek tot het opstellen van een informatieverslag werd doorgedrukt en goedgekeurd in de plenaire vergadering van 19 januari 2018. Dat was het startpunt van de werkzaamheden, namelijk het informatieverslag … |
Mme Annemie Maes (Ecolo‑Groen), rapporteuse. – Nous avons convenu que Mme Morreale et moi‑même présenterions le rapport. Permettez‑moi quand même au préalable de faire une observation. En juillet 2017, notre groupe a déposé une demande similaire d’établissement d’un rapport d’information, cosignée par un nombre suffisant de sénateurs de différents groupes, dont les collègues du sp.a, PS en cdH, qui tous voulaient aborder la problématique de la pollution de l’air. Le document portait alors le numéro 6‑370 et avait le même intitulé que le document que nous examinons aujourd’hui. Ce texte montrait clairement l’urgence de la situation et présentait un état des lieux de la politique menée par les différentes entités ainsi que les causes principales de la pollution de l’air. Malheureusement, force est de constater que, même dans une institution comme le Sénat, qui est le lieu de rencontre entre les Régions et les Communautés et où l’on est supposé, en tant que parlementaires éclairés, pouvoir débattre d’un sujet par‑delà les clivages politiques et en dehors de toute logique de majorité ou d’opposition, on n’hésite pas à se livrer à de petits jeux politiques. Je déplore que, mu par des logiques de majorité fédérale et des positions partisanes, on ait fait passer en force et adopté, lors de la séance plénière du 19 janvier 2018, un texte déforcé et moins adapté pour étayer la demande d’établissement d’un rapport d’information. C’était alors le début des travaux, à savoir le rapport d’information… |
|
De heer Steven Vanackere (CD&V). – Ik onderbreek de rapporteur voor een motie van orde. Ik heb altijd respect voor collega’s die hun onvrede wensen uit te drukken over het politieke gebeuren en zal hen ook respectvol toehoren. Ik betreur het evenwel als iemand als rapporteur van de commissiewerkzaamheden een uitvoerig betoog houdt over de achterhaalde voorgeschiedenis van de goedkeuring door de plenaire vergadering van een verzoek tot het opstellen van een informatieverslag. Dit lijkt mij niet de taak van een rapporteur. Ik zal mevrouw Maes niet beletten dezelfde boutades en ditzelfde politieke verhaal te brengen, maar dan graag als vertegenwoordiger van haar fractie en niet als rapporteur van deze commissie. |
M. Steven Vanackere (CD&V). – J’interromps le rapporteur pour une motion d’ordre. J’éprouve toujours du respect pour les collègues qui souhaitent exprimer leur mécontentement sur l’activité politique et les écouterai dès lors avec respect. Je regrette toutefois qu’un rapporteur des travaux de la commission, retrace en détail l’historique de l’approbation d’une demande d’établissement d’un rapport d’information par l’assemblée plénière. Telle n’est pas, selon moi, la tâche d’un rapporteur. Je n’empêcherai pas Mme Maes de raconter les mêmes boutades et la même version politique des événements, mais je souhaiterai alors qu’elle le fasse en tant que représentante de son groupe et non comme rapporteur de cette commission. |
|
De voorzitster. – Mevrouw Maes, ik stel voor dat u zich aan uw verslag houdt. |
Mme la présidente. – Madame Maes, je propose que vous vous en teniez à votre rapport. |
|
Mevrouw Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Dank u wel, mevrouw de voorzitster. Als archeologe graaf ik altijd terug naar het verleden om de totaliteit van het verhaal te kunnen weergeven, maar ik begin met het verslag over het informatieverslag dat vandaag ter stemming ligt. Deze tekst is overgezonden naar de commissie Transversale Aangelegenheden – Gewestbevoegdheden. Er zijn eind januari vijf rapporteurs aangesteld, waaronder ikzelf, Christie Morreale, Véronique Waroux, Joris Poschet en Gilles Mouyard. Er is ook vastgelegd welke stakeholders moesten worden gehoord, rekening houdend met diverse aspecten betreffende de luchtkwaliteit. Tijdens verschillende hoorzittingen werd geluisterd naar de standpunten vanuit die verschillende invalshoeken, zoals de administratie, het verenigingsleven en de burgerinitiatieven, de gezondheidssector, de autosector en de Europese instellingen. In een eerste hoorzitting hoorden de senatoren sprekers van de verschillende administraties die in ons land bezig zijn met luchtkwaliteit. De heren Frans Fierens van de Intergewestelijke Cel voor het leefmilieu (IRCEL), Patrick Berghmans en Wouter Lefebvre, onderzoekers van het VITO en Jean‑Claude Maquinay, verantwoordelijk voor de Directie Surveillance de l’Environnement (ISSeP) legden haarfijn uit op welke wijze de metingen in de gewesten gebeurden, op welke wijze er gerapporteerd werd en welke Europese normen voor luchtkwaliteit of richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie al dan niet werden overschreden en voor welke stoffen. Uit de uiteenzettingen bleek dat hoofdzakelijk stikstofdioxides, die vooral gelinkt worden aan de uitstoot van dieselmotoren en verbranding voor verwarming de boosdoeners waren. Ook fijnstof en ultrafijnstof waren problematisch. De hoorzitting werd telkens gevolgd door een vragenmoment en een gedachtewisseling. De uiteenzettingen van de sprekers kunnen worden geraadpleegd in het lijvige verslag dat de diensten hebben gemaakt. Ik dank de diensten uitdrukkelijk voor het geleverde werk en de uitstekende verslagen die ze hebben gebundeld en in het verslag hebben opgenomen. In een volgende hoorzitting werden vertegenwoordigers gehoord van het middenveld, de verenigingen en burgerinitiatieven, die actief met de thematiek van luchtkwaliteit bezig zijn. De sprekers waren Joeri Thijs van Greenpeace, Thomas Goorden van stRaten‑generaal, Wim Van Hees van Ademloos, Tim Cassiers en Liévin Chemin van BRAL‑Stadsbeweging voor Brussel, met een mandaat van de Bond Beter Leefmilieu, Delphine Morel de Westgaver van Bruxsel’AIR, en Pierre Courbe, beleidsmedewerker Mobiliteit van Inter‑Environnement Wallonie. Al die sprekers waren verheugd dat de Senaat het initiatief heeft genomen om dit thema prioritair aan te kaarten en ze hadden aanbevelingen voor de diverse beleidsdomeinen. Ze uitten hun bezorgdheid over het feit dat alle gewesten naast elkaar zaten te werken en vroegen meer daadkracht, bijvoorbeeld door een dieselban in te voeren voor heel België. Ze gaven uiting aan de bezorgdheid van ouders over de gezondheid van hun kinderen. Zij komen al weken op straat om te protesteren tegen de slechte luchtkwaliteit. Ook dat is zeer interessante lectuur voor de geïnteresseerden in het verslag. In een volgende hoorzitting werden de gezondheidsspecialisten gehoord, waaronder professor Tim Nawrot van de Faculteit Wetenschappen van de Universiteit Hasselt, die ook verbonden is aan de Faculteit Geneeskunde van de KU Leuven en die gespecialiseerd is in longziekten, professor Samson, bio‑ingenieur aan de Universiteit Antwerpen, professor Jean‑François Argacha, cardioloog verbonden aan het UZ van Brussel en de VUB en dokter Marc Goethals, cardioloog van het Onze‑Lieve‑Vrouwziekenhuis van Aalst. Al die artsen trokken aan de alarmbel om de gevolgen van de luchtvervuiling voor de gezondheid beter te monitoren, verder te onderzoeken en daadkrachtig de oorzaken van de luchtvervuiling aan te pakken. Ze verwachten van de verschillende overheden ook een transversaal beleid en samenwerking met onze buurlanden. Het vervolg van het verslag wordt door mevrouw Morreale uiteengezet. |
Mme Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Merci, Madame la présidente. En tant qu’archéologue, je me plais à explorer le passé afin de pouvoir présenter un état des lieux complet de la situation, mais je commencerai par exposer le cadre de ce rapport d’information qui sera mis aux voix aujourd’hui et dont la rédaction a été confiée à la commission des Matières transversales – Compétences régionales. À la fin janvier, cinq rapporteurs ont été désignés, à savoir Christie Morreale, Véronique Waroux, Joris Poschet, Gilles Mouyard et moi‑même. On a déterminé aussi quelles parties prenantes devaient être auditionnées, eu égard aux divers aspects de la qualité de l’air. Au cours des différentes auditions, on a eu l’occasion d’entendre les points de vue d’intervenants provenant de divers horizons, comme l’administration, les associations et les initiatives citoyennes, le secteur de la santé, le secteur automobile et les institutions européennes. Lors d’une première audition, les sénateurs ont entendu des représentants des différentes administrations qui s’occupent de la qualité de l’air dans notre pays. M. Frans Fierens, de la Cellule interrégionale de l’environnement (CELINE), MM. Patrick Berghmans et Wouter Lefebvre, chercheurs auprès du VITO, et M. Jean‑Claude Maquinay, responsable de la Direction Surveillance de l’Environnement (ISSeP), ont expliqué en détail comment les mesures sont effectuées dans les régions, de quelle manière les résultats sont communiqués et quelles normes européennes relatives à la qualité de l’air ou directives de l’Organisation mondiale de la santé ont été dépassées ou non et pour quelles substances. Les exposés ont montré que les dioxydes d’azote, qui résultent essentiellement des émissions de moteurs diesel et de la combustion pour le chauffage, figurent parmi les substances les plus nuisibles en la matière. Les particules fines et ultrafines aussi sont néfastes. L’audition a systématiquement été suivie d’un moment dédié aux questions et d’un échange de vues. Les exposés des intervenants peuvent être consultés dans le volumineux rapport que les services ont rédigé. Je remercie expressément les services pour le travail qu’ils ont accompli et les excellents comptes rendus qu’ils ont compilés et inclus dans le rapport. Lors d’une réunion suivante, on a procédé à l’audition de représentants de la société civile, d’associations et d’initiatives citoyennes, qui se préoccupent activement de la problématique de la qualité de l’air. Les intervenants étaient Joeri Thijs de Greenpeace, Thomas Goorden de stRaten‑generaal, Wim Van Hees de Ademloos, Tim Cassiers et Liévin Chemin du BRAL‑Mouvement urbain pour Bruxelles, mandatés par le Bond Beter Leefmilieu, Delphine Morel de Westgaver de Bruxsel’AIR, et Pierre Courbe, chargé de mission Mobilité au sein d’Inter‑Environnement Wallonie. Tous ces intervenants se sont réjouis que le Sénat ait pris l’initiative de traiter cette problématique en priorité et ils avaient formulé des recommandations pour les divers domaines politiques. Ils ont exprimé leur préoccupation sur le fait que toutes les Régions travaillent chacune de leur côté et ont demandé que des mesures plus fermes soient prises, comme, par exemple, l’instauration d’une interdiction du diesel partout en Belgique. Ils ont fait part aussi de l’inquiétude des parents au sujet de la santé de leurs enfants. Depuis des semaines, ils descendent dans la rue pour protester contre la mauvaise qualité de l’air. Tous ces témoignages constituent une lecture très instructive pour les personnes intéressées par le rapport. L’audition suivante a été consacrée aux exposés de spécialistes de la santé, dont le professeur Tim Nawrot de la Faculté des Sciences de l’Université d’Hasselt, qui est également attaché à la Faculté de Médecine de la KU Leuven et spécialisé en pneumologie, le professeur Samson, bio‑ingénieur à la Faculté des Sciences de l’Université d’Anvers, le professeur Jean‑François Argacha, cardiologue attaché au Centre des maladies cardiovasculaires de l’UZ de Bruxelles, et le docteur Marc Goethals, cardiologue à l’hôpital Onze‑Lieve‑Vrouwziekenhuis d’Alost. Tous ces médecins ont tiré la sonnette d’alarme et insisté sur la nécessité de contrôler et d’analyser de manière plus approfondie les conséquences de la pollution de l’air sur la santé et de s’attaquer plus fermement aux causes de celle‑ci. Ils attendent des différentes autorités qu’elles développent aussi une politique et une collaboration transversales avec les pays voisins de la Belgique. La suite du rapport sera présentée par Mme Morreale. |
Ordemotie |
|
|
Mevrouw Zuhal Demir, staatssecretaris voor Armoedebestrijding, Gelijke Kansen, Personen met een beperking, Bestrijding van de fiscale fraude en Wetenschapsbeleid. – Hoewel ik hier aanwezig ben als vertegenwoordigster van de regering, wil ik als staatssecretaris voor Gelijke Kansen toch reageren op de opmerking van de heer Daems. Ik vind het onaanvaardbaar dat hij een vrouw aanspreekt als ‘schat’. Dat kan vandaag niet, morgen niet en overmorgen ook niet. Een dergelijk machogedrag accepteer ik gewoon niet. |
Mme Zuhal Demir, secrétaire d’État à la Lutte contre la pauvreté, à l’Égalité des chances, aux Personnes handicapées, à la Lutte contre la fraude fiscale et à la Politique scientifique. – Bien que je sois présente ici en qualité de représentante du gouvernement, je tiens quand même, comme secrétaire d’État à l’Égalité des chances, à réagir à la remarque de M. Daems. Je trouve inacceptable qu’il s’adresse à une femme en l’appelant «trésor». On ne peut plus tolérer cela à notre époque. Un tel comportement machiste est tout simplement inadmissible. |
|
De heer Rik Daems (Open Vld). – Ik heb me al bij de staatssecretaris verontschuldigd. Wie mij kent, weet dat ik soms nogal coulant ben. Op mijn opmerking dat haar uiteenzetting een van de kortste was die ik ooit heb gehoord, heeft mevrouw Demir tamelijk gepikeerd gereageerd. Vandaar mijn reactie, waarbij ik dat woord inderdaad heb gebruikt. Nogmaals mijn excuses. Ik zal in het vervolg alle dames met ‘mevrouw’ aanspreken. |
M. Rik Daems (Open Vld). – J’ai déjà présenté mes excuses à la secrétaire d’État. Ceux qui me connaissent savent qu’il m’arrive d’être parfois un peu familier. Lorsque j’ai déclaré que son exposé était l’un des plus courts que j’aie jamais entendus, Mme Demir s’est montrée quelque peu vexée. J’ai alors réagi en employant effectivement le mot en question. Une fois encore, je présente mes excuses. Désormais, j’emploierai le mot «madame» pour m’adresser à toutes les collègues féminines. |
|
De voorzitster. – Mag ik het incident als gesloten beschouwen? |
Mme la présidente. – Puis‑je considérer l’incident comme clos? |
|
Mevrouw Zuhal Demir, staatssecretaris voor Armoedebestrijding, Gelijke Kansen, Personen met een beperking, Bestrijding van de fiscale fraude en Wetenschapsbeleid. – Het incident is gesloten, maar u moet begrijpen dat de vrouwen hier aanwezig of elders niet als ‘schatje’ dienen te worden aangesproken. Zeker iemand die door het volk is gekozen, gebruikt dergelijke woorden niet. Ik ben niet gediend van dergelijk machogedrag. |
Mme Zuhal Demir, secrétaire d’État à la Lutte contre la pauvreté, à l’Égalité des chances, aux Personnes handicapées, à la Lutte contre la fraude fiscale et à la Politique scientifique. – L’incident est clos, mais vous devez comprendre qu’il est inconvenant d’utiliser l’expression «petit trésor» pour s’adresser aux femmes, que ce soit au sein ou en dehors de cette assemblée. Et cela est d’autant plus inconvenant de la part de quelqu’un qui a été élu par le peuple. Je ne puis accepter un tel comportement machiste. |
|
De voorzitster. – Ik begrijp uw standpunt, en het standpunt van alle vrouwen in deze assemblee. |
Mme la présidente. – Je comprends votre point de vue, et celui de toutes les femmes au sein de cette assemblée. |
|
Mevrouw Hélène Ryckmans (Ecolo‑Groen). – Ik ben blij dat hierop gereageerd wordt. Daar de heer Daems iets in het openbaar heeft gezegd, past het dat hij zich ook in het openbaar verontschuldigt. We moeten er met zijn allen voor zorgen dat dergelijk gedrag zich in geen enkele omstandigheid nog voordoet. |
Mme Hélène Ryckmans (Ecolo‑Groen). – Je me réjouis qu’il y ait eu réactions. Dès le moment où M. Daems s’est exprimé publiquement, ses excuses doivent être publiques. Nous devons toutes et tous être vigilants à ce que ce genre d’écart ne se reproduise jamais, dans aucune circonstance. |
|
De voorzitster. – Ik heb de bewuste uitspraak niet gehoord. Na mevrouw de staatssecretaris heeft de heer Daems nu het woord om te repliceren, aangezien de verdediging altijd het laatste woord krijgt. |
Mme la présidente. – Je n’avais pas perçu le mot litigieux. Après les propos de Mme la secrétaire d’État, j’invite à présent M. Daems à répliquer, puisque la défense a toujours la parole en dernier lieu. |
|
De heer Rik Daems (Open Vld). – Ik heb zeker niet ‘schatje’ gezegd, maar enkel ‘schat’. Er is een groot verschil tussen beide woorden (Protest). Ik wil vermijden dat ik word geframed, waarbij me wordt verweten dat ik dames altijd op een bepaalde manier aanspreek. Quod non. Ik heb me verontschuldigd, en dat was ook gemeend. Ik zal vanaf nu alle dames met ‘mevrouw’ aanspreken en als commissievoorzitter in het Vlaams Parlement alleen nog de woorden ‘mijnheer’ en ‘mevrouw’ gebruiken, gevolgd door de achternaam. |
M. Rik Daems (Open Vld). – J’ai dit «trésor» et certainement pas «petit trésor». Il y a une différence de taille entre les deux termes (Protestations). Je ne tiens pas à ce que l’on me fasse passer pour quelqu’un qui userait volontiers de certains termes pour s’adresser aux femmes. Il n’en est rien. J’ai présenté mes excuses, et elles étaient sincères. Dorénavant, je m’adresserai à toutes les collègues féminines par le mot «Madame» et, en tant que président de commission au Parlement flamand, j’utiliserai exclusivement les mots «Monsieur» et «Madame», suivis du nom de famille. |
|
De voorzitster. – Iedereen heeft de gelegenheid gehad om zich nader te verklaren. We zullen ervoor zorgen dat woorden als “schat”, “schatje”, “trésor” of “petit trésor” niet meer gebruikt worden en dat collega’s, mannen en vrouwen, elkaar met het nodige respect aanspreken, conform de gendergelijkheid. |
Mme la présidente. – Tout le monde a pu s’expliquer. Nous veillerons à ce que des termes comme «schat», «schatje», «trésor» ou «petit trésor» ne soient plus employés et que l’on s’adresse aux collègues, hommes et femmes, avec le respect dû, en particulier à l’égalité des genres. |
Informatieverslag betreffende de noodzakelijke samenwerking tussen de federale overheid, de Gemeenschappen en de Gewesten inzake de verbetering van de luchtkwaliteit, met het oog op de bevordering van de volksgezondheid (van mevrouw Elisabeth Meuleman, de heren Philippe Henry en Joris Poschet, de dames Karin Brouwers, Sabine de Bethune en Brigitte Grouwels, de heren Steven Vanackere, Johan Verstreken, Bert Anciaux en Rob Beenders, de dames Katia Segers en Güler Turan, de heren Bart Van Malderen en Jean‑Jacques De Gucht, mevrouw Martine Taelman, de heer Lode Vereeck, mevrouw Anne Barzin, de heer Jacques Brotchi, mevrouw Christine Defraigne, de heren Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Gilles Mouyard, Jean‑Paul Wahl, Christophe Bastin, François Desquesnes en Bertin Mampaka Mankamba, de dames Véronique Waroux, Nadia El Yousfi en Latifa Gahouchi, de heer Christophe Lacroix, mevrouw Anne Lambelin, de heer Karl‑Heinz Lambertz, mevrouw Christie Morreale, de heer Patrick Prévot en de dames Simone Susskind, Christiane Vienne en Olga Zrihen; Stuk 6‑391) |
|
Hervatting van de bespreking |
|
|
Mevrouw Christie Morreale (PS), rapporteur. – De diensten van de Senaat hebben in dit dossier bekwaam en alert gereageerd en ze leverden een groot aantal werkversies van het document af, soms in zeer korte tijd. De Senaat deed ook nu zijn reputatie als bevoorrechte reflectiekamer alle eer aan. Mevrouw Maes overliep al de eerste hoorzittingen. We hebben ook geluisterd naar vertegenwoordigers van FEBIAC en AGORIA, naar experts, onderzoekers, artsen, ngo’s, burgerverenigingen en vertegenwoordigers van de regionale, federale en Europese overheden. Op basis daarvan hebben de politieke fracties een groot aantal vaststellingen gedaan die geleid hebben tot 122 aanbevelingen, waarover in de commissie is gestemd. Zevenennegentig van die aanbevelingen zijn in dit verslag opgenomen. De diensten van de Senaat hebben de autofiscaliteit van de verschillende gewesten vergeleken. Dat is een kwaliteitsvol document, dat nuttige inzichten verschaft. Het wordt bij het verslag gevoegd, samen met een overzicht van de recente ontwikkelingen inzake bedrijfswagens en een lijst van de Europese wetgeving over milieu en luchtkwaliteit. De aanbevelingen die door de verschillende fracties werden ingediend, gingen over de discrepanties tussen de WHO‑normen en de drempels die in de Europese richtlijnen zijn opgenomen. We hebben het gehad over de omzetting van die richtlijnen en de onderhandelingen over de nieuwe Europese regelgeving die eraan komt. Een belangrijk gedeelte van de besprekingen ging over het versterken van de interne samenwerking binnen België, ook wat betreft de onderzoeken die gevoerd en gefinancierd worden door de verschillenden deelstaten. Het verslag dringt aan op informatie, sensibilisering en bewustmaking van burgers, die meer omvat dan enkel de klimaatproblematiek. Mobiliteit was een steeds weerkerend thema, zowel tijdens de hoorzittingen als in de commissiedebatten. Dit thema is verbonden met de ontwikkeling van infrastructuur, een thema dat ook een plaats kreeg in het verslag, net zoals de transitie naar minder vervuilende voertuigen en de vervanging van fossiele brandstoffen. Er is ook gesproken over houtverbranding, die van belang is, zowel wat de uitstoot betreft als voor de luchtkwaliteit binnenshuis. Veel aanbevelingen gaan over de rol van de fiscaliteit voor gedragsverandering. Het unanieme advies van de Raad voor duurzame ontwikkeling was een positieve bijdrage en sommige van die aanbevelingen werden in het verslag opgenomen. Dat document was ook een inspiratiebron voor de indiening van amendementen door de verschillende fracties. Het is relevant om in de Senaat over luchtkwaliteit te debatteren. De problematiek heeft raakpunten met bevoegdheidsdomeinen van de Gewesten, de lokale besturen en het federale niveau. Er werd uitvoerig gepleit voor een betere samenwerking binnen België. Ik verwijs al wie interesse heeft voor dit uiterst belangrijke onderwerp naar de integrale versie van het informatieverslag. Dan vervolg ik mijn betoog, niet langer als rapporteur, maar als vertegenwoordiger van onze fractie. Ik zal nu dus wat kritischer zijn en ik zal het zeker hebben over de positieve punten van het verslag, maar ook over de negatieve en over de aspecten die me ontgoochelen. Het verzoek tot het opstellen van een informatieverslag over de luchtkwaliteit in België kwam tot stand vanuit een voluntaristische kijk op deze problematiek, die volgens ons door iedereen wordt gedeeld. We zijn vertrokken van een aantal vaststellingen, die als basis moeten dienen voor een beleid dat een passend antwoord biedt op de uitdagingen. Daarom wil ik hier een woord van dank richten tot de mensen die het verzoek gedaan hebben om dit verslag op te stellen. De Senaat heeft zijn rol voluit kunnen spelen: er werden tal van relevante en verhelderende hoorzittingen gehouden. De commissieleden hebben hard gewerkt om aanbevelingen voor te stellen en te komen tot een verslag dat beantwoordt aan de verzuchtingen van de vertegenwoordigers van de burgers, van de onderzoekers en van de mensen uit het middenveld. Ik dank mijn collega’s die veel tijd hebben besteed aan de werkzaamheden van de commissie en die aan de levendige debatten over dit onderwerp hebben deelgenomen. Elke kritische burger die dit verslag leest, zal kunnen vaststellen hoe diepgaand hierover werd gediscussieerd. Alle standpunten, al dan niet uiteenlopend, konden vertolkt worden, dat is de essentie van ons werk als senator, ten dienste van de burgers. Graag wil ik ook vermelden dat de diensten van de Senaat opmerkelijk werk verricht hebben, want ze moesten rekening houden met veel verschillende versies van het verslag en er waren zeer veel hoorzittingen. Als we ons buigen over de problematiek van de luchtkwaliteit en de verbetering ervan, komen we ook bij de gezondheid van de burgers terecht, hun levensverwachting en hun levenskwaliteit, de afstand tot bronnen van vervuiling, de ontwikkeling van alternatieven en de bewustmaking van de bevolking. Uit onze werkzaamheden is duidelijk gebleken dat het grootste probleem met de luchtvervuiling de impact ervan is op ons milieu en op onze gezondheid, terwijl mensen niet direct iets kunnen doen om zich aan die schadelijke invloed te onttrekken. De oplossing moet dus de hele maatschappij ten goede komen. Het staat ook vast dat kwetsbare personen nog meer dan andere schade lijden door luchtvervuiling: ouderen, kinderen die daaraan voortdurend worden blootgesteld en die sneller ziek worden, mensen met ademhalingsproblemen. De vraag hoe we de luchtkwaliteit kunnen verbeteren, stelt ons net als de klimaatverandering en de aantasting van het ecosysteem voor grote uitdagingen. Daarom moeten we maatregelen nemen op lange termijn, want het gaat erom te overleven. Het verslag dat nu voorligt zal helaas niet voor een fundamentele transitie in onze samenleving kunnen zorgen. MR en CD&V schijnen zich tevreden te stellen met veeleer minimalistische eisen. Veel collega’s lijken voorbij te gaan aan het feit dat de uitdagingen op het vlak van milieu en de maatschappelijke uitdagingen nauw met elkaar verbonden zijn. Het lijkt evident, maar we hebben tijdens de debatten keer op keer moeten herhalen dat de meest kwetsbare personen de eerste zijn die de gevolgen ondergaan van de aantasting van het milieu en die nood hebben aan een ondersteunend beleid als we willen dat hun levensomstandigheden verbeteren. De strijd voor sociale rechtvaardigheid en de strijd voor het milieu moeten gezamenlijk worden gevoerd. Ze zijn intrinsiek verbonden en dienen samen te worden aangepakt, zo niet zullen de voorgestelde maatregelen de personen die dagelijks de gevolgen van het regeringsbeleid ondergaan, nog dieper in de armoede duwen. De burgers met de meest bescheiden inkomens betalen reeds de accijnsverhogingen en als het zo doorgaat, zullen ze ook de wijzigingen van de autofiscaliteit betalen omdat ze geen nieuwe wagen kunnen aankopen of zich geen elektrische wagen kunnen veroorloven. Het verslag beveelt aan om bepaalde verwarmingsinstallaties te vervangen en de erg vervuilende kachels te verbieden, maar de meerderheid heeft al onze voorstellen voor financiële tegemoetkomingen aan gezinnen die niet in staat zijn hun installatie te vervangen, verworpen. Nochtans zouden hun moeilijkheden in overweging moeten worden genomen. De meerderheid heeft elk voorstel van tegemoetkoming voor de lage inkomens of van sociale compensaties verworpen, terwijl de uitdagingen die ons te wachten staan veel belangrijkere wijzigingen zullen vereisen, bijvoorbeeld de evolutie van ons systeem van sociale zekerheid naar een systeem van “ecosociale” zekerheid, dat veel beter de risico’s verbonden aan de milieuverloedering integreert. Om de luchtkwaliteit te verbeteren, zullen we alles in het werk moeten stellen om de dominante neoliberale denkwijzen en economische en energetische modellen diepgaand te wijzigen en de organisatie van onze samenleving te heroriënteren. Die transitie ontbreekt in dit minimalistische verslag dat door de meerderheid zal worden aangenomen. Zelfs wanneer men voorstelt om de automobielindustrie de drastische emissiecontroles te laten betalen die moeten worden uitgevoerd wegens de schandalige fraude, stemt de meerderheid tegen. Laten we vooral niet raken aan de winsten van automobielmultinationals; de belastingbetaler zal wel blijven dokken. Wat de mobiliteit betreft, hebben alle gehoorde experts ons gezegd dat de vermindering van het autogebruik en de investeringen in de alternatieven niet alleen een absolute noodzakelijkheid zijn, maar zelfs een conditio sine qua non betekenen voor een substantiële verbetering van de luchtkwaliteit. De socialistische fractie heeft aanbevelingen voorgesteld om een grootschalig investeringsplan voor het openbaar vervoer op te zetten. Maar dan zou iedereen zich eerst moeten inzetten om de bezuinigingspolitiek bij de NMBS een halt toe te roepen. Ook daar weigert de meerderheid ons te volgen. Wij gaan bijgevolg een verslag uitbrengen dat het gebruik van het openbaar vervoer aanmoedigt terwijl men de NMBS een bezuinigingskuur van drie miljard euro oplegt. Dit is op zijn minst een paradox en, misschien ten dele, cynisme. Om de luchtvervuiling te verminderen, zijn er voldoende financiële middelen nodig en moet iedere vorm van privatisering van het openbaar vervoer worden verworpen. In tegenstelling tot het gevoerde beleid van onderinvestering en sluiting van treinstations, is er meer openbaar vervoer in de steden en landelijke gebieden nodig, een versterkt nachtelijk aanbod voor een uitgebreid vervoersnet, de afwerking van het GEN, enz. Als er collega’s van Ecolo‑Groen zijn die amendementen van die strekking opnieuw indienen, zullen we ze steunen. Wij hebben eveneens voorgesteld om te streven naar een gratis openbaar vervoer, te beginnen bij de jongeren, tot het einde van hun studies. Daar wil de meerderheid echter niets van horen. Wij hebben zestien experts gehoord: geneesheren, vertegenwoordigers van de academische wereld en het verenigingsleven, van de administratie en ook burgers. Wat schiet er over van de bijdrage van al die mensen die zich verplaatst hebben in de hoop dat wij dingen in beweging zouden brengen? Welk antwoord, welke aanbeveling hebben wij geleverd voor elk van hun vaststellingen, die zeer gelijklopend waren? Het merendeel van de geformuleerde vragen heeft niet geleid tot ambitieuze aanbevelingen. Het verslag vermeldt enkele punten waarover consensus bestaat, zoals de bundeling van het onderzoek, of het belang van de sensibilisering van de burgers, of nog de harmonisering van de modellen op Belgische schaal. Het probleem van de uitbuiting in de Afrikaanse mijnen van de arbeiders die het kobalt ontginnen dat noodzakelijk is voor de autobatterijen, en van de geplande korte levensduur van diezelfde batterijen werd, weliswaar niet zonder moeite, in het verslag opgenomen. Greenpeace heeft bovendien gepleit om eerst en vooral te stoppen met besparingen in het openbaar vervoer. Mijn fractie heeft dat voorgesteld, de meerderheid heeft het verworpen. StRaten‑generaal heeft ons een marshallplan voor het openbaar vervoer gevraagd, om zwaar te investeren in alternatieven voor de auto. We hebben een totaal ander model nodig. We hebben dat voorgesteld, maar het werd verworpen. De organisaties en de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling zien de politieke versnippering van deze bevoegdheid als een belangrijk probleem. Ze vragen een veel duidelijker samenwerking rond een pact en een ministerieel comité. We hebben dat voorgesteld, het werd verworpen. Alle organisaties hebben ons gevraagd een einde te maken aan het onverantwoorde systeem van de bedrijfswagens. De PS heeft het voorgesteld, u hebt het verworpen. Wat baten kaars en bril als de uil niet zien wil. Inter‑Environnement Wallonie heeft verwezen naar het emissieschandaal, waarbij de auto‑industrie de controles waarop onze fiscaliteit gedeeltelijk is gebaseerd, heeft vervalst. Die organisatie pleitte ervoor om de multinationals te laten meebetalen voor nieuwe controles. We hebben het voorgesteld in de aanbevelingen, het werd verworpen. De personen die gehoord werden, hebben ook op het belang gewezen om de administratie, onder meer IRCEL en AWAC, de middelen te geven die wij voor hen vragen. We hebben een aanbeveling in die zin ingediend, ze werd verworpen. Alle gezondheidsexperts hebben ervoor gepleit zo vlug mogelijk de WHO‑normen te hanteren omdat de huidige Europese normen niet volstaan. Ze hebben ook gevraagd dat België daarover een sterk standpunt zou innemen op Europees niveau. We hebben het voorgesteld, maar u hebt voor een vage formule gekozen, zonder engagement van de Belgische regering, door te zeggen dat het debat op Europees niveau dient te worden gevoerd. Als Ecolo‑Groen amendementen indient over zaken die u bent vergeten, zullen wij ze steunen. Ik zal concreet zijn: een mens ademt gemiddeld 15 000 liter lucht per dag in en als hij sport vier of vijf keer zo veel. Als men meer lucht inademt, ademt men ook meer vervuilende deeltjes in. We hebben voorgesteld maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat stedelingen sport kunnen uitoefenen zonder blootgesteld te worden aan sterke luchtvervuiling. Dat werd verworpen. Uit een recent tussentijds rapport van de Europese commissie is gebleken dat België de slechtste leerling van de Europese Unie is op het vlak van wetgeving inzake fijnstof. We hebben voorgesteld dat België een doortastend beleid voert om het fijnstof tegen 2030 te doen dalen met 39%, door via een efficiënte en snelle samenwerking een nationaal programma tegen luchtvervuiling op te starten. Zelfs dat slechte rapport zet de meerderheid er niet toe aan stappen te ondernemen. Als concrete actie in het streven naar het stoppen van de verkoop van wagens met verbrandingsmotoren, hebben we voorgesteld om voortaan alle reclame of andere stimulansen voor nieuwe diesel- of benzinewagens te verbieden, maar zelfs dat werd geweigerd. Het verslag over de verbetering van de luchtkwaliteit moest doelstellingen vooropstellen die veel ambitieuzer zijn dan die van de meerderheid, maar de kers op de taart is dat de echte ambitie inzake luchtkwaliteit voor de MR‑fractie erin bestond voor te stellen de rechten van de werknemers in de transportsector te dereguleren. Dat is hun oplossing om iets te doen aan de gezondheid van onze burgers die al stikken door de luchtvervuiling. Ik citeer: “De Senaat beveelt aan om de reglementaire hinderpalen die privé‑initiatieven op het vlak van gedeelde mobiliteit afremmen, weg te werken”. Men heeft het over Uber, de schijnzelfstandigen, een vorm van moderne slavernij. In de versie van de federale meerderheid betekent luchtkwaliteit: meer belastingen voor kwetsbare personen en minder voor multinationals en voor de rijksten; meer kwetsbaarheid, meer ring, minder treinen, minder bussen, minder openbare diensten, minder rechten voor de werknemers uit de transportsector, meer schijnzelfstandigen die uitgebuit worden om taxichauffeur te spelen. We hadden graag engagementen gezien voor schone lucht voor iedereen, met stimulansen voor een algemene gedragsverandering voor een gezamenlijke oplossing. Die gezamenlijke oplossing moet er ook komen door massale investeringen in het openbaar vervoer. Het is immers de taak van de overheid om aan de noden van de gebruikers tegemoet te komen in plaats van winst te maken voor de privéaandeelhouders. Om resultaten te bereiken, hebben we ook een België nodig dat werkt. In de context van een manifest gebrek aan coördinatie heeft de Senaat de opdracht een kader voor samenwerking tussen de Belgische overheden voor te stellen, met duidelijke engagementen van elke regering, een betere monitoring van het nakomen van die engagementen, beter op elkaar afgestemde standpunten om ambitieuzer te zijn op Europees niveau, meer transparantie over de evolutie van de indicatoren en een efficiënter ontwikkeling van alternatieven. Vandaag zullen we met spijt tegen dit informatieverslag stemmen. Het verslag bevat wel enkele stappen in de goede richting, maar die zijn erg vaag en ze zijn al elders voorgesteld. Er was meer ambitie nodig en men had moeten luisteren naar de experts die werden gehoord. We betreuren de kloof tussen het belang van het probleem en het minimalisme dat door de meerderheid van de leden werd opgelegd en waardoor ons werk wordt verprutst. Ik betreur tot slot, hoewel we ons constructief hebben opgesteld en we hebben getracht de vaststellingen in aanbevelingen om te zetten, dat de meeste van onze aanbevelingen niet werden gevolgd. Bij het eerste informatieverslag dat in de Senaat werd goedgekeurd, in verband met de wereldconferentie van de Verenigde Naties over de vrouwen, de zogenaamde Pekingconferentie, was er meer consensus en ambitie. Dat was ook het geval voor het verslag over de hormoonverstoorders. Uit die verslagen blijkt veel meer de meerwaarde van het werk van de Senaat. Het huidige informatieverslag is een gemiste kans. Daarom zullen we het niet goedkeuren. |
Mme Christie Morreale (PS), rapporteuse. – Saluons d’abord la compétence et la réactivité des services du Sénat, qui ont fourni un grand nombre de versions des documents de travail, dans des délais parfois très serrés. Le Sénat n’a pas failli à sa réputation d’espace de réflexion privilégié. Mme Maes a retracé les premières auditions. Nous avons aussi entendu les porte‑parole de la FEBIAC et d’AGORIA, des experts, des chercheurs, des médecins, des ONG, des collectifs citoyens et des représentants d’administrations régionales, fédérales et européennes. Sur cette base, les groupes politiques ont posé un grand nombre de constats, qui ont abouti à 122 recommandations soumises au vote en commission, dont 97 sont reprises dans le présent rapport. Les services du Sénat ont comparé les fiscalités automobiles régionales; ce document de grande qualité, qui éclaire nos discussions, est joint au rapport, ainsi qu’un aperçu des développements récents concernant les voitures de société et un tableau des législations européennes en matière d’environnement et de qualité de l’air. Les recommandations déposées par les différents groupes traitaient des divergences entre les normes de l’OMS et les balises contenues dans les directives européennes. Nous avons évoqué la transposition de ces directives et la négociation des futures règlementations européennes. Une part importante des discussions a été consacrée au renforcement de la coopération intrabelge, en ce compris les recherches menées ou financées par les différentes entités du pays. Le rapport insiste sur l’information, la sensibilisation et la conscientisation des citoyens, au‑delà des enjeux climatiques. La mobilité a été un thème récurrent tant lors des auditions que de nos débats en commission. Ce thème est lié à celui du développement des infrastructures, qui se retrouve également dans le rapport, à l’instar de la transition vers des véhicules moins polluants et de la sortie des carburants fossiles. Nous avons également évoqué la question de la combustion du bois, qui concerne à la fois les émissions et la qualité de l’air intérieur. Enfin, de nombreuses recommandations portent sur le rôle de la fiscalité dans les changements de comportement. Il convient de souligner l’apport positif de l’avis unanime du Conseil du développement durable, dont certaines recommandations ont été intégrées au rapport; ce document a, lui aussi, été une source d’inspiration pour les amendements proposés par les différents groupes. Les débats ont montré la pertinence de débattre au Sénat de la qualité de l’air, laquelle touche à des domaines de compétence des Régions, des pouvoirs locaux et de l’échelon fédéral; on a abondamment plaidé pour une meilleure coordination intrabelge et pour une mutualisation renforcée. J’arrête ici ma synthèse de nos travaux, renvoyant toutes les personnes intéressées par ce sujet éminemment important au texte intégral du rapport d’information. J’interviens à présent, non plus en tant que rapporteuse, mais en tant que membre de mon groupe. Je m’exprimerai nécessairement de manière plus partisane puisque j’aborderai certes les points positifs du rapport, mais aussi ses points négatifs et les aspects qui me paraissent plus décevants. La demande d’établissement d’un rapport d’information sur la qualité de l’air en Belgique reposait sur une vision volontariste dont nous pensions qu’elle était unanimement partagée. Nous sommes partis d’un certain nombre de constats devant servir de base à une action politique à la hauteur des enjeux. À cet égard, je tiens à remercier les personnes qui ont été à l’origine de la demande d’établissement de ce rapport. En l’espèce, le Sénat a pleinement joué son rôle: les auditions ont été nombreuses, pertinentes et éclairantes. Des membres de la commission ont travaillé sans relâche afin de proposer des recommandations et d’aboutir à un rapport répondant aux aspirations des représentants des citoyens, des chercheurs et de la société civile que nous avons auditionnés. Je voudrais remercier les collègues qui se sont impliqués des heures durant dans les travaux de la commission et ont participé aux débats très nourris sur le sujet. À la lecture du rapport, tout citoyen critique pourra d’ailleurs se rendre compte de l’intensité des discussions. Tous les points de vues, divergents ou non, ont pu s’exprimer; c’est là l’essence même de notre travail de sénateur, au service des citoyens. Permettez‑moi aussi de saluer la qualité du travail accompli par les services du Sénat, qui ont dû collationner de multiples versions de ce rapport et les très nombreuses auditions. Dès lors que l’on examine la problématique de la qualité de l’air et de son amélioration, on est aussi amené à se pencher sur la santé des citoyens, leur espérance de vie et leur qualité de vie, la proximité des sources de pollution, le développement d’alternatives ainsi que la conscientisation de la population. Il ressort clairement de nos travaux que le problème majeur de la pollution de l’air réside dans son impact sur notre environnement et sur la santé, alors même que les personnes ne peuvent pas agir directement pour ne plus subir cette nuisance. La solution ne peut donc être que collective et sociétale. Il est également établi que les personnes vulnérables subissent encore plus que les autres les effets de la pollution atmosphérique: il s’agit des personnes âgées, des enfants exposés en permanence et qui tombent plus vite malades et des personnes qui présentent des troubles de la respiration. L’amélioration de la qualité de l’air tout comme le réchauffement climatique et la dégradation de l’écosystème sont des défis majeurs. Pour y faire face, il faut prendre des mesures à long terme car il y va de notre survie. Malheureusement, le rapport auquel nous avons abouti n’est absolument pas à la hauteur du défi à relever pour opérer la transition fondamentale de la société. Il est vrai que le MR et le CD&V semblaient s’être mis d’accord sur des exigences plutôt minimalistes. De nombreux collègues semblent négliger le fait que les défis environnemental et sociétal non seulement coexistent mais sont aussi étroitement liés. Même si cela apparaît comme une évidence, nous avons dû répéter inlassablement au cours des débats que ce sont les personnes les plus vulnérables qui sont les premières à subir les conséquences de la dégradation environnementale et qui nécessitent un soutien déterminé si l’on veut que leurs conditions de vie s’améliorent. Le combat pour la justice sociale et celui pour l’environnement doivent être menés conjointement. Ils sont intrinsèquement liés et doivent être envisagés de pair, sans quoi les mesures préconisées mèneront les personnes qui subissent au quotidien les effets de la politique du gouvernement fédéral à encore plus de précarité. Nos citoyens les plus modestes paient déjà les augmentations d’accises et si cela continue, ils paieront aussi la modification de la fiscalité automobile parce qu’ils ne pourront acheter une voiture neuve ou s’offrir une voiture électrique. Le rapport recommande le remplacement de certaines installations de chauffage et l’interdiction des poêles très polluants mais la majorité a rejeté toutes nos propositions d’incitants financiers pour les ménages qui ont peu de moyens ou pas de ressources pour changer leurs installations alors qu’il faudrait prendre leurs difficultés en considération. La majorité a rejeté toute proposition liée aux incitants pour les ménages à bas revenus ou d’engagement pour assurer des compensations sociales, alors que les défis qui nous attendent demanderont des changements bien plus importants comme, par exemple, l’évolution de notre système de protection sociale vers un système de protection écosociale intégrant davantage les risques liés à la dégradation de l’environnement. Améliorer la qualité de l’air nécessitera de se battre pour modifier en profondeur les schémas de pensée et les modèles économiques et énergétiques néolibéraux dominants et de repenser l’organisation de nos sociétés. Cette transition est absente du rapport minimaliste qui sera adopté par la majorité. Même lorsqu’on ose revendiquer de faire payer à l’industrie automobile les contrôles drastiques d’émissions que nous devons effectuer à cause de fraudes scandaleuses, la majorité vote contre! Ne touchons surtout pas aux profits des multinationales de l’automobile; le contribuable continuera à payer. En termes de mobilité, tous les experts auditionnés nous ont dit que la réduction de l’usage de la voiture et l’investissement dans les alternatives étaient non seulement une nécessité absolue, mais aussi une condition sine qua non pour une amélioration substantielle de la qualité de l’air. Le groupe socialiste a proposé des recommandations visant la mise en place d’un plan d’investissement de grande envergure dans les transports en commun. Mais, pour cela, il faut d’abord que chacun s’engage à arrêter d’imposer une politique d’austérité à la SNCB. Là encore, la majorité a refusé de nous suivre. Nous allons donc éditer un rapport encourageant l’usage des transports en commun alors que l’on fait subir à la SNCB une cure d’économies de trois milliards d’euros! C’est au moins un paradoxe et, peut‑être en partie, du cynisme. La transition vers un air moins pollué passe par un financement à la hauteur des besoins et par le rejet de toute forme de privatisation des transports publics. Contrairement à la politique menée de sous‑investissement et de fermeture de gares, il faudrait plus de transports en commun dans les villes et les zones rurales, une offre nocturne renforcée pour un réseau étendu, l’ouverture de nouvelles lignes, l’aboutissement du RER, etc. Par conséquent, si des collègues d’Ecolo‑Groen redéposent des amendements en ce sens, nous les soutiendrons. Nous avons également proposé de tendre vers la gratuité des transports publics en commençant par les jeunes, jusqu’à la fin de leurs études, mais la majorité n’a pas voulu en entendre parler. Nous avons auditionné seize experts: des médecins, des représentants des mondes académique et associatif, des administrations ainsi que des citoyens. Que reste‑t‑il de l’apport de toutes ces personnes qui se sont déplacées en espérant que nous allions faire bouger les lignes? Quelle réponse, quelle recommandation a‑t‑on fournie pour chacun de leurs constats, largement convergents? Globalement, la majorité des demandes formulées n’ont pas été suivies de recommandations ambitieuses. Le rapport rappelle quelques points consensuels comme la mutualisation de la recherche ou l’importance de la sensibilisation des citoyens ou encore l’harmonisation des modèles à l’échelon belge. Nous sommes également parvenus, non sans peine, à intégrer l’importance de lutter contre l’exploitation, dans les mines d’Afrique, des travailleurs qui extraient le cobalt nécessaire à la réalisation des batteries de voitures, et l’importance de la lutte contre l’obsolescence programmée de ces batteries. Au‑delà de cela, Greenpeace a plaidé pour que l’on cesse prioritairement d’épargner dans les transports en commun. Mon groupe l’a proposé, la majorité l’a rejeté. StRaten‑generaal nous a demandé un plan Marshall pour les transports en commun pour investir massivement dans les alternatives à la voiture. C’est un vrai changement de paradigme qu’il nous faut; nous l’avons proposé, cela a été rejeté. Les associations et le Conseil fédéral du développement durable ont pointé la fragmentation politique de cette compétence comme un problème majeur, en demandant une coopération beaucoup plus claire autour d’un pacte et d’un comité ministériel; nous l’avons proposé, cela a été rejeté. Toutes les associations sans aucune exception nous ont demandé de mettre un terme au système déresponsabilisant des voitures‑salaire. Le PS l’a proposé, vous l’avez rejeté. Il n’y a pas de pire sourd que celui qui ne veut entendre. Inter‑Environnement Wallonie a rappelé le scandale des contrôles truqués par l’industrie automobile alors que notre fiscalité est en partie liée et basée sur ces informations. Elle a plaidé pour mettre à contribution les multinationales dans le financement des nouveaux contrôles; nous l’avons proposé dans les recommandations, cela a été rejeté. Les personnes auditionnées ont également insisté sur l’importance de donner à l’administration – CELINE‑IRCEL, AWAC, etc. – les moyens des ambitions que nous leur demandons d’avoir. Nous avons déposé une recommandation allant dans ce sens; cela a été rejeté. Tous les experts de la santé ont plaidé pour converger le plus vite possible vers les normes OMS en raison de l’insuffisance des normes européennes actuelles; ils ont aussi demandé d’avoir une position belge assez forte à cet égard au niveau européen. Nous l’avons proposé, vous avez opté pour une formule qui nous semble vague et sans engagement de la part du gouvernement belge, en renvoyant le débat au niveau européen. Si des amendements sont déposés par Ecolo‑Groen et reviennent comme un rappel de ce que vous avez oublié, nous les soutiendrons. Soyons concrets: lorsqu’on fait du sport, on ventile, on inhale beaucoup plus qu’à l’état de repos. L’être humain ventile en moyenne 15 000 litres d’air par jour et la pratique d’une activité sportive peut quadrupler, voire multiplier par cinq, ce volume. On brasse plus d’air, donc on brasse plus de particules polluantes. Nous avons proposé de prendre des mesures pour assurer la possibilité de la pratique sportive des habitants des villes sans qu’ils soient exposés à une très forte pollution atmosphérique. Cela a été rejeté. Il est récemment ressorti d’un rapport intermédiaire de la Commission européenne que la Belgique est le plus mauvais élève de l’Union européenne lorsqu’il s’agit de légiférer sur les particules fines. Nous avons proposé que la Belgique mette en place une action déterminante pour faire baisser ces émissions de particules fines, de 39% en 2030, par une coopération efficace et urgente, pour établir le programme national de lutte contre la pollution atmosphérique. Même face au pire bulletin de la classe européenne, la majorité a refusé d’avancer. Afin de poser des actes concrets pour s’engager vers l’arrêt de la vente de voitures avec moteurs à combustion, nous avons proposé d’interdire, dès à présent, toute publicité pour la vente de véhicules neufs au diesel ou à l’essence ainsi que toute autre forme d’incitant pour ce type de véhicule et même cela, cela a été refusé. La cerise sur le gâteau – et le rapport sur l’amélioration de la qualité de l’air devait se fixer des objectifs beaucoup plus ambitieux que ceux de la majorité –, la vraie ambition en matière de qualité de l’air, pour le groupe MR, c’était de proposer la dérégulation des droits des travailleurs du secteur du transport. Voilà la solution pour améliorer la santé publique de nos concitoyens qui sont déjà asphyxiés par la pollution de l’air. Je cite: «le Sénat recommande de lever les obstacles réglementaires freinant l’émergence d’acteurs privés actifs dans la mobilité partagée», c’est‑à‑dire Uber, les faux indépendants, une forme d’esclavagisme moderne. La qualité de l’air, version majorité fédérale, c’est finalement plus de taxes pour des personnes précarisées et moins pour des multinationales et les personnes plus fortunées, plus de précarisation, plus de ring, moins de trains, moins de bus, moins de services publics, moins de droits pour les travailleurs du secteur du transport, plus de faux indépendants qui sont exploités pour jouer au petit voiturier. Nous aurions voulu des engagements pour un air respirable pour tous, avec des incitants qui permettent à chacun d’adapter ses comportements pour une solution collective. Cette solution collective passe aussi par des investissements massifs dans les transports en commun gérés par les pouvoirs publics qui ont pour mission de répondre aux besoins des usagers et pas de faire des profits pour des actionnaires privés. Pour obtenir des résultats, nous avons également besoin d’une Belgique qui fonctionne. Face au manque de coordination manifeste, c’est le rôle du Sénat que de proposer un cadre de coopération entre les entités belges, pour des engagements clairs de chaque gouvernement, un meilleur monitoring du respect de ces engagements, des positions mieux coordonnées pour être plus ambitieux à l’échelon européen, une transparence accrue sur l’évolution des indicateurs et davantage d’efficacité dans le développement des alternatives. Aujourd’hui, c’est à regret que nous votons contre ce rapport qui indique, certes, quelques avancées, mais tellement vagues et déjà partagées par ailleurs. Il fallait plus d’ambition et ne pas faire preuve de fermeture à l’égard des experts qui ont été auditionnés. Nous déplorons un déséquilibre entre l’importance des enjeux et le minimalisme imposé par la majorité des membres qui se sont exprimés lors du vote et qui se sont inclinés, bâclant ainsi nos travaux. Je regrette enfin, alors que nous avons fait preuve d’un esprit constructif et que nous avons tenté de transformer les constats exprimés en recommandations, que la très grande majorité de celles‑ci n’aient pas été suivies. Le premier rapport d’information que nous avions adopté, en rapport avec la Conférence mondiale des Nations unies sur les femmes, souvent appelée Conférence de Pékin, avait fait l’objet de plus de consensus et d’ambition, tout comme celui sur les perturbateurs endocriniens, fruit d’un long travail également. Ils illustraient bien mieux la plus‑value apportée par le travail du Sénat. Le présent rapport d’information est une occasion manquée; c’est la raison pour laquelle nous ne le soutiendrons pas. |
|
De heer Wilfried Vandaele (N‑VA). – De problematiek van de luchtkwaliteit en de luchtvervuiling is uiteraard buitengewoon belangrijk, ook voor ons. Zoals andere dossiers waar milieu en gezondheid elkaar raken, kan hiervoor bij de bevolking een behoorlijk draagvlak worden gevonden, wat de politiek en ons als politici natuurlijk een extra zetje geeft. Het gaat hier, net zoals bij klimaat en oppervlaktewater ook over een grensoverschrijdende thematiek, zowel gewestgrensoverschrijdend als landsgrensoverschrijdend. De nodige maatregelen moeten dan ook in de eerste plaats door de gewesten, enerzijds, en door Europa, anderzijds, worden genomen. Wat het Vlaams Gewest betreft, staat uitgerekend vandaag een nieuw luchtkwaliteitsplan op de agenda van de Vlaamse regering. In deze context hebben wij dan ook tijdens de voorbereiding van dit rapport in de commissie vaak de wenkbrauwen gefronst bij de vaststelling dat de Senaat aanbevelingen doet die qua formulering wel eens de indruk geven de gewesten de les te willen spellen. U weet dat de N‑VA daar, gelet op onze politieke visie, niet blij om kan zijn. De aanbevelingen bevatten hier en daar elementen die onzes inziens de gang van zaken onnodig verzwaren en bemoeilijken door het vragen van extra metingen, extra onderzoek, extra platformen, het aanstellen van een luchtmeester, enz. Er bestaan heel wat metingen en onderzoeken, ook vanuit de overheid. Gegevens worden ook vandaag al over de gewestgrenzen heen bij elkaar gebracht, bijvoorbeeld door IRCEL, zoals we tijdens de hoorzittingen hebben gehoord. Ze doen dat al jaren op initiatief van de gewesten zelf die daarvoor niet op de Senaat hebben gewacht. Er gebeurt dus al zeer veel, en daar gaan een aantal aanbevelingen aan voorbij. Uiteraard bevat het rapport behartenswaardige zaken, maar telkens weer rijst toch de vraag naar de meerwaarde van de inspanningen – en die zijn niet gering – die in de Senaat werden geleverd. Hoorzittingen met deskundigen zijn altijd leerrijk, hoewel ook hier vaak dubbel werk gebeurt met de commissies in de Kamer van volksvertegenwoordigers of in de deelstaatparlementen. Met het thema luchtkwaliteit was dat minder het geval dan in het klimaatdossier van een tijdje geleden, maar toch … Vele aanbevelingen bevatten ook gemeenplaatsen, zoals het aanmoedigen van overheden, het sensibiliseren van de bevolking, het overtuigen van de sectoren, … Dit zijn allemaal zaken die wij twintig jaar geleden ook al letterlijk op dezelfde manier in rapporten schreven. De aanbevelingen mikken vooral op huishoudens en verkeer als vervuilers. Dat is niet helemaal onterecht, maar andere sectoren worden ontzien of worden zelfs nauwelijks genoemd. Ik denk bijvoorbeeld aan de landbouw, goed voor amper één aanbeveling die over ammoniak gaat, wat vanuit gezondheidsoogpunt niet eens de grootste boosdoener is. Landbouw brengt ook fijnstof voort, maar daar wordt over gezwegen. Ook over houtverbranding blijven de aanbevelingen zeer voorzichtig en over asbest wordt niets gezegd. Het viel mij opnieuw op dat, net zoals bij andere thema’s, partijen die hoog van de toren blazen over het nut van de werkzaamheden in de Senaat en steeds nieuwe thema’s aandragen voor hoorzittingen en voor informatieverslagen, het vaak laten afweten op de commissievergaderingen waar de zaken besproken worden. De heer Peumans maakte een tijd geleden rond het mobiliteitsdossier haast letterlijk dezelfde opmerking. Sommige partijen en collega’s die amendementen ter bespreking aanbrengen, zijn niet eens aanwezig bij de behandeling van die amendementen of bij de stemming over het verslag, zoals begin deze week het geval was. De N‑VA blaakt niet van enthousiasme als het over de activiteiten en de werkzaamheden van de Senaat gaat, maar is wel op elke vergadering aanwezig geweest en heeft begin deze week ook het quorum voor de goedkeuring van het verslag geleverd. Ik besluit: het thema van de luchtvervuiling, en zeker de gezondheidsaspecten ervan, is uiteraard belangrijk en een aantal hoorzittingen waren interessant, maar wat ons betreft is de meerwaarde van dit senaatsverslag gering. Om die reden zullen wij ons bij de stemming onthouden. |
M. Wilfried Vandaele (N‑VA). – La problématique de la qualité de l’air et de la pollution atmosphérique revêt évidemment une très grande importance, y compris pour nous. Ce dossier, comme d’autres où les aspects environnementaux et sanitaires sont liés, trouve un écho non négligeable auprès de la population, ce qui, bien entendu, donne à la politique et aux responsables politiques une impulsion supplémentaire. Il s’agit ici aussi, à l’instar des problématiques du climat et des eaux de surface, d’une thématique transversale, aussi bien transrégionale que transfrontalière. Les mesures nécessaires doivent donc être prises en priorité par les Régions, d’une part, et par l’Europe, d’autre part. En Région flamande, un nouveau plan relatif à la qualité de l’air figure justement à l’ordre du jour du gouvernement flamand. En commission, lors de la préparation du rapport à l’examen, nous avons donc plus d’une fois froncé les sourcils en constatant que le Sénat formule des recommandations qui, par leur libellé, donnent parfois l’impression de vouloir faire la leçon aux Régions. Eu égard à la vision politique qu’il défend, notre groupe N‑VA ne saurait se réjouir de cet état de choses. Certaines recommandations requièrent la mise en place de dispositifs qui ne font qu’alourdir et compliquer inutilement les choses, comme la réalisation de mesures et d’études supplémentaires, l’instauration de plateformes supplémentaires ou encore la désignation d’un coordinateur de la qualité de l’air. De nombreuses mesures et études sont déjà réalisées à l’heure actuelle, y compris par les pouvoirs publics. Aujourd’hui déjà, les données sont compilées par‑delà les frontières régionales, notamment par CELINE, ainsi que nous l’avons entendu lors des auditions. Elle le fait depuis des années à l’initiative des Régions qui n’ont pas attendu le Sénat pour agir. De nombreuses mesures ont donc déjà été mises en place, mais plusieurs recommandations n’en disent mot. Le rapport n’est pas pour autant dénué d’intérêt, mais on peut, cette fois encore, s’interroger sur la valeur ajoutée des efforts non négligeables qu’il a exigé de la part du Sénat. Les auditions d’experts sont toujours instructives, même si, là aussi, il y a souvent des doublons avec le travail réalisé par les commissions de la Chambre des représentants ou des parlements des entités fédérées. On l’a constaté récemment lors de l’examen du dossier climatique et, certes, peut‑être un peu moins cette fois‑ci pour le dossier de la qualité de l’air, mais le problème n’en est pas moins réel. De nombreuses recommandations se résument aussi à des lieux communs en ce qu’elles prévoient d’inciter les autorités à agir, de sensibiliser la population ou de convaincre les différents secteurs, etc. Tout cela, nous l’avons déjà écrit dans des rapports il y a vingt ans. Quant à la pollution atmosphérique, les recommandations pointent surtout la responsabilité des ménages et du trafic routier. Ce n’est pas totalement faux, mais le problème est que l’on fait l’impasse sur la responsabilité d’autres secteurs, quand on n’omet pas de les citer. Je pense, par exemple, au secteur agricole, qui fait l’objet tout au plus d’une seule recommandation à propos de l’ammoniac, substance qui, du point de vue sanitaire, n’est même pas la plus nuisible. L’activité agricole génère aussi des particules fines, mais le texte n’en dit mot. De même, s’agissant de la combustion du bois, les recommandations demeurent très prudentes et elles sont carrément muettes en ce qui concerne l’amiante. J’ai remarqué une nouvelle fois, tout comme ce fut le cas lors de l’examen d’autres problématiques, que les partis qui étaient les premiers à vanter l’utilité des travaux du Sénat et à proposer constamment de nouveaux thèmes pour des auditions et des rapports d’information, sont aussi généralement les premiers à être absents aux réunions de commission où les choses se discutent. Le collègue Peumans l’a déjà signalé lors de l’examen du dossier de la mobilité. Il arrive même que les groupes ou les collègues qui proposent des amendements ne soient pas présents lors de l’examen de ceux‑ci ou lors du vote sur le rapport, comme ce fut le cas au début de cette semaine. Le groupe N‑VA ne fait pas montre d’un enthousiasme débordant lorsqu’il s’agit des activités et des travaux du Sénat, mais il a été présent lors de chaque réunion et a d’ailleurs fourni au début de cette semaine le quorum nécessaire pour l’approbation du rapport. Pour conclure, je dirai que le thème de la pollution atmosphérique et assurément les aspects sanitaires y afférents présentent une importance évidente et que certaines auditions étaient intéressantes, mais qu’à nos yeux, la plus‑value de ce rapport du Sénat est infime. Pour cette raison, nous nous abstiendrons lors du vote. |
|
Mevrouw Annemie Maes (Groen). – Al weken komen ouders en kinderen in Brussel, Antwerpen en andere plaatsen in ons land op straat om te protesteren tegen de ongezonde lucht in hun buurt. Ze maken zich terecht zorgen. De luchtkwaliteit is niet alleen in onze steden, maar ook op tal van andere plaatsen verontrustend slecht. Dat blijkt uit de resultaten van allerlei meetacties, zoals die van Greenpeace, ClientEarth, NO2Pollution! en CurieuzeNeuzen. Ook via de officiële meetstations en uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er wel degelijk een vuiltje aan de lucht is. In het Brussels Gewest zijn op dit moment maar negen officiële meetstations. Dat zijn er te weinig om een fijnmazig beeld te krijgen van de luchtvervuiling. Ook in Wallonië wordt te weinig gemeten en Vlaanderen doet het ook al niet veel beter. Bovendien gebeuren de metingen niet op dezelfde wijze. Uit de hoorzittingen van de commissie blijkt dat de metingen wellicht conform de Europese richtlijnen gebeuren, maar wel met de belangrijke kanttekening dat er momenteel een rechtszaak loopt van burgers tegen het Brussels Gewest omdat de metingen niet conform de Europese wetgeving zouden gebeuren. Ook de Vlaamse regering is gedagvaard omdat ze te weinig metingen zou doen. Er wordt dus te weinig gemeten. Nochtans is meten weten. Om die reden hingen duizenden vrijwilligers in het Vlaams Gewest meetbuisjes op in het kader van de CurieuzeNeuzen‑actie. De resultaten zullen in het najaar bekend worden gemaakt. In het Brussel Gewest is er wel al een beter zicht op de aanwezigheid van stikstofdioxide dankzij de metingen die burgers in februari en maart dit jaar hebben gedaan. De resultaten zijn niet echt geruststellend. Maar liefst 35 meetpunten overschrijden de Europese jaargrenswaarde van 40 microgram per kubieke meter stikstofdioxide. Het blijkt duidelijk dat de gewestwegen en de invalswegen, dus de wegen met het meeste autoverkeer, het meest vervuild zijn. Een van de ergste punten was de uitgang van de Leopold‑II‑tunnel aan de basiliek van Koekelberg, waar de hallucinante waarde van maar liefst 70 microgram per kubieke meter werd gemeten, bijna het dubbele van de aanvaardbare norm. Vlakbij dat kruispunt liggen een school, een speeltuin en een groot park waar veel mensen naar toe trekken om te sporten, te picknicken of te wandelen. De komende drie jaar zal de luchtkwaliteit in die buurt nog verslechteren door de werken aan de tunnel. Alle tunnelverkeer, ongeveer 80 000 voertuigen per dag, komt tijdens de werken bovengronds. Het is niet alleen slecht voor de buurtbewoners, ook voor de pendelaars is dit geen goede zaak. Ook de autobestuurders die in hun auto zitten, krijgen een hoge dosis slechte lucht te slikken. Het schrijnende is dat de Brusselse regering tijdens en na de werken aan de tunnel geen extra maatregelen neemt om de ongezonde lucht te filteren en de luchtkwaliteit te verbeteren. Dat is onbegrijpelijk. Wij zijn daarom tevreden met de aanbeveling om in tunnels afzuiginstallaties te installeren en luchtzuiveringsinstallaties te verplichten. Eigenlijk is dat vanzelfsprekend, maar het gebeurt nog niet. De luchtkwaliteit in de buurt van Brusselse crèches, scholen, ziekenhuizen en rust- en verzorgingstehuizen is verontrustend slecht. Dat zijn net plekken waar zeer kwetsbare mensen komen en waar dringend maatregelen moeten worden genomen. Een van de aanbevelingen is dan ook om de omgeving van scholen, crèches, sportinfrastructuur en rust- en verzorgingstehuizen extra te beschermen en om schoolomgevingen prioritair aan te pakken door een veralgemening van schoolstraten of fietsstraten. We vinden het wel jammer dat onze aanbeveling om de Amsterdam‑norm te hanteren het niet heeft gehaald. Die norm bepaalt dat op minder dan driehonderd meter van grote verkeersassen geen openbare gebouwen voor kwetsbare groepen, zoals crèches of scholen, mogen worden gebouwd of vergroot. Dit zijn slechts enkele Brusselse voorbeelden. De situatie van slechte luchtkwaliteit is niet veel beter in Antwerpen of bijvoorbeeld in Roeselare of Charleroi. Slechte luchtkwaliteit is een meerkoppig monster en moet op verschillende fronten tegelijkertijd worden aangepakt. Er is dus nood aan een krachtdadig en transversaal beleid, een luchtplan om het probleem van de ziekmakende lucht in ons land dringend aan te pakken. In de aanbevelingen waarover we vandaag zullen stemmen is er een waaier van maatregelen opgenomen die op Europees, op federaal, op gewestelijk en op lokaal niveau kunnen, of beter gezegd moeten, worden genomen. Lage- emissiezones kunnen misschien voor enige verbetering van de luchtkwaliteit zorgen, maar zijn absoluut onvoldoende. We zijn blij met de aanbeveling dat alle lage‑emissiezonesystemen best worden geharmoniseerd. Het zou absurd zijn dat elke stad zijn eigen systeem uitrolt, wat eigenlijk een terugkeer naar de middeleeuwse stadstaten zou zijn. Groen en Ecolo pleiten voor schoneluchtzones waar wordt gewerkt aan een vermindering van het gemotoriseerd verkeer, betere isolatie van gebouwen en het promoten van schone verwarmingstechnologieën. Het is jammer om vast te stellen dat bij de Waalse collega’s blijkbaar een taboe bestaat om in het kader van een betere luchtkwaliteit duidelijk te maken dat open haarden en houtkachels zeer vervuilend zijn en best worden vervangen door propere verwarmingssystemen. Het huidige project van de Vlaamse regering om de Brusselse Ring te verbreden moet een halt worden toegeroepen. Het effect ervan op de luchtkwaliteit moet worden onderzocht, aangezien de Brusselse Ring vandaag al een belangrijke bron van luchtverontreiniging is voor de omwonenden van de verschillende gewesten, dus niet alleen voor de Brusselaars, maar ook voor de mensen in Vlaams‑Brabant en voor de inzittenden van de auto’s. Studies tonen aan dat meer rijstroken een aanzuigeffect van extra auto’s veroorzaakt. Meer auto’s leiden tot meer vervuilende uitstoot van motoren en bijgevolg meer luchtvervuiling. De verbreding van de Ring kost bovendien handenvol geld. Het gaat over meer dan 2,5 miljard euro, geld dat beter in niet‑vervuilende maatregelen en alternatieven zou worden gestoken. Wij hebben daarom ook een amendement in die zin ingediend en ik ben benieuwd wie het zal steunen. Een ander amendement gaat over fiscale maatregelen. De geldende regels inzake autofiscaliteit van de verschillende overheden zouden meer op elkaar moeten worden afgestemd, zodat het geheel leidt tot minder verplaatsingen, een groener wagenpark, minder autobezit en meer deelmobiliteit. Dat kan via verschillende fiscale maatregelen ten aanzien van het gebruik en de verkoop van het wagenpark. De fiscale en financiële voordelen van een salariswagen moeten volgens onze fractie worden afgeschaft. Er moet een mobiliteitsbudget worden ingevoerd, waarbij de fiscale voordelen van de bedrijfswagen omgevormd worden tot een flexibel mobiliteitsbudget dat op termijn alle vergoedingen voor woonwerkverplaatsingen vervangt. Elke werknemer, ongeacht de wijze waarop hij of zij zich verplaatst, heeft recht op dat budget in de vorm van een belastingkrediet dat verrekend wordt in de bedrijfsvoorheffing. Nabijheid en duurzame verplaatsingskeuzes die de lucht niet vervuilen, worden in dit systeem beloond. We hopen dat u dit amendement zal steunen. We zijn daarentegen wel tevreden met het feit dat ons voorstel om een diesel- en benzineban in te voeren, is overgenomen, hoewel het voor onze fractie wel iets vroeger mocht gebeuren. De dieselban wordt aanbevolen vanaf 2030. Kinderen die nu zes jaar zijn, zijn dan volwassen. Uit de Brusselse meetresultaten blijkt dat stadsgroen een positief effect heeft op de luchtkwaliteit. In die zin zijn we ook blij met de aanbeveling om meer stadsgroen aan te leggen, nieuwe bosgebieden, parken en laanbomen met een gerichte uitbreiding langs drukke straten en pleinen. Dit is broodnodig, vooral als we zien hoeveel bossen en bomen er onder het beleid van de huidige Vlaamse en Brusselse regering verdwijnen: in Brussel worden er tienduizenden bomen per jaar gekapt, zonder enig plan. Dan zwijgen we nog over de kaalslag door de Vlaamse minister. Mijn collega Elisabeth Meuleman heeft meer dan eens het falende bosbeleid van de Vlaamse regering aangekaart, waardoor het blijkbaar goedkoper is om bos te kappen dan om bos te compenseren. Een gecoördineerd bomen‑marshallplan is daarom dringend nodig, met een voldoende groot budget om gericht bomen aan te planten tegen luchtvervuiling. Ik kan nog tientallen zeer waardevolle aanbevelingen opsommen, maar ook mogelijke waardevolle aanbevelingen, die helaas ontbreken. De vraag is nu wat er met die aanbevelingen zal gebeuren. Blijven ze dode letter, zoals de heer Peumans deze week nog beweerde? Dat zou ik bijzonder jammer vinden. Dat is jammer van al het werk dat de senaatsdiensten hebben verzet om er een mooi verslag van te maken, van alle tijd die de stakeholders tijdens de hoorzittingen hebben gegeven om hun expertise met ons te delen. Of zal elk van ons deze voorstellen in het eigen parlement en bij de eigen regering verdedigen? Ik hoop het. Ik zal het verslag alvast in het Brussels Parlement laten voortleven. Ik kijk ook naar u, mijnheer Peumans. U hebt als voorzitter van het Vlaams Parlement nog een jaar te gaan. Ik hoop dat u het informatieverslag in dat jaar met heel veel plezier in uw assemblee zult aankaarten en dat u zult vragen de aanbevelingen ter harte te nemen. Tot besluit, in de aanbevelingen is veel overgenomen van wat we als ecologisten hebben voorgesteld na het horen van de zeer interessante uiteenzettingen van de stakeholders. Ik dank mijn medesenatoren daarvoor en ik dank hen ook voor hun steun en voor het debat in de commissie. Toch ontbreken er volgens mij essentiële zaken. Door een gebrek aan politieke moed heeft men het niet aangedurfd duidelijke taal te spreken. Ik hou van duidelijke taal. Ik denk bijvoorbeeld aan de houtkacheldiscussie, aan de verbreding van de Brusselse Ring, aan het absurde systeem van de salariswagens. Ik denk ook aan het syndroom van “l’enfer, c’est les autres”, vooral kijken wat anderen niet doen om het ook zelf niet te moeten doen. Er zijn tal van zaken die we betreuren. We hebben daarnet dan ook amendementen ingediend. In ons stemgedrag zullen we rekening houden met die amendementen en met de bovengenoemde overwegingen. Tot slot, mevrouw de voorzitster, heb ik nog een vraag. De geïllustreerde publicatie van het informatieverslag over kunstroof vind ik bijzonder mooi. Is het mogelijk hetzelfde te doen voor het informatieverslag over de luchtkwaliteit? |
Mme Annemie Maes (Groen). – Cela fait des semaines qu’à Bruxelles comme à Anvers et ailleurs, des parents et leurs enfants manifestent pour dénoncer l’insalubrité de l’air dans leur quartier. Leurs inquiétudes sont légitimes. La qualité de l’air est préoccupante, dans les villes mais aussi à d’autres endroits, comme l’ont montré les mesures effectuées par Greenpeace, ClientEarth, NO2Pollution! en CurieuzeNeuzen, ainsi que par les stations officielles. La Région bruxelloise ne compte actuellement que neuf stations officielles de mesure, ce qui ne permet pas de se faire une idée détaillée de la pollution atmosphérique. On constate aussi une pénurie de mesures en Wallonie, et la situation en Flandre n’est guère meilleure. Par ailleurs, les modes de mesure ne sont pas uniformes. Les auditions en commission nous ont appris que les mesures répondent grosso modo aux directives de l’UE, avec un bémol cependant: des citoyens ont intenté une action contre la Région bruxelloise parce que les mesures ne satisferaient pas à la législation européenne. Le gouvernement flamand est également visé par une plainte, car il ne mesurerait pas assez. Pourtant, mesurer, c’est savoir. C’est la raison pour laquelle, en Région flamande, dans le cadre de la campagne CurieuzeNeuzen, des milliers de volontaires ont installé des tubes de mesure. Les résultats devraient être connus à la fin de l’année. En Région bruxelloise, on a une meilleure vue de la concentration en dioxyde d’azote grâce aux mesures réalisées par des habitants au début de cette année, et les résultats ne sont pas rassurants: dans pas moins de 35 points de mesure, la valeur limite annuelle de 40 microgrammes de dioxyde d’azote par mètre cube est dépassée. La pollution est maximale aux abords des routes très fréquentées, en particulier à la sortie du tunnel Léopold II près de la basilique de Koekelberg, où on a relevé 70 microgrammes par mètre cube, valeur effarante si on sait qu’au voisinage immédiat se situent une école, une plaine de jeux et un parc où beaucoup de gens vont faire du sport, pique‑niquer ou se promener. Ces trois prochaines années, en raison des travaux au tunnel, la qualité de l’air se détériorera encore: tout le trafic, soit quelque 80 000 véhicules quotidiens, circulera en surface. Les nuisances ne touchent pas que les riverains: les conducteurs respirent eux aussi un air de mauvaise qualité. On doit déplorer que le gouvernement bruxellois ait négligé de prendre des mesures supplémentaires pour filtrer l’air vicié et améliorer la qualité de l’air. C’est incompréhensible. Nous sommes donc contents qu’on recommande de prévoir des appareils d’aspiration de l’air dans les tunnels et d’y rendre obligatoires les installations de purification de l’air. Cela devrait aller de soi, mais ce n’est pas encore le cas. À Bruxelles, il faut s’inquiéter de la piètre qualité de l’air aux abords des crèches, des écoles, des hôpitaux et des maisons de repos et de soins, autant de lieux fréquentés par des personnes vulnérables et où il faudrait prendre des mesures. Une des recommandations consiste à renforcer la protection aux alentours des écoles, des crèches, des infrastructures sportives et des maisons de repos et de soins, et à agir en priorité aux abords des écoles en généralisant les rues réservées aux écoliers à certaines heures ou les rues réservées aux vélos. Nous regrettons que notre recommandation de respecter la norme d’Amsterdam – interdisant de construire ou d’agrandir des édifices abritant des groupes vulnérables à moins de 300 m des principaux axes routiers – n’ait pas été retenue. Voilà quelques exemples bruxellois. La qualité de l’air est à peine meilleure à Anvers ou, disons, à Roulers ou à Charleroi. Contre ce monstre à plusieurs têtes, nous devons lutter sur différents fronts et établir un «plan air» pour nous occuper d’urgence, énergiquement et transversalement, du problème de l’air pathogène dans notre pays. Les recommandations sur lesquelles nous allons nous prononcer concernent une panoplie d’actions qui peuvent – qui doivent! – être menées aux échelons européen, fédéral, régional ou local. Des zones à faibles émissions pourraient améliorer quelque peu la qualité de l’air, mais cela ne suffira pas. Le Sénat recommande d’harmoniser les normes en la matière: il serait absurde que chaque ville déploie son propre système, ce qui nous ramènerait au système des cités‑États du Moyen‑âge. Ecolo et Groen plaident pour des zones d’air propre caractérisées par moins de circulation motorisée, une meilleure isolation des bâtiments et la promotion des modes de chauffage peu polluants. Nous constatons hélas que, pour les collègues wallons, la pollution causée par les feux ouverts et les poêles à bois reste un tabou. Il faut mettre le holà à l’intention du gouvernement flamand d’élargir le ring de Bruxelles et le reconsidérer dans une optique de qualité de l’air, puisqu’il constitue déjà une cause importante de pollution pour les riverains – bruxellois et brabançons flamands – et pour les occupants des voitures. Les études établissent qu’augmenter le nombre de bandes entraînerait un effet d’aspiration: davantage d’autos, d’émissions et donc de pollution. En outre, cet élargissement coûterait au bas mot 2,5 milliards d’euros, somme qu’il vaudrait mieux investir dans des alternatives non polluantes. Nous avons déposé un amendement en ce sens et je suis curieuse de voir qui l’appuiera. Un autre amendement porte sur l’harmonisation de la fiscalité automobile pour que le nombre de déplacements diminue, que le parc automobile devienne plus écologique, que la possession d’une voiture individuelle diminue et que la mobilité partagée augmente. Selon notre groupe, il faut abolir les avantages fiscaux et financiers de la voiture‑salaire. On doit instaurer un budget de mobilité, convertissant les avantages fiscaux des voitures‑salaires en un budget de mobilité flexible qui remplacera à terme l’ensemble des indemnités couvrant les déplacements entre le domicile et le lieu de travail. Chaque travailleur, quel que soit son mode de déplacement, a droit à ce budget sous la forme d’un crédit d’impôt, qui est imputé au précompte professionnel. Ce système récompense les choix en faveur de la proximité et de modes de déplacement durables qui ne polluent pas l’air. Nous espérons que vous soutiendrez cet amendement. D’autre part, nous nous félicitons que notre demande d’interdire les véhicules diesel et essence ait été reprise, quoique nous aurions préféré un délai plus bref. On recommande d’en finir avec le diesel en 2030: un enfant de 6 ans aujourd’hui sera alors adulte. Les observations à Bruxelles montrent l’effet positif des espaces verts. Nous saluons donc la recommandation de l’aménagement de nouvelles zones boisées et de nouveaux parcs et d’un développement ciblé des allées d’arbres le long des rues et des places très fréquentées. Ce serait indispensable, alors qu’à Bruxelles, des myriades d’arbres sont abattus chaque année sans la moindre planification. Et ne parlons pas des coupes claires de la ministre flamande. Ma collègue Elisabeth Meuleman a déjà dénoncé à moult reprises le fiasco de la politique forestière du gouvernement flamand. Un «plan Marshall sylvestre» s’impose d’urgence, avec un budget qui permette de planter des arbres de manière ciblée pour combattre la pollution atmosphérique. Je pourrais encore citer d’autres recommandations utiles. Qu’adviendra‑t‑il de ces recommandations? Resteront‑elles lettre morte, comme l’a affirmé M. Peumans cette semaine encore? Ce serait dommage, eu égard au travail fourni par les services du Sénat et au temps que les experts ont consacré aux auditions. Ou bien – comme je l’espère – allons‑nous défendre ces propositions dans nos parlements et auprès de nos gouvernements? J’y veillerai en tout cas au Parlement bruxellois. J’espère que vous, Monsieur Peumans, mettrez ce rapport d’information à l’ordre du jour du Parlement flamand durant cette ultime année de votre présidence. En conclusion, on retrouve dans les recommandations nombre de suggestions formulées par les écologistes après avoir écouté les exposés des parties intéressées. Je remercie donc mes collègues sénateurs. Pourtant, à mes yeux, des pans essentiels font défaut. Par manque de courage politique, on n’a pas osé parler clairement, notamment des poêles à bois, de l’élargissement du ring ou du système absurde des voitures‑salaires. Je pense au syndrome de «l’enfer, c’est les autres»: regardons ce que les autres négligent de faire pour nous en dispenser aussi. Il y a beaucoup d’éléments que nous regrettons, et c’est pourquoi nous avons déposé des amendements. Notre attitude au moment du vote sera guidée par ces amendements et les considérations que je viens d’exposer. Une question finale, Madame la Présidente: j’ai trouvé fort élégante la publication illustrée du rapport d’information sur les vols d’œuvres d’art. Pourrait‑on en faire de même de ce rapport d’information sur la qualité de l’air? |
|
De voorzitster. – Uiteraard. Wanneer het informatieverslag over de luchtkwaliteit wordt goedgekeurd, zullen we ook daarvan een gedrukte versie maken. Het Bureau heeft beslist dat voor alle informatieverslagen te doen. |
Mme la présidente. – Bien sûr. Une fois le rapport d’information adopté, nous en tirerons une version imprimée. Le Bureau a décidé qu’il en serait ainsi de tous les rapports d’information. |
|
De heer Wilfried Vandaele (N‑VA). – Mevrouw Maes pleit ervoor het verslag netjes uit te geven en daarnet pleitte ze ook voor meer bomen. Dat is een beetje contradictorisch. |
M. Wilfried Vandaele (N‑VA). – Notre collègue Maes, qui souhaitait davantage d’arbres, vient de plaider pour une jolie édition sur papier. C’est un peu contradictoire. |
|
De voorzitster. – Er zullen geen 350 000 exemplaren van het verslag worden gedrukt. Niet iedereen beschikt over internet. Het is goed dat ons werk kan worden benut. |
Mme la présidente. – Les rapports ne seront pas tirés à 350 000 exemplaires. Il y a des gens qui n’ont pas internet. Je pense qu’il est bon que nous puissions valoriser nos travaux. |
|
Mevrouw Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Dank u wel, mevrouw de voorzitster. |
Mme Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Merci, Madame la présidente. |
|
De heer Gilles Mouyard (MR). – Graag wil ik eerst de diensten van de commissie voor de Transversale Aangelegenheden – Gewestbevoegdheden bedanken. Ik heb vragen bij de gevolgde methode: de door de verschillende partijen voorgestelde aanbevelingen zijn in willekeurige volgorde binnengekomen. Vaak gingen ze over hetzelfde, maar waren ze anders geformuleerd, en dan zijn er ook altijd nog de subtiliteiten die inherent zijn aan vertalingen … Na lang en intens werk werden 97 aanbevelingen geformuleerd. Ik dacht dat dit soort werk op consensus gebaseerd was en het verbaast me dat sommige voorstellen, die door de commissie als onrealistisch werden afgedaan, hier vandaag als amendement terugkomen. Laten we ook niet vergeten dat als sommige aanbevelingen werden weggelaten, dat kwam omdat er een overlapping was met andere. Het gaat hier wel degelijk om de volksgezondheid, zoals de Europese Unie ons ook steeds voorhoudt. Ik denk daarbij aan de inbreukprocedure die tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is ingeleid wegens het niet naleven van de norm voor stikstofdioxide. We moeten dus handelen en tegelijk gebruikmaken van technologische oplossingen en van fiscale of regelgevende stimuli: met concrete en tastbare maatregelen zullen we mensen aanmoedigen om hun gedrag te veranderen. Daarom heeft de MR‑fractie zelf verschillende aanbevelingen voorgesteld en er ook van anderen goedgekeurd, met voorrang voor die welke gemakkelijk te concretiseren zijn. Ik denk onder andere aan het opheffen van de reglementaire hinderpalen voor nieuwe privéspelers inzake zachte mobiliteit die vernieuwende diensten willen aanbieden aan de gebruikers. Volgens mevrouw Morreale zou dat bedrijven als Uber ten goede komen en zou dat de deur openzetten voor een nieuwe vorm van slavernij. Dat is niet ons opzet, maar misschien hebben we dit onvoldoende toegelicht in de commissie. We denken vooral aan instrumenten als deelfietsen en ‑scooters. Als een ondernemer vandaag een dergelijke activiteit wil opstarten, moet hij een echt hindernissenparcours afleggen. Als we de zachte mobiliteit op ons grondgebied willen bevorderen, moeten we dat gemakkelijker maken. Dat is het enige doel van onze aanbeveling. Een ander voorstel van de MR dat als aanbeveling werd goedgekeurd, is om autodelen en carpooling aan te moedigen door de aanleg van specifieke parkeerplaatsen. De gebruiker van een gedeelde auto moet weten waar hij die kan vinden. De aanbeveling wil ook de verhoging van het aantal parkeerplaatsen op randparkings aanmoedigen. Als we op combivervoer willen inzetten, moet er in parkeerplaatsen voorzien worden voor individuele voertuigen. Een andere aanbeveling is om de aankoop van kleinere en schonere auto’s fiscaal te stimuleren. Ook op dit stuk moet er een gedragswijziging komen en moeten mensen hiervoor een duwtje in de rug krijgen. We bevelen ook het gebruik van meetinstrumenten aan voor het monitoren van de graad van vervuiling op gevoelige plaatsen en vooral voor ultrafijne deeltjes en nieuwe vervuilende stoffen, of ook het aanpassen van de toegelaten snelheid bij pieken van luchtvervuiling. Ik ga niet alle aanbevelingen van de MR vermelden, maar er is een maatregel die me belangrijk lijkt en die ertoe strekt om via een premie of een fiscale aftrek de vervanging van de oudste houtkachels te stimuleren en bij aankoop van een nieuwe kachel volledige informatie te verschaffen over hoe zij best wordt aangestoken en gebruikt om zo weinig mogelijk fijnstof uit te stoten. Het vervaardigen van houtkachels en van verwarmingssystemen die met biomassa werken is bij ons een belangrijke industriële sector en ook in de regio waar ik vandaan kom. We moeten een evenwicht zoeken tussen het doel, namelijk het verbeteren van de luchtkwaliteit, enerzijds, en de noodzaak om een economische activiteit niet nodeloos te benadelen, anderzijds. De productie van verwarmingssystemen op basis van hout gaat gepaard met een reeks economische activiteiten die samenhangen met de sector van het brandhout. De MR‑senatoren hebben vertegenwoordigers ontmoet van een bedrijf dat gespecialiseerd is in duurzame oplossingen voor de verwarming met hout, evenals vertegenwoordigers van de Belgische interprofessionele federatie van houtenergie. Het was een vruchtbare ontmoeting, aangezien ze hun ervaringen op dit gebied met ons hebben gedeeld en ons duidelijk hebben gemaakt dat het mogelijk is om de uitstoot van fijnstof drastisch te verminderen of zelfs geheel uit te sluiten en toch een lokaal geproduceerde energiebron te gebruiken. Het is immers absurd de emissie van CO2 te willen verminderen, maar brandstof te moeten importeren van de andere kant van de planeet. De problematische uitstoot van fijnstof door houtverwarming komt vooral van huiskachels die te oud zijn, die voornamelijk als bijverwarming worden gebruikt en die inderdaad te veel fijnstof uitstoten. Ik leg de nadruk op dat gebruik in huizen, omdat er collectieve verwarmingssystemen bestaan waarbij de stookketels al voorzien zijn van fijnstoffilters die zeer goed werken en die niet meer uitstoten dan andere verwarmingssystemen. De voornaamste oorzaak van de uitstoot van fijnstof is welomlijnd en we hebben vrij nauwkeurige hefbomen om in te grijpen. Ik vermeld er enkele. We moeten het houtkachelpark vernieuwen. Een groot deel van de toestellen die momenteel op de markt zijn, zijn zeer efficiënt en beantwoorden aan de huidige en toekomstige eisen inzake uitstoot en rendement. We moeten ook nagaan of de verkochte toestellen en de toestellen die al in gebruik zijn daaraan voldoen. Een ander belangrijk punt is de drastische vermindering van de uitstoot via de verbetering van de praktijken. Deze gedragsverbetering veronderstelt sensibilisering van de gebruikers, maar ook de opleiding van de installateurs. We hebben in ruime mate steun verleend aan de voorstellen waarover werd gestemd, met de nadruk op voorstellen die leiden tot betere bewustwording en die vernieuwende, maar realistische oplossingen bieden voor de huidige problemen. We hebben uiteraard voor de aanbevelingen gestemd die betrekking hebben op de vergroening van de bedrijfswagens en op het vergroten van het aandeel van de elektrische voertuigen in het wagenpark. We zijn ons er goed van bewust dat zowel de bedrijven als de auto‑industrie hun rol te spelen hebben in de verbetering van de luchtkwaliteit. We willen niet dat het gebruik van zwaardere “groene” of “hybride” voertuigen, die even vervuilend zijn, de voordelen van energiezuiniger motoren zouden teniet doen. Daarom hebben we voor de aanbevelingen gestemd die in die richting gaan. Mobiliteit is inderdaad een politiek heet hangijzer. De MR hecht er veel belang aan, zowel via de federale minister van Mobiliteit als door ons beleid in de verschillende Gewesten. We vinden het heel belangrijk dat er een interfederale visie is op mobiliteit. Die is gebaseerd op multimodaliteit en op de uitbouw van structurele assen, zoals het GEN. De mobiliteit verbeteren is grotendeels ook de luchtkwaliteit verbeteren. Alle voorstellen die vandaag opgenomen zijn in het voorliggend verslag, zullen door onze leden verdedigd worden in de parlementen waarin we zitting hebben. |
M. Gilles Mouyard (MR). – Permettez‑moi de commencer en remerciant les services de la commission des Affaires régionales. Je m’interroge cependant sur la méthodologie: les recommandations proposées par les différents partis sont arrivées un peu dans le désordre; beaucoup avaient le même objet, mais étaient libellées de manière différente, sans oublier les subtilités inhérentes aux traductions… À l’issue d’un travail long et intense, 97 recommandations ont été formulées. J’avais cru comprendre que ce genre de travail se fondait sur le consensus et m’étonne que certaines propositions rejetées comme irréalistes par la commission reviennent aujourd’hui sous la forme d’amendements. Rappelons que si certaines recommandations ont été omises, c’est parce qu’elles en recoupaient d’autres. Il s’agit bel et bien d’enjeux de santé publique, comme nous le rappelle avec insistance l’Union européenne. Je pense notamment à la procédure d’infraction lancée à l’encontre de la Région de Bruxelles‑Capitale pour non‑respect des normes de dioxyde d’azote. Il faut donc agir, en misant à la fois sur les avancées technologiques et les incitants fiscaux ou réglementaires: c’est de façon «sonnante et trébuchante» que l’on encouragera les gens à adapter leurs comportements. C’est dans cette optique que le groupe MR – il en a bien entendu approuvé d’autres – a proposé diverses recommandations, en donnant la priorité à celles qui sont les plus faciles à concrétiser. Je citerai, notamment, la levée des obstacles réglementaires pour les nouveaux acteurs privés de la mobilité douce qui souhaitent proposer des services innovants aux citoyens. Selon Mme Morreale, cela favoriserait des firmes comme Uber et ouvrirait la porte à une forme d’esclavage moderne. Telle n’est pas notre conception, mais peut‑être nous sommes‑nous mal exprimés en commission. Nous pensons plutôt à des outils comme les vélos et les scooters partagés. Aujourd’hui, si un opérateur privé veut se lancer dans ce genre d’activité, il doit entamer un véritable parcours du combattant. Il faut donc lui simplifier la vie, si l’on veut accroître la mobilité douce sur notre territoire. Notre recommandation n’a pas d’autre objectif. Une autre recommandation du MR qui a été votée est celle qui vise à promouvoir le partage des véhicules et le covoiturage par le biais de l’aménagement de parkings spécifiques. Il faut en effet que la personne qui a besoin d’un véhicule partagé sache où elle peut en trouver un. La recommandation promeut aussi l’augmentation du nombre de places dans les parkings de délestage. En effet, si l’on veut favoriser la mixité dans l’utilisation des modes de transport, il faut prévoir des emplacements pour les voitures individuelles. Une autre recommandation vise à promouvoir par voie fiscale l’achat de voitures plus petites et plus écologiques. Cela suppose, ici aussi, de changer les habitudes et d’encourager les personnes dans cette voie. Nous recommandons aussi l’utilisation d’instruments de mesure des taux de polluants dans les endroits sensibles en se concentrant sur les particules ultrafines et les nouveaux polluants, ou encore la mise en place de systèmes de vitesse variable permettant de moduler le trafic lors de pics de pollution. Sans vouloir mentionner l’ensemble des recommandations du MR, permettez‑moi quand même d’en citer encore une qui me semble importante, à savoir celle qui tend à promouvoir, par le biais d’une prime ou d’une déduction fiscale, le remplacement des poêles à bois les plus anciens et à garantir une information complète à l’achat, notamment sur les techniques d’allumage et sur l’utilisation optimale des poêles permettant de minimiser les émissions de particules fines. En effet, la fabrication de poêles à bois et de chauffages au bois collectifs utilisant, par exemple, la biomasse est une activité industrielle importante sur notre territoire et aussi dans la région dont je suis originaire. Il s’agit donc de procéder à une mise en balance entre, d’une part, l’objectif, qui est d’améliorer la qualité de l’air, et, d’autre part, la nécessité de ne pas nuire inutilement à une activité économique. En effet, la fabrication de systèmes de chauffage au bois va de pair avec un ensemble d’activités économiques liées à la filière du bois de chauffage. À cet égard, les sénateurs MR ont rencontré des représentants d’une entreprise spécialisée dans les solutions durables en matière de chauffage au bois ainsi que des représentants de de la Fédération interprofessionnelle belge du bois énergie. Cette rencontre a été fructueuse puisqu’ils nous ont fait part de leurs expériences en la matière et nous ont fait comprendre qu’il était possible de réduire drastiquement voire totalement les émissions de particules fines provenant du chauffage au bois et ce, au moyen d’un combustible local. En effet, il serait absurde de vouloir réduire les émissions de CO2 et de devoir importer un combustible depuis l’autre bout de la planète. Les émissions problématiques de particules fines dues au chauffage au bois sont principalement liées au chauffage domestique, dont le parc est composé en grande partie d’appareils de chauffage d’appoint qui sont trop anciens et qui rejettent effectivement trop d’émissions. Si j’insiste sur l’adjectif «domestique», c’est parce qu’il existe des systèmes collectifs, des chaudières à bois déjà équipées de filtres à particules, qui fonctionnent très bien et ne rejettent pas plus d’émissions que d’autres systèmes de chauffage. La cause principale des émissions de particules fines est finalement assez ciblée et nous disposons de leviers d’action précis. Je voudrais en citer quelques‑uns. Il faut notamment encourager et soutenir le renouvellement du parc. Une grande partie des appareils actuellement sur le marché sont performants et répondent aux exigences actuelles et futures en termes d’émissions et de rendement. Il convient aussi de s’assurer de la conformité et des performances des appareils mis en vente ainsi que des installations en fonctionnement. Autre point important: une réduction drastique des émissions, qui passe par l’amélioration des pratiques. Ce changement de comportement implique la sensibilisation des utilisateurs mais aussi la formation des installateurs. Nous avons largement soutenu les propositions soumises au vote, insistant sur celles qui permettent une meilleure conscientisation et sur celles qui offrent des solutions innovantes mais réalistes aux problèmes actuels. Nous avons bien évidemment soutenu les recommandations relatives au verdissement des voitures de société et à l’augmentation de la part électrique dans le parc automobile. Nous sommes tout à fait conscients que les entreprises, tout comme l’industrie automobile, doivent jouer leur rôle dans l’amélioration de la qualité de l’air. Nous ne voulons pas que l’utilisation de véhicules plus lourds, «verts» ou «hybrides», qui polluent tout autant, réduise les avantages tirés de l’amélioration des performances des moteurs. Nous avons dès lors voté en faveur de recommandations allant dans ce sens. La mobilité constitue en effet un sujet politique majeur. Le MR y est particulièrement attentif, à la fois par le biais du ministre fédéral de la Mobilité et par notre action dans les différentes Régions. Nous accordons une très grande importance à une vision interfédérale de la mobilité. Elle est basée sur la multimodalité, sur la mise en place d’axes structurants, comme le RER. Améliorer la mobilité, c’est améliorer considérablement la qualité de l’air. Quoi qu’il en soit, toutes les propositions qui font aujourd’hui partie du rapport seront défendues par nos membres au sein des parlements dans lesquels nous siégeons. |
|
Mevrouw Güler Turan (sp.a). – Ik dank de verslaggevers en de collega’s die hier nauw hebben aan samengewerkt. Wegens medische redenen was de heer Beenders, die het dossier voor ons zou volgen in de commissie, dikwijls verontschuldigd. Dat is ook vandaag het geval. Hij onderging vandaag een medische ingreep en dat is goed verlopen. Wij zijn heel blij. We hebben met dit informatieverslag ingestemd omdat het vertrekpunt ervan heel belangrijk was, namelijk het effect van de milieuproblematiek op onze gezondheid en wat we daarvoor kunnen doen. Gelet op het onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie, waarnaar het verzoek tot informatieverslag verwijst en waarin wordt gesteld dat jaarlijks 3343 Belgen sterven aan de gevolgen van de luchtverontreiniging, en op het feit dat de OESO becijferd heeft dat tegen 2050 de grootste oorzaak van sterfgevallen de milieuverontreiniging zal zijn, hadden wij hele hoge verwachtingen over wat er in dit verslag zou worden neergeschreven. We hielden heel wat hoorzittingen en de aanbevelingen die er uiteindelijk zijn gekomen, zijn veel te vrijblijvend. We weten dat het vooral een gewestelijke bevoegdheid is. Er was een betere coördinatie nodig om de verschillende initiatieven van de verschillende beleidsniveaus op elkaar af te stemmen. We zijn teleurgesteld in de uiteindelijke aanbevelingen. Ze gaan niet ver genoeg. We gaan nadenken over een absolute bovengrens voor het aantal autoparkeerplaatsen, over voldoende alternatieve vervoersmogelijkheden. De periode van nadenken is nu nagenoeg volledig voorbij. De N‑VA wees erop dat er al veel onderzoek is gevoerd. Die tijd is ook voorbij. Het is tijd om actie te voeren en gecoördineerd op te treden op diverse beleidsniveaus. We moeten niet denken dat de gewesten het al goed doen en dat het al goed vooruit gaat. Er is nog veel coördinatie mogelijk. Er is nog steeds geen akkoord over het statiegeld in Vlaanderen. Wij willen dat dat er snel komt. De betonstop is nog altijd niet afgekondigd. Hoe ambitieus zijn de gewesten en gemeenten en andere lokale overheden inzake het Klimaatplan? Ook al zijn er een aantal goede aanbevelingen in geformuleerd – dat is de reden waarom we niet tegen zullen stemmen, maar ons zullen onthouden – is het een lauw compromis geworden. Het werd een rapport waarvan vooral moest worden voorkomen dat het echt effect kon sorteren. Nemen we de euronormering voor vliegtuigen, bijvoorbeeld. Er is nu een vraag om dringend onderzoek te voeren. Laten we dat onderzoek dan zo snel mogelijk uitvoeren, mocht het nog niet volledig zijn, en laat die normering er dan komen. We danken de senatoren die hieraan hebben meegewerkt en vooral de rapporteurs, maar we vinden het een gemiste kans om tot een gecoördineerde aanpak te komen. |
Mme Güler Turan (sp.a). – Je remercie les rapporteurs et tous les collègues qui ont participé à l’élaboration de ce rapport d’information. Nous l’avons soutenu car son point de départ nous paraissait très important: quel effet les problèmes environnementaux ont‑ils sur notre santé et que pouvons‑nous y faire? La demande d’établissement de ce rapport d’information s’appuie sur une étude de l’Organisation mondiale de la santé qui indique que 3 343 Belges meurent chaque année des conséquences de la pollution atmosphérique. L’OCDE prévoit que vers 2050, la pollution atmosphérique sera la principale cause de décès. Face à ces constats, nous espérions donc beaucoup de ce rapport. Nous avons organisé de nombreuses auditions et les recommandations auxquelles nous avons finalement abouti ne vont pas assez loin et nous déçoivent. Nous allons réfléchir à une limitation absolue du nombre de places de stationnement et à une offre suffisante de modes de transport alternatifs. Après la phase de réflexion, le moment est venu de passer à l’action et de travailler de manière coordonnée aux différents niveaux de pouvoir. Ne pensons pas que les Régions font déjà ce qu’il faut et que les avancées sont rapides. Une meilleure coordination reste possible. L’instauration d’une caution ne fait pas encore l’objet d’un accord en Flandre. Nous souhaitons qu’elle soit mise en place rapidement. Nous n’avons pas encore dit halte au bétonnage. Quelle est l’ambition des Régions et des pouvoirs locaux dans le plan Climat? Même si certaines des recommandations sont intéressantes, notre rapport est devenu un fade compromis que l’on a voulu sans effets réels. Prenons l’exemple des normes européennes pour les avions. Nous demandons qu’une étude soit réalisée au plus vite pour que les normes puissent être instaurées. Ce rapport est pour nous une occasion manquée de mettre en place une action coordonnée et nous nous abstiendrons donc lors du vote. |
|
De heer Joris Poschet (CD&V). – De afgelopen decennia zijn we erin geslaagd de uitststoot van vervuilende stoffen sterk te verminderen en zo de kwaliteit van onze lucht te verbeteren. Tegelijkertijd werd echter duidelijk welke verregaande impact de luchtkwaliteit heeft op onze gezondheid. Het gaat niet enkel over de luchtwegen, maar ook over de cardiovasculaire gevolgen. Zo is de luchtverontreiniging de belangrijkst milieugerelateerde oorzaak van vroegtijdige sterfte in de Europese Unie en in ons land. Daarnaast is er de indrukwekkende economische kostprijs. Zo raamt de Europese Commissie de gezondheidskost door luchtvervuiling voor ons land op meer dan 8 miljard euro per jaar. Luchtkwaliteit is dus een uiterst belangrijk thema. Al sinds 2015 voer ik onderzoek naar de luchtkwaliteit in onze hoofdstad. Met die resultaten probeer ik mee het politieke debat te sturen en ik werkte al een reeks voorstellen uit die hun beslag kregen in het programma van onze partij. De werkzaamheden in deze Hoge Vergadering zijn hiervan een volgende logische stap. We hebben werk gemaakt van de aanbevelingen, met maar liefst twaalf commissievergaderingen, waaronder vijf hoorzittingen. Ik wens de heer Beenders een spoedig herstel en ik heb begrepen dat de sp.a‑fractie zich zal onthouden bij de stemming. Dat sluit aan bij hun houding tijdens de werkzaamheden. Ik zou de diensten, onze medewerkers, de collega’s, de commissievoorzitter en in het bijzonder ook de collega‑rapporteurs willen bedanken voor de nijver en vlijt, de creativiteit en de energie die ze aan de dag legden tijdens de zes maanden van werkzaamheden. Hun werk leverde 97 sterke aanbevelingen op, waarvan een aantal gebaseerd zijn op voorstellen van de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling en op die manier gedragen worden door een breed middenveld. Ik zal een aantal aanbevelingen naar voren schuiven. Zo vragen we in aanbeveling 2 om de problematiek van de luchtverontreiniging niet te verengen tot die van het klimaat. Alle milieuproblematieken moeten deel uitmaken van een geïntegreerde vermindering van verontreiniging, waarbij valse oplossingen vermeden worden. Luchtkwaliteit is niet louter een onderdeel van het grote klimaatverhaal. Uiteraard kunnen beiden positief op elkaar inwerken. Een goede luchtkwaliteit draagt bij tot een beter klimaat en vice versa. De strijd voor een goede luchtkwaliteit is maatschappelijk en gezondheidsmatig zo belangrijk dat we dit als een apart thema moeten blijven behandelen. In aanbeveling 6 vragen we te investeren in maatregelen om het gedrag van burgers, bedrijven en overheden te veranderen, en in technologische aanpassingen die op zich niet volstaan om alle aspecten van de problematiek aan te pakken. We kunnen uiteraard vanuit de politiek allerlei regels bepalen voor onze gebruiksmethodes van bepaalde verontreinigers, zoals de wagen en kachels, maar als we zelf ons gedrag niet fundamenteel wijzigen, zal het effect hiervan beperkt blijven. Bovendien moeten we valse tegenstellingen tussen technologische vooruitgang en de zorg voor luchtkwaliteit vermijden. In aanbeveling 10 vraagt de Senaat om op Europees niveau een ambitieuze tijdslijn vast te leggen voor het eerbiedigen van de WHO‑normen voor fijnstof en stikstofdioxide. Dit is een ambitieuze aanbeveling die erop gericht is om de WHO‑norm als standaardnorm voor een aantal stoffen te hanteren. CD&V staat daar volledig achter en zal meewerken aan het bereiken van die normen. Aanbeveling 13 schuift een Europees solidariteitsmechanisme voor bosbrandbestrijding naar voren om beter rekening te kunnen houden met de internationale impact van bosbranden. In 2017 veroorzaakten de bosbranden in California evenveel fijnstofuitstoot als de hele verkeersstroom van de Sunshine State. Luchtvervuiling stopt niet aan grenzen. Zo wordt 70% van de luchtvervuiling in België geïmporteerd uit de omliggende of iets verder gelegen landen, zoals uit Portugal. Daarom willen we meewerken aan de bestrijding van bosbranden, door een Europees solidariteitsmechanisme dat landen als Portugal of Griekenland ondersteunt in de strijd tegen bosbranden. Aanbeveling 42 stelt voor om de functie van luchtmeester in het leven te roepen. Die persoon is de ombudsman en de verbindingsfiguur voor elk mogelijk beleidsonderdeel betreffende de luchtkwaliteit op gewestelijk vlak. De luchtmeester is de tegenhanger van de bouwmeester, maar dan voor de luchtkwaliteit. Aanbeveling 47 strekt ertoe de mobiliteitsvisie en het ‑beleid uit te werken volgens het STOP‑principe, waarbij de mate van uitstoot van luchtverontreiniging ook in rekening wordt gebracht. Als we zien dat mobiliteit de grootste oorzaak van fijnstof is, dan moeten we daar ook volop op durven inzetten. Voor CD&V is dit principe, waarbij we een beleid ontwikkelen dat voorrang geeft aan Stappers en Trappers, vervolgens aan Openbaar vervoer en pas in laatste instantie aan Personenwagens, essentieel. Mevrouw Brouwers heeft dat hier en in het Vlaams Parlement meermaals herhaald. Vanuit CD&V willen we het STOP‑principe doortrekken in het gehele mobiliteitsbeleid, waardoor onze luchtkwaliteit verbetert. Ook andere aanbevelingen versterken de rol en de plaats van de fiets en het openbaar vervoer. Ik sta versteld van de uitspraak dat er een gebrek zou zijn aan ambitie, want aanbeveling 52 gaat zeer ver. Daarin beveelt de Senaat aan dat de gewesten en de federale overheid werken aan de vergroening van de automobiliteit door, ten eerste, voor het eigen wagenpark, inclusief het openbaar vervoer, de omschakeling te maken naar Compressed Natural Gas (CNG), waterstof en elektromobiliteit; ten tweede, door de elektrificatie van het openbaar vervoer, met inbegrip van de fietsen, op te voeren; ten derde, door taxi’s en deelwagensystemen enkel nog vergunningen te geven wanneer hun aandrijfkracht CNG, waterstof of elektromobiliteit is; ten vierde, door salariswagens te vergroenen, wat een zeer gevoelig en toch verregaand voorstel is. Als het van ons afhangt, mogen dieselwagens al vanaf 2020 niet meer geregistreerd worden als nieuwe salariswagens. Vanaf 2025 moeten nieuw ingeschreven salariswagens bovendien zero‑emissievoertuigen zijn. Dat zijn zeer ambitieuze voorstellen, waarvan niemand dacht dat die de commissie zouden overleven. Ze staan nu in dit verslag en daar zijn we fier op. In aanbeveling 61 vraagt de Senaat dat de overheden een beleid voeren waardoor vanaf 2030 geen nieuwe auto’s meer worden ingeschreven die nog rijden op diesel of benzine. Dat is opnieuw een sterke maatregel op het vlak van mobiliteit. Het is raadzaam daarover snel een beslissing te nemen, zodat autoconstructeurs de tijd krijgen om de omschakeling voor te bereiden, en ook de consument op de hoogte is van mogelijke toekomstige markteffecten waardoor zijn wagen niet plotseling niets meer waard is. In aanbeveling 71 pleit de Senaat ervoor om de omschakeling naar groenere brandstoffen in het scheepvaartverkeer, zoals Liquid Natural Gas (LNG), aan te moedigen. Niet alleen de autosector moet mee in ons verhaal, ook de scheepvaart moet haar duit in het zakje doen en de stap zetten naar een groene manier van transport. In aanbeveling 75 vragen we groene en ruime corridors die ruimte laten tussen de gebouwen aan te moedigen, zodat voldoende verse lucht kan worden aangevoerd tot in het hart van de steden en vooral ook om “street canyons” te vermijden. Berlijn en andere steden gaan reeds zo te werk. Ook in ons land zou bij stadsplanning rekening moeten worden gehouden met die groene vingers. Ze kunnen meteen ook dienen als sportcorridors. Aanbeveling 77 bevat een reeks belangrijke voorstellen. We vragen bij de invalswegen van de steden ontradingsparkings aan te leggen, uiteraard met elektrische laadpaalinfrastructuur. We vragen een voordelig tarief in te stellen om de burgers ervan te overtuigen het openbaar vervoer tussen de ontradingsparkings en het centrum te gebruiken. We vragen ook dat het openbaar vervoer en alternatieve transportmodi worden verbonden via overstapstations die gemakkelijk bereikbaar zijn voor alle voetgangers en waar deelfietsen of ‑auto’s kunnen worden gehuurd en die voorzien zijn van voldoende fietsstallingen. Ook hier spelen we in op andere vormen van vervoer. CD&V ziet mogelijkheden in randparkings om de centra te ontlasten en ze toch gemakkelijk bereikbaar te houden via het openbaar vervoer en veilige fietspaden. In aanbeveling 80 ten slotte vragen we intelligente en ecologische leveringsmechanismen aan te moedigen via gemakkelijk bereikbare distributiecentra, digitale applicaties en elektrische of op aardgas rijdende voertuigen. Ook hier is CD&V ambitieus. Het vervoer voor leveringen neemt steeds toe ten gevolge van de massale aankopen via internet. Wij wensen in te zetten op intelligente en ecologische leveringsmechanismen met centrale verzamelpunten in de kernen en ecologische vervoersmethoden, zeker voor de zogenaamde ‘Last Mile’, die vaak in het hart van onze steden en gemeenten loopt. Er zijn nog veel voorstellen waarover ik graag had gesproken, zoals een ambitieuze euronormering voor vliegtuigen, een onderzoek naar de luchtkwaliteit rond luchthavens, het belang van de ecoscore voor voertuigen of het sensibiliseren van burgers voor de gezondheidsrisico’s die kachels of open haarden meebrengen door een verslechtering van de binnenlucht. Toen ik een kwarteeuw geleden op de lagereschoolbanken zat, stond het nieuws bol van het gat in de ozonlaag. Ook met zure regen werden we bijna dagelijks op de televisie geconfronteerd. Het gat in de ozonlaag en de zure regen zijn teruggedrongen. Het is dus mogelijk om met een pak ambitie, durf en samenwerking de emissie van schadelijke stoffen drastisch terug te dringen. Laat ons ook hier de hand aan de ploeg slaan en samen, op alle beleidsniveaus waar we rechtstreeks of onrechtstreeks iets te zeggen hebben, werk maken van een betere luchtkwaliteit. Het is een essentieel stuk van de weg vooruit naar een betere levenskwaliteit. |
M. Joris Poschet (CD&V). – Au cours des dernières décennies, nous sommes parvenus à réduire sensiblement les émissions de certains polluants et donc à améliorer la qualité de notre air. Dans le même temps, nous avons pris conscience de la très grande incidence que la qualité de l’air a sur notre santé, non seulement sur nos voies respiratoires mais aussi sur notre système cardiovasculaire. La pollution atmosphérique est ainsi la principale cause de décès prématuré dans l’Union européenne et en Belgique. Elle a en outre un coût économique gigantesque. La Commission européenne chiffre ainsi à plus de 8 milliards d’euros par an les dépenses de santé occasionnées par la pollution de l’air. La qualité de l’air est donc un thème essentiel. Depuis 2015, j’analyse la qualité de l’air dans notre capitale. Fort de ces résultats, je m’efforce d’orienter le débat politique et j’ai élaboré une série de propositions qui ont été intégrées dans le programme de mon parti. Les travaux menés dans cette Haute Assemblée en sont la suite logique. Nous avons élaboré les recommandations en non moins de douze séances de commission, dont cinq consacrées aux auditions. Le groupe sp.a va s’abstenir lors du vote, ce qui est conforme à son attitude durant nos travaux. Je voudrais remercier les services, nos collaborateurs, les collègues, le président de la commission et en particulier les autres rapporteurs pour le zèle, la créativité et l’énergie dont ils ont fait preuve pendant ces six mois de travaux. Cela a abouti à des recommandations fortes, dont certaines s’inspirent des propositions du Conseil fédéral du développement durable et ont donc l’appui d’une large part de la société civile. Je vais m’attarder sur quelques recommandations. Dans la recommandation 2, nous demandons que la problématique de la qualité de l’air ne soit pas réduite à celle du climat. Toutes les problématiques environnementales doivent faire l’objet d’un principe de réduction intégrée des pollutions évitant les «fausses solutions». Si une bonne qualité de l’air contribue à un meilleur climat et inversement, elle n’est pas seulement une facette du grand défi climatique. Veiller à une bonne qualité de l’air a une telle importance pour la société et pour la santé que nous devons continuer à en faire une priorité en soi. Dans la recommandation 6, nous demandons d’investir dans les mesures visant à modifier les comportements des citoyens, des entreprises et des autorités et dans les évolutions technologiques qui seules ne permettent pas d’agir sur l’ensemble de la problématique. Les responsables peuvent bien édicter des règles encadrant l’utilisation de certaines sources de pollutions, comme la voiture et le poêle: si nous ne modifions pas radicalement notre comportement, ces règles n’auront qu’un effet limité. Il faut en outre éviter de mettre en concurrence le progrès technologique et le souci de la qualité de l’air. Dans la recommandation 10, le Sénat demande de fixer au niveau européen un délai ambitieux dans lequel les normes de l’OMS en matière de particules fines et de dioxyde d’azote devront être respectées. Le CD&V y est favorable et contribuera au respect de ces normes. La recommandation 13 vise à instaurer un mécanisme de solidarité européen qui prévoit suffisamment de moyens pour lutter contre les feux de forêts, afin de tenir compte davantage de l’impact international des feux de forêts. En 2017, les feux de forêts en Californie ont produit autant de particules fines que l’ensemble du trafic routier dans l’État de Floride. La pollution atmosphérique n’a pas de frontière. Ainsi, 70% de la pollution atmosphérique en Belgique provient de pays voisins ou plus éloignés, comme le Portugal. C’est pourquoi nous souhaitons participer à la lutte contre les feux de forêts grâce à un mécanisme européen de solidarité qui soutiendra des pays comme le Portugal et la Grèce dans leur lutte contre ce fléau. La recommandation 42 propose de créer un poste de coordinateur de l’air. Cette personne exerce la fonction de médiateur et de personne de liaison pour tout aspect de la politique concernant la qualité de l’air au niveau régional. Dans la recommandation 47, nous invitons à élaborer la vision en matière de mobilité et la politique de mobilité sur la base du principe STOP – qui consiste à miser, dans l’ordre, sur les piétons (stappers), les cyclistes (trappers), les transports en commun (openbaar vervoer) et les voitures (personenwagens) –, tout en tenant compte du degré d’émission de pollution atmosphérique. Sachant que la mobilité est la principale source de particules fines, nous devons avoir l’audace d’agir dans ce domaine. Le principe STOP est essentiel pour le CD&V. Il doit s’appliquer à l’ensemble de la politique de mobilité, ce qui améliorera la qualité de notre air. D’autres recommandations encore suggèrent de renforcer le rôle du vélo et des transports en commun. Je reste pantois d’entendre parler d’un manque d’ambition. En effet, la recommandation 52 va très loin. Le Sénat y recommande que les Régions et l’autorité fédérale promeuvent le verdissement de l’automobilité en passant au gaz naturel comprimé, à l’hydrogène, à l’électromobilité pour leur propre parc automobile, y compris pour les transports en commun, en intensifiant l’électrification des transports publics, en ce compris les vélos, en homologuant les taxis et les systèmes de véhicules partagés uniquement s’ils sont propulsés au gaz naturel comprimé (GNC), à l’hydrogène ou à l’électricité et en rendant les «voitures salaires» plus écologiques. Si cela ne dépend que de nous, à partir de 2020, les voitures diesel ne pourront plus être immatriculées comme voitures salaires; à partir de 2025, les voitures salaires nouvellement immatriculées devront être des véhicules zéro émission. Personne n’aurait cru que ces recommandations très ambitieuses survivraient aux discussions en commission. Elles figurent dans le rapport et nous en sommes fiers. Dans la recommandation 61, le Sénat demande que les pouvoirs publics mènent une politique permettant de faire en sorte qu’à partir de 2030, plus aucune voiture neuve roulant au diesel ou à l’essence ne soit immatriculée. Il s’agit à nouveau d’une mesure forte dans le domaine de la mobilité. Il s’indique d’en décider rapidement pour que les constructeurs automobiles aient le temps de se préparer à la transition et que le consommateur soit informé de la possibilité d’une dépréciation soudaine de son véhicule. Dans la recommandation 47, le Sénat suggère d’encourager la transition vers des carburants plus respectueux de l’environnement, comme le gaz naturel liquéfié (GNL), dans le secteur de la navigation. Le secteur automobile n’est pas le seul à devoir contribuer à des modes de transport plus écologiques. Dans la recommandation 75, nous demandons de promouvoir la création de «corridors verts» et aérés qui laissent un espace entre les constructions, afin d’éviter de créer de nouvelles «rues canyons». Berlin et d’autres villes le font déjà. L’urbanisme dans notre pays devrait également tenir compte de ces espaces verts qui pourraient aussi servir à la pratique sportive. La recommandation 77 contient plusieurs propositions importantes. Nous y demandons d’installer des parkings de dissuasion à l’entrée des villes, dotés d’infrastructures de recharge électrique, de prévoir une tarification avantageuse pour convaincre les citoyens d’utiliser le transport public entre ces parkings et le centre et de prévoir que les principaux arrêts des transport public, dont les gares de transit, soient facilement accessibles à tous les piétons, assurent la location de vélos ou de voitures partagées, et soient équipées de suffisamment de parkings pour vélos. Là aussi, nous misons sur d’autres formes de transport. Pour le CD&V, il est possible d’aménager des parkings en périphérie et de rendre le centre facilement accessible en transports en commun ou à vélo sur des pistes sécurisées. Enfin, dans la recommandation 80, nous demandons de promouvoir des mécanismes intelligents et écologiques de livraison via des centres de distribution aisément accessibles, des applications numériques et des véhicules électriques ou au gaz naturel. Le CD&V est ambitieux dans ce domaine aussi. Les achats massifs en ligne font croître les livraisons. Nous voulons des mécanismes intelligents et écologiques de livraison, avec des points de rassemblement dans les centres et des modes de transport écologiques, surtout pour le dernier kilomètre parcouru généralement au cœur de nos villes et de nos communes. J’aurais aimé parler encore d’autres propositions, comme les normes européennes pour les avions ou la sensibilisation des citoyens aux risques des poêles et feux ouverts. Voici un quart de siècle, lorsque j’étais sur les bancs de l’école primaire, les actualités ne parlaient que du trou dans la couche d’ozone et des pluies acides. Avec une bonne dose d’ambition, d’audace et de collaboration, il est donc possible de réduire sensiblement les émissions de substances nocives. Mettons‑nous au travail, à tous les niveaux de pouvoir concernés directement ou indirectement, pour améliorer la qualité de l’air. C’est une étape essentielle sur la voie d’une meilleure qualité de vie. |
|
Mevrouw Véronique Waroux (cdH), rapporteur. – Eerst en vooral wil ik in naam van de cdH‑fractie de experts bedanken voor de talrijke hoorzittingen, de diensten voor hun snelle werk en beschikbaarheid, de medewerkers die zich verdiept hebben in de materie en die aan de redactie en talrijke herschrijvingen hebben gewerkt, evenals mijn collega‑rapporteurs. Ik betreur evenwel dat voor dit verslag niet in dezelfde geest is gewerkt als voor het verslag over de hormoonverstoorders, waarvoor we dankzij een open discussie over elk punt een compromis konden bereiken dat verder ging in plaats van het te moeten inperken. Deze keer hebben we sarcasme gezien, waarbij soms weinig respect werd getoond. Op een zeker ogenblik heeft een partij het verslag in de pers zelfs gewoon ingepalmd, terwijl we nog bezig waren met de besprekingen, en die partij zelfs niet de initiatiefnemer van het verslag was. De punten die de federale meerderheid niet bevielen, zijn bij de stemming weggevallen. In andere assemblees is dat misschien de traditionele werkwijze, maar in de Senaat en over dit thema, is dat gewoon echt jammer! Ik ga evenwel niet langer stilstaan bij die al te vaak gebruikte tactiek. Onze instelling zou zich objectiever en opener moeten opstellen. Ik kom tot het verslag zelf. Bij het vorige informatieverslag leerden we over de catastrofale gevolgen van de hormoonverstoorders voor onze gezondheid en over de blootstelling van ons lichaam aan die stoffen. Dit verslag over de luchtkwaliteit leert ons iets over nieuwe oorzaken van vroegtijdig overlijden of op zijn minst van een verkorting van de gezonde jaren. Dat is geen prettig nieuws. Het goede nieuws is dat we vooral gehoord hebben hoe we die bronnen van vervuiling kunnen inperken en hoe we de bevolking beter kunnen beschermen. Ander goed nieuws is dat we veel pertinente en praktische aanbevelingen hebben opgesteld die de bevoegde overheden zullen moeten uitvoeren in deze versnipperde materie. De luchtvervuiling heeft immers een significante impact op verschillende aspecten van onze gezondheid: op de longen, uiteraard, maar ook op hart- en vaatziekten en op CVA, zoals dokter Argacha, cardioloog, heeft uiteengezet. Die problemen tasten de levenskwaliteit van veel mensen aan, en veroorzaken ook vroegtijdige sterfte. Professor Nawrot van de KU Leuven legde zelfs uit hoe luchtvervuiling al in de embryonale fase bepalend kan zijn voor onze levensverwachting, omdat luchtvervuiling de lengte van de telomeren van ongeboren kinderen kan beïnvloeden. De telomeren zijn de uiteinden van onze chromosomen die bij elk celdeling korter worden. Het is een soort biologische klok. Een van de twee factoren die het verschil in lengte van de telomeren bij de geboorte verklaren, is luchtvervuiling. Natuurlijk is de luchtkwaliteit sterk verbeterd in de loop der jaren. De plotse overlijdens door smog, zoals in Londen in 1952 en in Luik in 1930, behoren tot het verleden, dankzij onder andere de technologische vooruitgang en de uitstootnormen opgelegd door de overheid. In dat verband kunnen we enkel betreuren dat de huidige Europese normen voor de verschillende vervuilende stoffen minder streng zijn dan de aanbevelingen van de WHO. Die minder strenge normen spruiten voort uit compromissen waarbij de economische gevolgen van de maatregelen voor de industrie worden vooropgesteld. Hoeveel is een mensenleven waard? Hoeveel gezonde jaren willen we maximaal opofferen? Op die vragen geeft de wetgever in feite een antwoord bij het bepalen van een drempel. Wij vinden dat het effect op de gezondheid steeds zou moeten primeren in die overwegingen. Bovendien stellen we vast dat de luchtkwaliteit op een gegeven plaats vandaag sterk verband houdt met de uitstoot die elders wordt waargenomen. Zo is bijvoorbeeld 29 procent van de fijnstofconcentratie in Vlaanderen afkomstig uit Vlaanderen en 54 procent uit de rest van Europa. Het is dus van het allergrootste belang om samen te handelen, niet enkel in de drie gewesten van ons land, maar ook in samenwerking met de buurlanden. We hebben gezien dat de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (IRCEL) al uitstekend werk heeft verricht. We zijn trouwens tevreden dat een van de aanbevelingen als doel heeft de wetenschappelijke expertise beter te gebruiken om de sensibilisering van het grote publiek te versterken, bijvoorbeeld door in alle grote stedelijke centra panelen te installeren waarop realtimegegevens over de luchtkwaliteit staan, samen met informatie over de snelste en minst vervuilende transportmogelijkheden voor een bepaald traject. We betreuren daarentegen dat de aanbeveling om IRCEL voldoende middelen te verschaffen om haar opdrachten uit te voeren, door de meerderheid werd verworpen. In verband met de bronnen van vervuiling waren de hoorzittingen geen verrassing: de rol van de mobiliteit en het belang van een “ontdieseling” van onze voertuigen kwamen aan bod, naast het belang om te evolueren naar een collectieve mobiliteit die een diepgaande transformatie van onze samenleving noodzakelijk zal maken. In het verslag staan dan ook talrijke aanbevelingen voor de mobiliteit, die ook de strijd tegen de klimaatopwarming ten goede komen, door een verhoging van de overheidsmiddelen ten gunste van de fiets, door massale investeringen in de ontwikkeling van alternatieven, zoals lichtere en minder krachtige wagens, door maatregelen die het openbaar vervoer in steden bevorderen, ten koste van het individuele transport. We hebben ook herinnerd aan de aanbeveling van het informatieverslag over het openbaar vervoer in verband met één geïntegreerd vervoersplan, evenals aan de aanbeveling over de invoering van een afsprakenkader voor mobiliteit tussen de gewesten en de federale overheid. We hadden liever een aanbeveling over een echt transregionaal mobiliteitspact, maar die werd niet aanvaard. Men hoort niet graag spreken over een pact. Dat is jammer. We betreuren de verwerping door de meerderheid van de aanbevelingen over de aanleg van sportcorridors in de steden, ver van doorgangswegen, of over de bescherming van de luchtkwaliteit voor de niet‑gemotoriseerde weggebruikers, via specifieke wegen en groenschermen. Uiteraard zou dat een belangrijke aanpassing van onze ruimtelijke inrichting vergen, maar daar moeten we op lange termijn echt naar streven. Ook de formuleringen die een frontale aanval inhielden van de fiscale regeling voor salariswagens, die zowel voor het klimaat als voor de luchtkwaliteit en de mobiliteit zeer nadelig zijn, werden gewoonweg geweigerd. Men stelde zich tevreden met een ‘vergroening’ van dat specifieke wagenpark en met alternatieve stimulerende maatregelen. De Senaat heeft op dat punt zijn kans gemist om een duidelijk signaal te geven over de noodzaak die Belgische eigenaardigheid af te schaffen. Er zijn nog andere gemiste kansen. Tijdens de hoorzittingen waren we verrast te vernemen hoe vervuilend houtkachels zijn. Veel mensen willen een houtkachel voor de gezelligheid of uit noodzaak, en denken dat het een meer ecologische vorm van verwarming is. Het aandeel van de huishoudens in de uitstoot van primair fijnstof bedraagt 40%, meer dan het aandeel van de industrie en het wegverkeer. Die uitstoot van huishoudens is voor 90% afkomstig van de verbranding van hout. De oude kachels en haarden zijn wel het meest vervuilend, met meer dan 800 gram fijnstofdeeltjes per gigajoule energie. In het verslag zult u dus vier aanbevelingen vinden met het oog op de vervanging van die oudste kachels. Toch werd ons duidelijk gezegd dat ook de schoonste technologie voor de verbranding van biomassa, zoals een pelletkachel, 150 keer meer fijnstof uitstoot per hoeveelheid geproduceerde energie dan een aardgasketel: 29 gram per gigajoule tegenover 0,2 gram. Daarom moeten we het gebruik van houtkachels bestrijden, zoals de burgemeester van Parijs ook tracht te doen, door de installatie ervan te ontmoedigen bij nieuwbouw of renovaties, via stedenbouwpremies, door ze op te nemen bij de berekening van de energieprestatie, door er rekening mee te houden bij energieprestatiecertificaten en door een verbod in te stellen in periodes met smog. Die voorstellen werden snel weggeveegd. In de plaats daarvan kwamen veel minder ambitieuze voorstellen over labels en informatie. Ik betreur dat ten zeerste, want het vormt de kern van de problematiek, des te meer daar vooral de eigenaars van de houtkachels zelf die vervuilde lucht inademen, want houtkachels tasten de kwaliteit van de binnenlucht aan. Hetzelfde zien we bij de uitlaatgassen van wagens, die in grote mate in de wagen zelf terechtkomen. Het is onbegrijpelijk dat de auto‑industrie na de aan het licht gekomen schandalen niet verplicht werd de binnenkomende lucht te filteren of op zijn minst meetapparatuur te installeren. We hebben aanbevelingen in die zin voorgesteld, maar die werden allemaal verworpen. We moeten ons tevreden stellen met vage informatie aan de bevolking op dat punt. Nochtans brengen de mensen veel meer tijd binnen door – in huis, op het werk, in hun auto of op het openbaar vervoer – dan buiten. Tot slot betreur ik dat er slechts in geringe mate wordt verwezen naar de landbouw, terwijl duidelijk werd uiteengezet dat de landbouw de belangrijkste bron van fijnstof is, vooral in Vlaanderen. Wel werd in aanbeveling 36, over de communicatie, de vermelding over de overconsumptie van vlees behouden bij de factoren die de luchtkwaliteit aantasten. Er is ook een aanbeveling over de wettelijke instrumenten voor de bevordering van technologieën die de ammoniakuitstoot van de landbouw kunnen doen dalen. De aanbeveling over de informatie aan de bevolking over de impact van veeteelt werd verworpen. We zien dezelfde houding in het onderdeel over pesticiden, schimmelbestrijders, de klimaatimpact of dierenwelzijn. Ik begrijp die houding niet. Waarop hopen we als we die sector buiten elke discussie van de 21e eeuw houden? Denken we die sector een dienst te bewijzen, onder het voorwendsel dat het een sector in crisis is? Zou het niet wijzer zijn actief samen te werken met de sector om hem te heroriënteren in overeenstemming met de verwachtingen van de maatschappij, met een begeleiding op maat, zodat het vertrouwen van de consument wordt herwonnen? Ondanks die tekortkomingen zullen we voor dit informatieverslag stemmen, want het bevat aanbevelingen in de goede richting. Ik ga ze niet in detail opsommen. Sommige punten werden al aangeraakt door mijn collega’s. Bijzondere nadruk werd gelegd op het onderzoek over de luchtkwaliteit, onder meer over nieuwe vervuilers of over fijnstof, maar ook op het multidisciplinair onderzoek dat rekening moet houden met de gevolgen voor de volksgezondheid, het milieu, de economie of voor de verschillende sociaaleconomische profielen van de bevolking. Op vraag van de onderzoekers pleiten we voor het zoveel mogelijk delen van geanonimiseerde administratieve gegevens. Vandaag is de toegang tot die gegevens een lijdensweg voor de onderzoekers. We willen de nieuwste technologieën voor gegevensinzameling ontwikkelen, waaronder open data en individuele microcaptoren. Ze zullen de komende jaren een waardevolle informatiebron vormen. Ik waardeer dat we het taboe van de luchthavens hebben kunnen doorbreken. Er wordt aanbevolen dringend onderzoek uit te voeren naar de impact van de uitstoot van fijnstof door vliegtuigen en het effect hiervan op de nabije omgeving van de luchthavens. We gaan zelfs een stap verder door te vragen dat België er bij de Europese Unie op aandringt de milieu- en gezondheidsimpact mee te laten spelen in de invoer van een minimumaccijns op kerosine, om een gelijker speelveld tussen het luchtverkeer en het vervoer via hogesnelheidstrein te creëren. We vragen meer rekening te houden met de impact op de luchtkwaliteit bij de ontwikkeling en het onderhoud van logistieke infrastructuren, die beschouwd worden als groeipolen, zoals luchthavens, havens en nieuwe wegen voor veel verkeer, in het bijzonder in de nabijheid van kwetsbare groepen zoals zwangere vrouwen, jonge kinderen, bejaarden of mensen met een laag inkomen. We hopen dat er bij de regeringen actief wordt aangedrongen om op die moedige vraag in te gaan. Ik kom terug op de vergroening van het wagenpark. We zijn tevreden met de aanbeveling over de koppeling van de belasting op de inverkeerstelling (BIV), de verkeersbelasting en de aftrek van de werkelijke kilometerkosten voor de personenbelasting aan de uitstoot van het voertuig. Ik besluit met een bedenking die tijdens de hoorzittingen werd gemaakt: als we weten dat de oplossing in een combinatie van beide opties ligt, moeten we dan kiezen om prioritair in te zetten op technologische verbeteringen of op gedragsverandering? De heer Fierens van IRCEL antwoordde dat er bij een elektrische wagen weliswaar geen sprake is van uitlaatgas, maar wel van kleine deeltjes, afkomstig van de bandenslijtage. Het enige middel om echt iets aan het probleem te doen, is het aantal gereden kilometers verminderen. Dat voorbeeld toont goed aan dat we dringend met de omslag moeten beginnen. De luchtkwaliteit en het klimaat moeten samen worden aangepakt, op een coherente manier, waarbij de aanpak van het ene probleem niet in strijd is met de aanpak van het andere. Hoe dan ook moeten we onze maatschappij, onze manier van consumeren, van ons te verplaatsen en te werken, heruitvinden. Daar komen we niet onderuit. We hopen dat dit verslag daarbij een klein beetje kan helpen. Nogmaals, we zijn veel te laat. We missen ambitie. Uit de motivatie van sommige collega’s bleek de afweging tussen economie en gezondheid. Die benadering is volledig achterhaald. Economie en gezondheid kunnen en moeten samengaan. In de 21e eeuw is dat gebrek aan realisme verontrustend, want veel levens staan op het spel. Toch is dit verslag een stap voorwaarts. |
Mme Véronique Waroux (cdH), rapporteuse. – Pour commencer, je tiens, au nom du groupe cdH, à remercier les experts pour les multiples auditions, les services pour leur travail rapide et leur disponibilité, les collaborateurs qui ont investi la matière et œuvré à la rédaction et aux nombreuses réécritures, ainsi que mes collègues rapporteurs. Je regrette toutefois de ne pas avoir retrouvé l’esprit qui avait prévalu dans le cadre du rapport sur les perturbateurs endocriniens où nous avions pu trouver des compromis additionnels – et non soustractifs – sur chaque point, par des discussions franches mais non brutales. Cette fois, nous avons perçu du sarcasme, peu respectueux à certains moments, et nous avons même assisté à une appropriation pure et simple du rapport par un parti dans la presse, alors que nous étions encore au stade des discussions et que ce parti n’était même pas à l’origine de la démarche. Les éléments qui ne plaisaient pas à la majorité fédérale ont été évacués par le vote. Si c’est là la mécanique traditionnellement utilisée dans d’autres assemblées, au Sénat et sur cette thématique, c’est franchement regrettable! Je ne prendrai toutefois pas la peine de m’attarder sur ce mécanisme hélas trop largement utilisé en ce lieu qui devrait se montrer plus objectif, plus ouvert. J’en viens maintenant au rapport lui‑même. Après avoir entendu les effets catastrophiques des perturbateurs endocriniens sur notre santé et avoir pu tester notre imprégnation à ceux‑ci, nous avons maintenant, avec ce rapport sur la qualité de l’air, appris de nouvelles causes de mort précoce ou du moins de réduction de nos années de vie en bonne santé. Voilà qui n’est pas très réjouissant! La bonne nouvelle est que nous avons surtout entendu comment diminuer ces sources de pollution et comment mieux en préserver la population. C’est aussi d’avoir rédigé de nombreuses recommandations pertinentes et pratiques que les pouvoirs compétents devront mettre en œuvre dans cette matière fragmentée. La pollution atmosphérique a en effet un impact significatif sur plusieurs aspects de notre santé: sur des aspects pulmonaires, bien sûr, comme on l’évoque souvent, mais aussi sur des aspects vasculaires, infarctus et AVC, comme nous l’a expliqué le Dr Argacha, cardiologue. Ces problèmes engendrent une diminution de la qualité de vie pour de nombreuses personnes ainsi que des décès prématurés. Le professeur Nawrot de la KU Leuven est même venu nous expliquer comment cette pollution de l’air pouvait peut‑être, dès la conception embryonnaire, être déterminante pour notre espérance de vie, via une incidence sur la longueur des télomères des enfants à naître: les extrémités de nos chromosomes raccourcissent à chaque division cellulaire, sorte d’horloge biologique. L’un des deux facteurs qui ressortent pour expliquer la différence de longueur des télomères à la naissance est la pollution atmosphérique. Bien sûr, cette qualité de l’air s’est largement améliorée au fil du temps. Les mortalités soudaines dues à des épisodes de smog, comme en ont connu Londres en 1952 et Liège en 1930, sont de l’histoire ancienne grâce notamment aux avancées technologiques et aux normes d’émission imposées par les pouvoirs publics. À ce propos, nous ne pouvons que déplorer que les normes actuelles fixées par l’Europe pour les différents polluants soient moins strictes que celles recommandées par l’OMS. Ces normes moins strictes sont le fruit de compromis centrés sur l’impact économique des mesures sur l’industrie. Combien vaut une vie humaine? Quel est le nombre limite d’années de vie en bonne santé que nous sommes prêts à sacrifier? C’est à ces questions que le législateur répond en réalité lorsqu’il fixe un seuil. Nous sommes d’avis que l’effet sur la santé devrait toujours primer dans ces réflexions. De plus, nous constatons que la qualité de l’air à un endroit donné aujourd’hui est largement tributaire d’émissions observées ailleurs. Ainsi, par exemple, seuls 29% des concentrations de particules fines relevées en Flandre proviennent de Flandre et 54% sont de source européenne, hors Flandre. L’importance d’agir de concert, non seulement dans les trois Régions de notre pays mais également en concertation avec les pays voisins se révèle donc primordiale. Nous avons pu constater l’excellent travail déjà réalisé par la Cellule interrégionale de l’environnement (irCELine) Nous nous réjouissons d’ailleurs qu’une des recommandations vise à mieux employer cette expertise scientifique pour renforcer la communication et la sensibilisation du grand public, notamment via l’installation de panneaux dans tous les centres urbains diffusant en temps réel des données sur la qualité de l’air et donnant des informations sur les combinaisons de modes de transport les plus rapides et les moins polluants pour un trajet donné. Nous regrettons par contre que la recommandation préconisant que les moyens alloués à irCELine soient à la hauteur de ses missions ait été rejetée par la majorité. Pour ce qui est des sources de pollution, sans surprise, nous avons entendu le rôle de la mobilité, l’importance de tendre vers la «dédieselisation» de nos véhicules mais aussi celle d’aller vers une mobilité collective qui nécessitera une transformation profonde de notre société. Ainsi, le rapport reprend de nombreuses recommandations pour la mobilité, également favorables à la lutte contre le réchauffement climatique, par une augmentation des moyens publics en faveur du vélo, par des investissements massifs dans le développement d’alternatives, comme des voitures plus légères et moins puissantes, par des mesures favorisant les transports publics en ville, au détriment du transport individuel. Nous avons aussi rappelé la recommandation du rapport d’information sur les transports publics portant sur un plan de transport intégré unique, ainsi que l’instauration d’un cadre conventionnel de mobilité entre les Régions et l’autorité fédérale, à défaut d’acceptation de notre recommandation portant sur un véritable pacte de mobilité transrégional. Mais on n’aime pas entendre parler de pacte, en ces lieux. C’est bien dommage. Nous déplorons le refus, par la majorité, des recommandations portant sur la création de couloirs sportifs en ville, loin des voiries, ou sur la protection de la qualité de l’air respiré par les usagers de la route non motorisés, via des voies spécifiques et des écrans végétaux. Certes, cela engendrerait une refonte importante de notre aménagement du territoire mais c’est ce vers quoi nous devons absolument tendre, à long terme. De même, les formulations s’attaquant frontalement au régime fiscal des «voitures‑salaires», très préjudiciables tant pour le climat que la qualité de l’air et la mobilité ont été purement et simplement refusées pour se contenter d’évoquer le «verdissement» de ce parc automobile spécifique et des mesures alternatives incitatives. Nous estimons qu’il s’agit d’une occasion manquée par le Sénat d’envoyer un signal clair sur la nécessité d’abolir cette spécificité belge, tellement pointée du doigt. Des occasions manquées, j’en citerai d’autres. Des informations concernant le caractère extrêmement polluant des poêles à bois que tant de personnes privilégient, par nécessité ou pour l’ambiance, en pensant qu’il s’agit d’une ressource plus écologique, ont été une révélation au cours des auditions. Pour les particules fines primaires, les ménages sont responsables de 40% de ces émissions, devant l’industrie et le trafic routier. Cette contribution des ménages provient pour 90% de la combustion du bois. Certes, les foyers et poêles anciens sont les premiers responsables, avec plus de 800 grammes de particules fines par gigajoule d’énergie. Vous trouverez donc, dans le rapport, des recommandations visant leur remplacement. Néanmoins, il nous a été clairement dit que «les technologies de combustion de la biomasse les plus propres, comme les chaudières à pellets, émettent 150 fois plus de particules fines par quantité d’énergie produite qu’une chaudière au gaz naturel: 29 grammes par gigajoule contre 0,2.». Dès lors, nous estimions primordial de nous attaquer frontalement à ce mode de chauffage, comme la maire de Paris tente également de le faire, par un découragement de l’installation de celui‑ci dans les nouvelles constructions ou rénovations, via les permis d’urbanisme, par leur intégration dans le calcul de la performance énergétique, lors des certifications PEB, par des interdictions en période de smog. Ces propositions ont été rapidement balayées, au profit de quelques‑unes bien moins ambitieuses sur le référencement et l’information. Je le regrette profondément, tant il me semble que nous touchions là au cœur de notre problématique, d’autant plus que les premiers à respirer cet air pollué sont les propriétaires de ces poêles à bois, en raison de leur impact sur l’air intérieur. Il en va de même pour les émanations des véhicules qui se répercutent fortement dans l’habitacle. Il est incompréhensible qu’après les scandales avérés, l’industrie automobile n’ait pas l’obligation de filtrer cet air entrant ou au moins d’installer des appareils de mesure. Nous avions proposé des recommandations en ce sens, toutes refusées. Nous devons nous contenter d’une vague information de la population à ce sujet. Pourtant, les gens passent bien plus de temps à l’intérieur – de leur logement, de leur lieu de travail, de leur voiture ou de leur moyen de transport en commun – qu’à l’extérieur. La question des tunnels a également été débattue. Permettez‑moi encore de déplorer la faiblesse des références à l’agriculture, alors qu’il nous a bien été exposé que c’est la première cause de particules fines, notamment en Flandre. La mention de la surconsommation de viande a été tout de même été maintenue dans la Recommandation 36, portant sur la communication, parmi les facteurs contribuant à une mauvaise qualité de l’air. Une recommandation porte sur les outils réglementaires favorisant les technologies qui permettent de diminuer les émanations d’ammoniaque agricole. Par contre, celle sur l’information de la population en ce qui concerne l’incidence de l’élevage a été rejetée. Je ne comprends pas cette attitude, qui se retrouve dans les volets pesticides, fongicides, impact climatique ou bien‑être animal. Qu’espérons‑nous en plaçant ce secteur en dehors de toutes ces discussions du XXIe siècle? Lui rendre service, sous prétexte qu’il est en crise? Ne serait‑il pas plus judicieux de travailler activement avec le secteur pour le réorienter conformément aux attentes de la société, avec un accompagnement sur mesure pour une relance de la confiance du consommateur? Toutefois, malgré ces manquements, notre vote sera positif, car le rapport d’information recommande des mesures qui vont dans le bon sens. Je ne les détaillerai pas toutes, certaines ayant déjà été abordées par mes collègues. Un accent spécial a été mis sur la recherche – qualité de l’air, nouveaux polluants ou particules ultrafines –, mais aussi sur la recherche multidisciplinaire qui doit prendre en compte l’impact sur la santé publique, l’environnement, l’économie ou les différents profils socioéconomiques de la population. À la demande des chercheurs, nous préconisons un partage maximal des données administratives anonymisées, nécessaires aux administrations, dont l’accès relève actuellement du parcours du combattant pour les chercheurs. Pour la récolte des données, nous souhaitons développer les dernières technologies, dont l’open data et les microcapteurs individuels qui seront une précieuse source d’information dans les années à venir. J’apprécie que nous ayons pu lever un tabou, celui des aéroports, en préconisant d’étudier d’urgence l’incidence des émissions de particules fines par les avions et leurs effets sur les abords immédiats des aéroports. Allant même un pas plus loin, nous demandons que la Belgique insiste auprès de l’Union européenne afin que soit pris en considération l’impact sanitaire et environnemental dans l’instauration d’une accise minimale sur le kérosène, afin d’amener une concurrence plus équitable entre le transport aérien et le transport ferroviaire à grande vitesse. Nous demandons que la qualité de l’air soit prise en compte dans le développement et le soutien aux infrastructures logistiques perçues comme des pôles de croissance, telles que les aéroports, les ports et les nouvelles routes à grand trafic, particulièrement à proximité de groupes vulnérables: femmes enceintes, jeunes enfants, personnes âgées, personnes à bas revenus, …. Nous espérons que cette demande courageuse sera relayée activement auprès des gouvernements. Pour en revenir au verdissement du parc automobile, nous apprécions les recommandations portant sur la liaison de la taxe de mise en circulation, de la taxe de circulation et de la déduction à l’IPP des frais kilométriques réels aux polluants atmosphériques émis par le véhicule. Concluons sur une réflexion lancée lors des auditions: sachant que les solutions viendront des deux options combinées, est‑il préférable de miser prioritairement sur les améliorations technologiques ou sur les changements de comportement? M. Fierens, d’irCELine, nous répond qu’une voiture électrique n’émet pas de gaz d’échappement, mais elle libère des particules par l’usure de ses pneus; le seul moyen de réellement changer les choses est de réduire le nombre de kilomètres parcourus. Cet exemple illustre bien le tournant qu’il est urgent d’amorcer, le coup de volant qu’il est temps de donner. Que ce soit pour la qualité de l’air ou pour la qualité du climat, qui doivent être perçues ensemble, en cohérence et pas en opposition, nous devons réinventer notre société, notre manière de consommer, de nous déplacer et de travailler. Nous n’y couperons pas. Nous espérons que ce rapport sera une petite pierre apportée à l’édifice, une bulle d’oxygène à ce grand défi. Une fois encore, nous sommes bien en retard. Nous manquons d’ambition. L’économie ou la santé, c’est ce qui est apparu dans les motivations de certains collègues. Cette approche est complètement dépassée. Économie et santé peuvent et doivent se combiner. Au vingt et unième siècle, ce manque de réalisme est inquiétant alors que de nombreuses vies sont en jeu. Néanmoins, ce rapport est un pas en avant. |
|
De heer Lode Vereeck (Open Vld). – Een korte verklaring. Als effectief lid van de commissie voor de Transversale Aangelegenheden – Gewestbevoegdheden verontschuldig ik mij bij mijn collega’s voor mijn afwezigheid. Om medische redenen ben ik er de voorbije maanden niet in geslaagd dit dossier op te volgen. Ik dank daarom de collega’s van Open Vld die mij hebben vervangen en in het bijzonder de politieke medewerkers die per e‑mail hun bijdrage aan de amendementen en de eindtekst hebben geleverd. Als gecoöpteerd senator wil ik graag nog ingaan op het nut van deze informatieverslagen. Dat hangt vanzelfsprekend af van wat de leden van de deelstaatparlementen ermee doen en ik hoop dan ook dat zij deze onderwerpen agenderen en ermee aan de slag gaan. De heer Vandaele heeft gelijk dat wij weloverwogen thema’s moeten kiezen die duidelijk transversaal zijn en dus niet tot de exclusieve bevoegdheid van een deelstaatparlement behoren. Verder denk ik dat de discussie over het nut van deze verslagen zal uitdoven indien we ons meer toeleggen op onze wetgevende bevoegdheden, met name de hervorming van de Grondwet en de staatshervorming. Het lijkt mij geen goede zaak daarover nogmaals vijf jaar te zwijgen. Wij moeten deze hervormingen rustig voorbereiden in de aanloop naar 2024. |
M. Lode Vereeck (Open Vld). – Un mot d’explication. En tant que membre effectif de la commission des Matières transversales – Compétences régionales, je prie mes collègues d’excuser mes absences. Pour des raisons médicales, je n’ai pas été à même de suivre ce dossier. Je remercie donc mes collègues de l’Open Vld qui m’ont suppléé ainsi que nos collaborateurs politiques qui ont contribué aux amendements et au texte final. En ma qualité de sénateur coopté, je voudrais évoquer l’utilité de ces rapports d’information, qui dépend bien entendu du sort que leur réserveront les membres des parlements d’entités fédérées. J’espère que ceux‑ci s’y intéresseront. M. Vandaele a raison: nous devons nous montrer sélectifs et choisir des thèmes transversaux qui ne concernent pas qu’un seul parlement. Je pense que le débat sur l’utilité de ces rapports s’apaisera lorsque nous nous concentrerons sur nos compétences législatives: la révision de la Constitution et la réforme de l’État. Il ne me semble pas indiqué de les laisser reposer encore cinq ans. Nous devons sereinement préparer ces réformes à l’horizon 2024. |
|
Mevrouw Cécile Thibaut (Ecolo‑Groen). – Ik zal ook namens de heer Henry spreken. Het verheugt me dat de Senaat zich heeft gebogen over de luchtkwaliteit, een groot probleem voor de volksgezondheid. De toestand is zorgwekkend, zelfs indien de luchtkwaliteit in ons land aan het verbeteren is, en dan vooral in de historische industriële gebieden, waar ze het slechtst was. Dat is het gevolg van een industriële evolutie, maar ook van een geleidelijke bewustwording die tot verschillende maatregelen leidde. Ik denk aan de evolutie van de vervuilingsnormen voor het vervoer en de industrie, aan de invoering van controles en de lancering van informatiecampagnes. De luchtkwaliteit op ons grondgebied blijft evenwel in meerdere of mindere mate, naargelang van de plaats, onvoldoende. Zoals bijna altijd het geval is in milieukwesties, zijn de plaatsen waar de luchtkwaliteit het slechtst is, vaak ook de plaatsen waar de meest kwetsbare mensen wonen. Die slechte lucht heeft een rechtstreekse invloed op het ontwikkelen van allergieën, luchtwegeninfecties en op de levensverwachting. Er is te vaak verwarring tussen de problematiek van de luchtkwaliteit en die van de klimaatverandering. Dat zijn twee heel verschillende zaken: de klimaatverandering is mondiaal en globaal, de luchtkwaliteit kan op lokaal vlak worden verbeterd. Vaak zijn de oplossingen wel dezelfde en dat is een goede zaak: een koolstofarme economie, de afbouw van het gebruik van fossiele brandstoffen ten voordele van hernieuwbare energie, een andere mobiliteit en meer respect voor onze gezondheid en ons milieu in de landbouw. Die ommezwaai in het overheidsbeleid en de bijsturing van het individueel gedrag hebben een gunstige invloed op de luchtkwaliteit en tegelijk ook op de uitstoot van broeikasgassen en op de klimaatverandering. In tegenstelling tot het klimaatprobleem, dat acuter en dringender wordt, gaat de luchtkwaliteit niet steeds verder achteruit. De bewustwording bij de bevolking is de laatste jaren wel erg toegenomen, met name dankzij de ontwikkeling van specifieke nieuwe technologie, van individuele meetapparatuur en van de mogelijkheid om wijk per wijk kaarten uit te tekenen, bijna zelfs huis per huis. Burgers aanvaarden niet langer dat de luchtkwaliteit in hun buurt, rondom de school van hun kinderen, of in de straten waar ze zich begeven, zo slecht is. We moeten oog en oor hebben voor die mobilisering, het is een redding brengende bewustwording. Het gaat uiteindelijk om een milieuproblematiek waar mensen veel meer mee begaan zijn, omdat ze de individuele situatie van hun gezin kunnen bekijken en zich ervan kunnen vergewissen hoe het zit met de kwaliteit van de lucht die ze inademen. Zoals alles in ons land is ook dit ingewikkeld en de verbetering van de luchtkwaliteit is een zaak van het federale niveau en van de deelstaten. Met het oog op meer doeltreffendheid, zoals voor de andere materies die in onze assemblee zijn behandeld, is het beter om overleg te plegen en een samenhangend beleid te voeren, ondanks de verdeling van de bevoegdheden op verschillende beleidsniveaus. Veel aanbevelingen zijn nuttig: het vastleggen van normen en gerichte maatregelen voor de meest kwetsbare doelgroepen, zoals kinderen, de wens om strengere normen op te leggen voor ons land, maar ook de strijd op Europees niveau voor strengere normen, in het bijzonder wat de vervuiling door auto’s betreft. De vergroening van de mobiliteit is een prioriteit en in dat opzicht blijft de oefening van het vorig informatieverslag over een betere samenwerking op het gebied van openbaar vervoer actueel. De gebruikers van het openbaar vervoer ondervinden elke dag hoe nodeloos ingewikkeld het is om verschillende vervoersmodi te gebruiken, zowel wat de aansluitingen betreft, als de tarieven en een geïntegreerd openbaarvervoersaanbod. Dat zijn allemaal factoren die een gedragswijziging naar een andere manier om zich te verplaatsen dan in een individuele auto in de weg staan. De hoorzittingen waren uiterst interessant en nuttig, het opstellen van de aanbevelingen was een stuk lastiger en tijdrovender. Het ene informatieverslag is het andere niet. We kunnen niet over een consensus spreken, in tegenstelling tot wat de heer Mouyard daarnet zei. Het was echt een krachtsverhouding tussen meerderheid en oppositie. Dat is een beetje jammer, want het past helemaal niet in de geest van de Senaat en het heeft niet veel zin, aangezien de aanbevelingen de federale regering niet speciaal in gevaar brengen. Ze gaan over alle regeringen, met verschillende meerderheden. Als die sfeer op een zeker ogenblik aanwezig is, moeten we niet uit alle macht een consensus nastreven, maar moeten we een meerderheids- en een minderheidspositie kunnen laten bestaan. Die oefening moeten we maken om ons niet onnodig te schaden en er sterker uit te komen. De diagnose is uitstekend, net als een aantal aanbevelingen, die we steunen, vooral omdat ze een vooruitgang zijn in vergelijking met de huidige situatie en het huidige beleid. Het is echt jammer dat de commissie niet coherent was tot het einde, dat ze niet consequent was met de vaststellingen en met de hoorzittingen die werden georganiseerd. Het verslag omzeilt de twee belangrijkste oorzaken van de vervuiling niet: het wegverkeer en de huishoudelijke verwarming. Verschillende aanbevelingen die in verband daarmee werden voorgesteld, werden niet aangenomen, en het probleem van de landbouw werd van tafel geveegd. Dat is echt jammer. In het algemeen zijn de conclusies soms enkel een bevestiging van een aantal principes, zonder de stap te zetten naar precieze maatregelen. Dat is uiteraard makkelijker, maar het is ook minder doeltreffend en minder moedig. Dat is spijtig. Het belang van dit verslag schuilt misschien eerder in het behandelde onderwerp, in de diagnose en in de geleidelijke bewustwording die het bij de publieke opinie teweegbrengt dan in de draagwijdte van de aanbevelingen. In ieder geval is onze fractie enigszins teleurgesteld. We zijn niettemin tevreden dat de problematiek van de luchtkwaliteit ingang vindt bij de beleidsmakers en vooral bij de bevolking. De volksgezondheid, de sterke interesse van de burgers voor deze problematiek en de samenhang met de problematiek van de klimaatverstoring moeten ons ertoe aanzetten doortastend op te treden. We kunnen ons niet meer tevreden stellen met kleine stapjes vooruit. Geleidelijk aan is een sterke ambitie nodig, en even sterke maatregelen. Dat verwachten we van de verschillende parlementen en regeringen, elk op hun bevoegdheidsniveau. |
Mme Cécile Thibaut (Ecolo‑Groen). – Je parlerai aussi au nom de M. Henry, avec qui j’ai préparé cette intervention. Le fait que le Sénat ait pu s’emparer du véritable problème de santé publique qu’est la qualité de l’air est réjouissant. La situation est préoccupante, même si, globalement, cette qualité a tendance à s’améliorer dans notre pays, en particulier là où elle était la plus mauvaise, notamment en lien avec le tissu industriel historique. C’est le fruit d’une évolution industrielle mais aussi d’une prise de conscience progressive, qui a débouché sur différentes mesures; je pense notamment à l’évolution des normes de pollution pour le transport et l’industrie et à la mise en place de contrôles et de campagnes d’information. La qualité de l’air reste néanmoins très insatisfaisante, de manière variable sur le territoire. Nous devons d’autant plus nous en préoccuper que, comme presque toujours pour les questions environnementales, c’est en général là où vivent les populations les moins favorisées que la qualité de l’air est la plus mauvaise, avec un impact direct sur le développement des allergies, des affections pulmonaires et sur l’espérance de vie. Trop souvent, il y a confusion entre la question de la qualité de l’air et le problème du dérèglement climatique. Ce sont deux choses bien différentes: si le problème climatique est mondial et globalisé, la qualité de l’air peut être traitée localement. Par contre, les remèdes sont très souvent les mêmes et c’est heureux: «décarboner» l’économie, sortir des énergies fossiles pour développer les énergies renouvelables, changer notre mobilité et rendre notre agriculture plus respectueuse de notre santé et de notre environnement. Ces modifications majeures des politiques publiques et des comportements individuels influencent positivement la qualité de l’air et, par‑là, la baisse des émissions de gaz à effet de serre ainsi que le dérèglement climatique. Contrairement au problème climatique, toujours plus criant et plus urgent, la qualité de l’air ne se dégrade pas. Par contre, la prise de conscience de la population a fortement augmenté ces dernières années, notamment grâce au développement de nouvelles technologies spécifiques, d’appareils de mesures individualisés, de la possibilité d’éditer une cartographie quartier par quartier, quasiment maison par maison. Les citoyens n’acceptent plus que l’air soit d’aussi mauvaise qualité autour de chez eux, dans l’école de leur enfant, dans les rues qu’ils fréquentent. C’est une mobilisation que nous devons entendre, une prise de conscience salvatrice. Il s’agit finalement d’une problématique environnementale où la prise de conscience citoyenne est accrue, au vu de la situation individuelle de chaque famille et de sa capacité à connaître la qualité de l’air dans lequel elle vit. Comme toujours dans notre pays, rien n’est simple et, bien sûr, l’amélioration de la qualité de l’air dépend des politiques fédérales et régionales. Et pour être plus efficaces, comme nous l’avons vu pour les autres problématiques que notre assemblée a été amenée à traiter, mieux vaut se coordonner et mener des actions cohérentes, malgré la répartition des compétences entre plusieurs niveaux de pouvoir. Bon nombre de recommandations sont utiles: le fait d’établir des normes et des mesures ciblées sur les groupes les plus exposés, comme les enfants, le souhait d’accélérer la mise en place de normes plus strictes à l’échelon de notre pays mais aussi le combat sur le plan européen pour des normes plus sévères, notamment en matière de pollution automobile. Le verdissement de la mobilité est une priorité et, à cet égard, la mise en œuvre de notre rapport précédent visant un travail mieux coordonné entre les transports publics reste d’actualité. Les utilisateurs des transports en commun peuvent mesurer chaque jour combien il est inutilement compliqué de recourir à la combinaison de plusieurs modes de transport, pour ce qui est des correspondances, des tarifs, d’un plan d’ensemble de l’offre de transport. Ce sont évidemment autant de freins au «changement modal», c’est‑à‑dire à la possibilité pour les citoyens de se déplacer autrement qu’en voiture individuelle. Si les auditions ont été extrêmement intéressantes et utiles, le temps des recommandations a été beaucoup plus laborieux. Un rapport d’information n’est pas l’autre. Le consensus dont M. Mouyard parlait dans son exposé n’a pas été de mise. On a vraiment eu un rapport de force majorité‑opposition. C’est un peu dommage, car ce n’est pas du tout l’esprit du Sénat et cela n’a pas beaucoup de sens puisque les recommandations ne mettent pas spécialement en danger le gouvernement fédéral. Elles concernent tous les gouvernements et les majorités y sont différentes. Je pense qu’à un moment donné, quand ce genre de climat règne, il ne faut pas absolument vouloir construire de consensus, mais il faut pouvoir avoir une construction majoritaire, une position de minorité. C’est un exercice que nous devons accomplir pour ne pas nous abîmer inutilement et en sortir grandis. Nous soulignons la qualité du diagnostic et d’un certain nombre de recommandations que nous soutiendrons, surtout pour la progression qu’elles représentent par rapport à la situation et aux politiques actuelles. Il est vraiment dommage que la commission n’ait pas été cohérente jusqu’au bout, n’ait pas été conséquente avec le diagnostic qu’elle pose et avec les auditions qui ont été organisées. Si le rapport n’élude pas la responsabilité de deux causes principales de la pollution de l’air, le trafic routier et le chauffage des ménages, plusieurs recommandations proposées à ce sujet n’ont pas été adoptées, et la question de l’agriculture a été balayée. C’est absolument regrettable. De manière générale, les conclusions se contentent parfois de réaffirmer un certain nombre de principes, mais sans faire le pas de l’adoption de mesures précises à mettre en œuvre. C’est évidemment plus facile, mais c’est aussi moins percutant et moins courageux. C’est dommage. En conclusion, l’intérêt de ce rapport réside peut‑être davantage dans le sujet traité, le diagnostic, et la prise de conscience progressive qu’il amène dans l’opinion publique, que dans l’ampleur des recommandations adoptées. En tout cas, notre groupe reste sur sa faim. Nous nous réjouissons cependant de ce que la problématique de la qualité de l’air progresse chez les décideurs et surtout dans la population. La santé de la population, la mobilisation citoyenne autour de cette question et, par ailleurs, la convergence des causes avec la problématique du dérèglement climatique doivent nous pousser à agir fortement. On ne peut plus se contenter de petites avancées. Progressivement, il faut une ambition forte, des mesures à la hauteur de ces ambitions et c’est ce que nous attendons des différents parlements et gouvernements, chacun dans leurs compétences. |
|
Mevrouw Christie Morreale (PS). – Ik zou heel kort willen reageren op bepaalde uiteenzettingen. Wat de methodologie betreft, ben ik het eens met de opmerking van de heer Mouyard. Er kunnen lessen worden getrokken uit de vaststellingen die resulteerden uit de hoorzittingen en de aanbevelingen die door elke fractie werden voorgesteld. Overigens deel ik het commentaar van de Ecolo‑Groen‑fractie. Tijdens de hoorzittingen en de eerste besprekingen voelden we de wil om tot een consensus te komen en onze fractie heeft zich constructief opgesteld; bij de stemmingen echter werden veel van onze voorstellen weggeveegd door een betreurenswaardige logica van de federale meerderheid, die in onze assemblee geen rol zou mogen spelen. Dat is de reden waarom wij dit verslag niet zullen goedkeuren. Laten we inzake consumptie- of verplaatsingsgewoonten de verschillen tussen de burgers niet uit het oog verliezen. Uiteraard moet het openbaar vervoer gepromoot worden, maar degenen die over de middelen beschikken, kunnen hun wagen vervangen door een elektrisch of hybride voertuig. Mensen met een bescheiden inkomen kunnen dat niet. Wij betreuren dat bepaalde aspecten niet tot een aanbeveling hebben geleid. Het jaarlijks aantal sterfgevallen op de weg is algemeen bekend. Het zijn er 732 … maar wie weet dat er in België elk jaar 3343 personen overlijden aan de gevolgen van vervuiling? Het verslag had ambitieuzer moeten zijn. Nu is het enkel gebakken lucht. |
Mme Christie Morreale (PS). – Je voudrais réagir brièvement à certaines interventions. Quant à la méthodologie, je me rallie à l’observation de M. Mouyard. Une leçon à tirer, c’est l’intérêt de dresser une liste des constats issus des auditions et des recommandations proposées par chaque groupe. Par ailleurs, je partage le commentaire du groupe Ecolo‑Groen. Durant les auditions et les premiers débats, on avait senti une volonté de consensus, et notre groupe s’est montré constructif; cependant, au moment des votes, beaucoup de nos propositions ont été blackboulées par une regrettable logique de majorité fédérale qui ne devrait pas jouer dans notre assemblée. C’est la raison pour laquelle nous n’approuverons pas le rapport. En matière de mode de consommation ou de circulation, ne perdons de vue les différences entre les citoyens. Il faut bien sûr promouvoir les transports en commun; cela étant, s’il faut changer de voiture, ceux qui en ont les moyens pourront s’offrir un véhicule électrique ou hybride, mais pas les personnes aux revenus modestes. Nous déplorons que certains points n’aient pas fait l’objet de recommandations. Le nombre annuel (732) de tués sur la route est bien connu… mais qui sait que chaque année, en Belgique, 3343 personnes meurent des effets de la pollution de l’air? Le rapport, au lieu de brasser de l’air ou de manquer de souffle, aurait dû être plus ambitieux. |
|
De voorzitster. – Op de aanbevelingen hebben de dames Maes en Thibaut de amendementen 1 tot 6 ingediend (zie stuk 6‑391/5). |
Mme la présidente. – Aux recommandations, Mmes Maes et Thibaut proposent les amendements nos 1er à 5 (voir document 6‑391/5). |
|
– De bespreking is gesloten. |
– La discussion est close. |
|
– De stemming over de amendementen wordt aangehouden. |
– Le vote sur les amendements est réservé. |
|
– De aangehouden stemmingen en de stemming over het informatieverslag in zijn geheel hebben later plaats. |
– Il sera procédé ultérieurement aux votes réservés et au vote sur l’ensemble du rapport d’information. |
Inoverwegingneming van voorstellen |
|
|
De voorzitster. – De lijst van de in overweging te nemen voorstellen werd rondgedeeld. Zijn er opmerkingen? Aangezien er geen opmerkingen zijn, beschouw ik die voorstellen als in overweging genomen en verzonden naar de commissies die door het Bureau zijn aangewezen. |
Mme la présidente. – La liste des propositions à prendre en considération a été distribuée. Y a‑t‑il des observations? Puisqu’il n’y a pas d’observations, ces propositions sont considérées comme prises en considération et renvoyées à la commission indiquée par le Bureau. |
|
(De lijst van de in overweging genomen voorstellen wordt in de bijlage opgenomen.) |
(La liste des propositions prises en considération figure en annexe.) |
Voordracht van twee kandidaten voor het ambt van Franstalig rechter in het Grondwettelijk Hof (Stuk 6‑441) |
|
|
De voorzitster. – Aan de orde is de voordracht van twee kandidaten voor het vacante ambt van Franstalig rechter in het Grondwettelijk Hof, ter vervanging van een rechter die op 1 september 2018 met pensioen gaat. |
Mme la présidente. – Nous examinons maintenant la présentation de deux candidats à la fonction de juge d’expression française à la Cour constitutionnelle, en vue du remplacement d’un juge qui sera admis à la retraite le 1er septembre 2018. |
|
De Senaat heeft zeven kandidaturen ontvangen. Alle senatoren hebben de lijst van de kandidaten voor het te begeven ambt gekregen. Alle senatoren hebben kennis kunnen nemen van het curriculum vitae van de kandidaten. |
Le Sénat a reçu sept candidatures. Tous les sénateurs ont reçu la liste des candidats à la fonction à pourvoir. Tous les sénateurs ont pu prendre connaissance du curriculum vitae des candidats. |
|
De kandidaten werden gehoord in de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden op 9 juli 2018. |
La commission des Affaires institutionnelles a entendu les candidats le 9 juillet 2018. |
|
Het Bureau heeft de ontvankelijkheid van de kandidaturen onderzocht. Het Bureau stelt voor de kandidaturen van de heren Goffaux en Michiels en de kandidatuur van mevrouw Rosoux niet ontvankelijk te verklaren. |
Le Bureau a examiné la recevabilité des candidatures. Il propose de déclarer irrecevables les candidatures de MM. Goffaux et Michiels ainsi que la candidature de Mme Rosoux. |
|
(Instemming) |
(Assentiment) |
|
De plenaire vergadering verklaart de drie bovengenoemde kandidaturen onontvankelijk. |
La séance plénière déclare irrecevable les trois candidatures susmentionnées. |
|
Wij gaan over tot de geheime stemming over de vier overblijvende kandidaten. |
Nous procédons au scrutin secret sur les quatre candidats restants. |
|
Er zijn twee geheime stemmingen, respectievelijk voor de voordracht van de eerste kandidaat en voor de voordracht van de tweede kandidaat. |
Deux scrutins devront avoir lieu, l’un pour la présentation du premier candidat et l’autre pour la présentation du deuxième candidat. |
|
De kandidaten dienen een meerderheid van twee derde der stemmen van de aanwezige leden te behalen om voorgedragen te kunnen worden. |
Les candidats doivent obtenir la majorité de deux tiers des suffrages des membres présents afin de pouvoir être présentés. |
|
Indien, voor elk van deze stemmingen, geen enkele kandidaat de vereiste meerderheid verkrijgt, heeft herstemming plaats tussen de twee kandidaten die de meeste stemmen hebben gehaald. |
Si, pour chacun de ces scrutins, aucun candidat n’obtient la majorité requise, un scrutin de ballottage a lieu entre les deux candidats qui ont obtenu le plus de voix. |
|
De heer François Desquesnes (cdH). – De herstemming verbaast mij. De bijzondere wet vereist een meerderheid van twee derden van de aanwezige leden. Zelfs in geval van herstemming is een tweederdemeerderheid nodig. |
M. François Desquesnes (cdH). – Je m’étonne à propos du ballottage. La loi spéciale impose une majorité des deux tiers des membres présents. Même en cas de ballottage, il faut une majorité des deux tiers. |
|
De voorzitster. – Inderdaad. Wij zullen bijgevolg te werk gaan zoals bij pauselijke conclaven of bij de verkiezing van een rector aan de universiteit en we zullen de stemmingen voortzetten tot er een oplossing is. |
Mme la présidente. – En effet. Nous allons donc procéder comme lors des conclaves pontificaux ou de l’élection d’un recteur dans une université et allons poursuivre le scrutin jusqu’à ce qu’une solution se dégage. |
|
Wij stemmen nu over de voordracht van de eerste kandidaat. Het lot wijst mevrouw Thibaut en mevrouw Turan aan om de functie van stemopnemers te vervullen. U hebt een omslag met een roze stembriefje voor de stemming ontvangen. U kunt voor één kandidaat stemmen. De stemming begint met de naam van de heer De Bruyn. |
Nous allons procéder maintenant au scrutin pour la présentation du premier candidat. Le sort désigne Mme Thibaut et Mme Turan pour remplir les fonctions de scrutateurs. Vous avez reçu une enveloppe contenant un bulletin de vote de couleur rose pour le scrutin. Vous pouvez voter pour un candidat. Le vote commence par le nom de M. De Bruyn. |
|
(Tot de geheime stemming wordt overgegaan.) |
(Il est procédé au scrutin.) |
|
De voorzitster. – Ik stel voor dat wij de vergadering schorsen terwijl de stemopnemers de stembriefjes nakijken. |
Mme la présidente. – Je propose de suspendre la séance pendant que les scrutateurs dépouillent les bulletins. |
|
(De vergadering wordt geschorst om 12.58 uur. Ze wordt hervat om 13.01 uur.) |
(La séance, suspendue à 12 h 58, est reprise à 13 h 01.) |
Uitslag van de geheime stemming over de voordracht van de eerste kandidaat |
Résultat du scrutin pour la présentation du premier candidat |
|
De voorzitster. – Hier volgt de uitslag van de stemming over de voordracht van de eerste kandidaat voor het ambt van rechter in het Grondwettelijk Hof: |
Mme la présidente. – Voici le résultat du scrutin pour la présentation du premier candidat à la place de juge à la Cour constitutionnelle: |
|
Aantal stemmenden: 48. Blanco of ongeldige stembriefjes: 0. Geldige stemmen: 48. Tweederdemeerderheid: 32. De heer Michel Paques behaalt 44 stemmen. Mevrouw Bernadette Renauld behaalt 4 stemmen. |
Nombre de votants: 48. Bulletins blancs ou nuls: 0. Votes valables: 48. Majorité des deux tiers: 32. M. Michel Paques obtient 44 suffrages. Mme Bernadette Renauld obtient 4 suffrages. |
|
Bijgevolg wordt de heer Michel Paques, die de tweederdemeerderheid der stemmen behaald heeft, tot eerste kandidaat uitgeroepen. |
En conséquence, M. Michel Paques, ayant obtenu la majorité des deux tiers des suffrages, est proclamé premier candidat. |
|
De Senaat gaat nu over tot de geheime stemming over de voordracht van de tweede kandidaat. U hebt een omslag met een groen stembriefje ontvangen. U kunt voor één kandidaat stemmen. U kunt niet meer stemmen voor de heer Michel Paques, die net als eerste kandidaat aangewezen werd. De stemming begint met de naam van de heer De Bruyn. |
Le Sénat procède maintenant au scrutin secret pour la présentation du deuxième candidat. Vous avez reçu une enveloppe contenant un bulletin de vote de couleur verte pour le scrutin. Vous pouvez voter pour un candidat. Vous ne pouvez plus voter pour M. Michel Paques, qui vient d’être désigné comme premier candidat. Le vote commence par le nom de M. De Bruyn. |
|
(Tot de geheime stemming wordt overgegaan.) |
(Il est procédé au scrutin.) |
|
De voorzitster. – Ik stel voor de vergadering te schorsen terwijl de stemopnemers de stembriefjes nakijken. |
Mme la présidente. – Je propose de suspendre la séance plénière pendant que les scrutateurs dépouillent les bulletins. |
|
(De vergadering wordt geschorst om 13.13 uur. Ze wordt hervat om 13.16 uur.) |
(La séance, suspendue à 13 h 13, est reprise à 13 h 16.) |
Uitslag van de geheime stemming over de voordracht van de tweede kandidaat |
Résultat du scrutin pour la présentation du deuxième candidat |
|
De voorzitster. – Hier volgt de uitslag van de stemming over de voordracht van de tweede kandidaat voor het ambt van rechter in het Grondwettelijk Hof: |
Mme la présidente. – Voici le résultat du scrutin pour la présentation du deuxième candidat à la place de juge à la Cour constitutionnelle: |
|
Aantal stemmenden: 48. Blanco of ongeldige stembriefjes: 0. Geldige stemmen: 48. Tweederdemeerderheid: 32. Mevrouw Bernadette Renauld behaalt 48 stemmen. |
Nombre de votants: 48. Bulletins blancs ou nuls: 0. Votes valables: 48. Majorité des deux tiers: 32. Mme Bernadette Renauld obtient 48 suffrages. |
|
Bijgevolg wordt mevrouw Bernadette Renauld, die de tweederdemeerderheid der stemmen behaald heeft, tot tweede kandidaat uitgeroepen. |
En conséquence, Mme Bernadette Renauld, ayant obtenu la majorité des deux tiers des suffrages, est proclamée deuxième candidat. |
|
Van deze voordrachten zal kennis worden gegeven aan de eerste minister en aan de eerste voorzitter van het Grondwettelijk Hof. |
Il sera donné connaissance de ces présentations au premier ministre et au premier président de la Cour constitutionnelle. |
Stemmingen |
|
|
(De naamlijsten worden in de bijlage opgenomen.) |
(Les listes nominatives figurent en annexe.) |
Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wetgeving inzake mandatenlijst en vermogensaangifte wat de transparantie over de vergoedingen, de uitbreiding naar overheidsbestuurders, de elektronische indiening en de controle betreft (Stuk 6‑407) |
|
|
Stemming 1 |
Vote no 1 |
|
Nederlandse taalgroep |
Groupe linguistique néerlandais |
|
Aanwezig: 27 |
Présents: 27 |
|
Franse taalgroep |
Groupe linguistique français |
|
Aanwezig: 20 |
Présents: 20 |
|
De Duitstalige gemeenschapssenator heeft voorgestemd. |
Le sénateur de communauté germanophone a voté pour. |
|
De tweederdemeerderheid is bereikt. |
La majorité des deux tiers est atteinte. |
|
– Het ontwerp van bijzondere wet is aangenomen. – Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd. |
– Le projet de loi spéciale est adopté. – Il sera soumis à la sanction royale. |
Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wet tot hervorming der instellingen van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, wat de cumulatie van publieke vergoedingen betreft (Stuk 6‑439) |
|
|
Stemming 2 |
Vote no 2 |
|
Nederlandse taalgroep |
Groupe linguistique néerlandais |
|
Aanwezig: 27 |
Présents: 27 |
|
Franse taalgroep |
Groupe linguistique français |
|
Aanwezig: 20 |
Présents: 20 |
|
De Duitstalige gemeenschapssenator heeft voorgestemd. |
Le sénateur de communauté germanophone a voté pour. |
|
De tweederdemeerderheid is bereikt. |
La majorité des deux tiers est atteinte. |
|
Mevrouw Annick De Ridder (N‑VA). – Ik heb voor de eerste en de tweede stemming per ongeluk op de stemknop van de heer Vanlouwe gedrukt. |
Mme Annick De Ridder (N‑VA). – Pour les votes no 1 et 2, j’ai voté par erreur à la place de M. Vanlouwe. |
|
– Het ontwerp van bijzondere wet is aangenomen. – Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd. |
– Le projet de loi spéciale est adopté. – Il sera soumis à la sanction royale. |
Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging, wat de cumulatie van mandaten betreft, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen en de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen (Stuk 6‑442) |
|
|
Stemming 3 |
Vote no 3 |
|
Nederlandse taalgroep |
Groupe linguistique néerlandais |
|
Aanwezig: 27 |
Présents: 27 |
|
Franse taalgroep |
Groupe linguistique français |
|
Aanwezig: 20 |
Présents: 20 |
|
De Duitstalige gemeenschapssenator heeft voorgestemd. |
Le sénateur de communauté germanophone a voté pour. |
|
De tweederdemeerderheid is bereikt. |
La majorité des deux tiers est atteinte. |
|
– Het wetsontwerp is aangenomen. – Het werd geamendeerd en zal aan de Kamer van volksvertegenwoordigers worden overgezonden. |
– Le projet de loi est adopté. – Il a été amendé et sera transmis à la Chambre des représentants. |
Wetsontwerp tot wijziging van de wetgeving inzake mandatenlijst en vermogensaangifte wat de transparantie over de vergoedingen, de uitbreiding naar overheidsbestuurders, de elektronische indiening en de controle betreft (Stuk 6‑408) |
|
|
Stemming 4 |
Vote no 4 |
|
Aanwezig: 48 |
Présents: 48 |
|
– Het wetsontwerp is aangenomen. – Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd. |
– Le projet de loi est adopté. – Il sera soumis à la sanction royale. |
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 6 augustus 1931 houdende vaststelling van de onverenigbaarheden en ontzeggingen betreffende de ministers, gewezen ministers en ministers van Staat, alsmede de leden en gewezen leden van de wetgevende kamers, wat de cumulatie van publieke vergoedingen betreft (Stuk 6‑438) |
|
|
Stemming 5 |
Vote no 5 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents: 47 |
|
– Het wetsontwerp is aangenomen. – Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd. |
– Le projet de loi est adopté. – Il sera soumis à la sanction royale. |
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 31 december 1983 tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap, wat de cumulatie van publieke vergoedingen betreft (Stuk 6‑440) |
|
|
Stemming 6 |
Vote no 6 |
|
Aanwezig: 48 |
Présents: 48 |
|
– Het wetsontwerp is aangenomen. – Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd. |
– Le projet de loi est adopté. – Il sera soumis à la sanction royale. |
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 6 augustus 1931 houdende vaststelling van de onverenigbaarheden en ontzeggingen betreffende de ministers, gewezen ministers en ministers van Staat, alsmede de leden en gewezen leden van de wetgevende kamers, wat de cumulatie van mandaten betreft (Stuk 6‑443) |
|
|
Stemming 7 |
Vote no 7 |
|
Aanwezig: 48 |
Présents: 48 |
|
– Het wetsontwerp is aangenomen. – Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd. |
– Le projet de loi est adopté. – Il sera soumis à la sanction royale. |
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 31 december 1983 tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap, wat de cumulatie van mandaten betreft (Stuk 6‑444) |
|
|
Stemming 8 |
Vote no 8 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents: 47 |
|
– Het wetsontwerp is aangenomen. – Het zal aan de Koning ter bekrachtiging worden voorgelegd. |
– Le projet de loi est adopté. – Il sera soumis à la sanction royale. |
|
Mevrouw Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Tijdens de hoorzittingen verklaarden de artsen, gezondheidsspecialisten, het middenveld, de burgers en zelfs de administratie gespecialiseerd in luchtkwaliteit bijna unisono dat de huidige Europese normen onvoldoende zijn om de gezondheid te beschermen, aangezien het eerder economische normen zijn, ter bescherming van de autoproducenten, en dat het daarom beter is de richtwaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie te volgen. De Wereldgezondheidsorganisatie overweegt bovendien op basis van de meest recente milieu- en gezondheidsstudies haar eigen normen aan te scherpen. Voor stikstofdioxide zou de norm bijvoorbeeld worden gehalveerd van 40 microgram naar 20 microgram per kubieke meter. Ons eerste amendement stelt dan ook voor aanbeveling 10 aan te vullen als volgt: “De Senaat beveelt aan om in afwachting van een Europese bijstelling van de huidige norm op Belgisch niveau al te werken met de grenswaarden voor fijnstof en stikstofdioxide van de Wereldgezondheidsorganisatie.” Met ons tweede amendement stellen we voor hoofdstuk 3 aan te vullen met een aanbeveling 15‑1: “De Senaat beveelt aan een Interministerieel Comité voor luchtkwaliteit op te richten om bruggen te bouwen tussen de verschillende beleidsniveaus.” Dat is ook een aanbeveling van de Federale Raad voor duurzame ontwikkeling, opgesteld door verschillende stakeholders, waaronder het bedrijfsleven, het middenveld en experts. De problematiek van luchtvervuiling moet zeer dringend transversaal op het hoogste niveau worden besproken. Ook de Europese Commissie wijst in een rapport uit 2017 op het belang van samenwerking tussen de verschillende instanties die bevoegd zijn voor het milieubeleid in België, zoals dat nu onder andere gebeurt binnen het Coördinatiecomité Internationaal Milieubeleid, CCIM, de Interministeriële Conferentie Leefmilieu, ICL en de Interministeriële Conferentie Duurzame Ontwikkeling, IMCDO. De Europese Commissie wijst er in het rapport op dat er nog werkpunten overblijven, in het bijzonder op het vlak van water- en luchtkwaliteit. Een specifiek interministerieel comité voor luchtkwaliteit zou het transversaal beleid dus ten goede komen. Ons derde amendement stelt voor aanbeveling 43 als volgt aan te vullen: “De drempels voor de inwerkingtreding van het pollutiepiekplan moeten worden aangepast aan de standaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie in plaats van aan de Europese normen.” Ook hier geldt dezelfde verantwoording. De advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie zijn volledig gebaseerd op gezondheidseffecten. De Europese normen zijn economische normen. Een vierde amendement stelt voor de tekst aan te vullen met een aanbeveling 47‑1: “De Senaat beveelt aan om het huidige project van de verbreding van de Brusselse Ring stop te zetten en te herbekijken op het vlak van de effecten ervan op de luchtkwaliteit, aangezien de Brusselse Ring vandaag al een belangrijke bron van luchtverontreiniging is voor de omwonenden van de verschillende gewesten alsook voor de inzittenden van de auto’s zelf.” Ik heb het daarstraks al toegelicht. In het huidige project wil men op verschillende plaatsen de Brusselse Ring verbreden door een verdubbeling van het huidige aantal rijstroken. Studies tonen aan dat meer rijstroken een aanzuigeffect veroorzaakt en dus zorgt voor extra auto’s. Meer auto’s geeft meer vervuilende uitstoot en bijgevolg meer luchtvervuiling. Het project moet daarom worden herbekeken om eerst de effecten op de luchtkwaliteit in te schatten. De verbreding van de Ring kost meer dan 2,5 miljard euro. Daarin zijn niet de gezondheidseffecten en de kost van voortijdige sterfgevallen door luchtverontreiniging opgenomen. Een vijfde amendement stelt voor aanbeveling 74 als volgt aan te vullen: “De Amsterdam‑norm wordt ingevoerd. De Amsterdam‑norm bepaalt dat op minder dan 300 meter van grote verkeersassen geen openbare gebouwen voor kwetsbare groepen meer gebouwd of vergroot mogen worden.” Ouders en hun kinderen protesteren al weken tegen de slechte luchtkwaliteit in de buurt van scholen. De invoering van deze norm is daarom een goede maatregel in het kader van de ruimtelijke ordening. Ons laatste amendement stelt voor hoofdstuk 11 aan te vullen met een aanbeveling 97‑1: “De geldende regels inzake autofiscaliteit van de verschillende overheden worden op elkaar afgestemd, zodat het geheel leidt tot minder verplaatsingen, een groener wagenpark, minder autobezit en meer deelmobiliteit. (…) De fiscale en financiële voordelen van salariswagen worden afgeschaft. Er wordt een mobiliteitsbudget ingevoerd waarbij de fiscale voordelen van de bedrijfswagens worden omgevormd tot een flexibel mobiliteitsbudget dat op termijn alle vergoedingen voor woon‑werkverplaatsingen vervangt. Elke werknemer, ongeacht de wijze waarop hij of zij zich verplaatst, heeft recht op dit budget in de vorm van een belastingkrediet dat verrekend wordt in de bedrijfsvoorheffing. Nabijheid en duurzame verplaatsingskeuzes die de lucht niet vervuilen worden in dit systeem beloond.” Als verantwoording benadrukken we dat betere lucht ook kan worden verkregen door af te stappen van het oude autodenken, waarbij de privéauto als referentievervoermiddel wordt gehanteerd. Minder verplaatsingen, meer fietsverplaatsingen en deelmobiliteit en een echte vergroening van het wagenpark zijn de belangrijkste doelstellingen. Fiscaliteit is hierbij een essentiële hefboom. Fiscale en financiële voordelen van de salariswagens zorgen ervoor dat er meer autoverplaatsingen gebeuren dan in normale omstandigheden. Studies wijzen op een factor van maal twee of drie. Bovendien is het systeem asociaal en oneerlijk ten aanzien van alle mensen die zich dagelijks zonder salariswagen verplaatsen. Het huidige principe dat de vervuiler wordt beloond, wordt aldus: de vervuiler wordt niet meer beloond. Ik hoop op jullie steun. |
Mme Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Lors des différentes auditions, les médecins, les spécialistes de la santé, la société civile, les citoyens et même l’administration spécialisée en matière de qualité de l’air étaient presque unanimes pour dire que les normes européennes actuelles sont insuffisantes pour protéger la santé étant donné qu’elles s’apparentent davantage à des normes économiques destinées à protéger les constructeurs automobiles. Il est donc préférable de se conformer aux valeurs guides de l’Organisation mondiale de la santé (OMS). En outre, l’OMS envisage, à la lumière des dernières études environnementales et sanitaires disponibles, de renforcer encore ses propres normes. Pour le dioxyde d’azote, la norme pourrait être réduite de moitié, passant de 40 à 20 microgrammes par mètre cube. C’est pourquoi notre amendement no 1 prévoit de compléter la recommandation no 10 par ce qui suit: «Le Sénat recommande de travailler d’ores et déjà, au niveau belge, avec les valeurs limites relatives aux particules fines et au dioxyde d’azote de l’Organisation mondiale de la Santé en attendant un ajustement européen de la norme actuelle.». Notre amendement no 2 vise à compléter le chapitre 3 par une recommandation 15‑1 rédigée comme suit: «Le Sénat recommande la création d’un Comité interministériel pour la qualité de l’air, chargé d’établir des ponts entre les différents niveaux de pouvoir.». Cette recommandation est également formulée par le Conseil fédéral du Développement durable, qui réunit différentes parties intéressées, parmi lesquelles le monde de l’entreprise, la société civile et des experts. Il est très urgent de discuter de manière transversale et au niveau le plus élevé de la problématique de la pollution atmosphérique. Dans un rapport de 2017, la Commission européenne soulignait elle aussi l’importance d’une coopération entre les différentes instances compétentes pour la politique de l’environnement en Belgique, comme c’est déjà le cas au sein du Comité de coordination de la politique internationale de l’environnement (CCPIE), de la Conférence interministérielle de l’environnement (CIE) et de la Conférence interministérielle pour le développement durable (CIMDD). Dans son rapport, la Commission européenne signale que certains points restent perfectibles, notamment dans le domaine de la qualité de l’eau et de l’air. Un comité interministériel spécifique pour la qualité de l’air favoriserait les politiques transversales. Notre amendement no 3 propose de compléter la recommandation 43 par ce qui suit: «Les seuils déclenchant l’entrée en vigueur du plan Pic de pollution doivent être alignés sur les normes de l’Organisation mondiale de la santé plutôt que sur les normes européennes.». La justification est semblable: les valeurs guides proposées par l’OMS ne tiennent compte que des effets sur la santé. Les normes européennes sont plutôt des normes économiques. L’amendement no 4 propose de compléter le texte par une recommandation 47‑1 rédigée comme suit: «Le Sénat recommande de stopper le projet actuel d’élargissement du ring de Bruxelles et de le réexaminer en termes de l’incidence sur la qualité de l’air, étant donné que ce ring constitue déjà aujourd’hui une importante source de pollution atmosphérique pour les riverains des différentes Régions ainsi que pour les occupants des véhicules qui l’empruntent.». Le projet actuel vise à élargir le ring de Bruxelles à différents endroits en doublant le nombre actuel de bandes de circulation. Certaines études montrent que l’augmentation du nombre de bandes de circulation entraîne un effet d’aspiration des voitures. Une augmentation du nombre de voitures engendre une augmentation des émissions polluantes des moteurs, et par conséquent, de la pollution atmosphérique. Il convient dès lors de revoir le projet afin d’examiner au préalable les effets sur la qualité de l’air. L’élargissement du ring coûte plus de 2,5 milliards d’euros. Cette somme ne prend pas en considération le coût des effets sur la santé et des décès prématurés à imputer à la pollution atmosphérique. L’amendement no 5 vise à compléter la recommandation 74 par ce qui suit: «La norme d’Amsterdam est instaurée, qui prévoit que plus aucun bâtiment public destiné à des groupes vulnérables ne peut être construit ou agrandi à moins de 300 mètres des grands axes de circulation.» Cela fait des semaines que des parents et leurs enfants dénoncent la mauvaise qualité de l’air à proximité des écoles. L’instauration de cette norme est dès lors une bonne mesure dans le cadre de l’aménagement du territoire. Notre amendement no 6 propose de compléter le chapitre 11 par une recommandation 97‑1 rédigée comme suit: «Les règles en vigueur en matière de fiscalité automobile des différentes autorités sont harmonisées afin de faire en sorte que le nombre de déplacements diminue, que le parc automobile devienne plus écologique, que la possession d’une voiture individuelle diminue et que la mobilité partagée augmente. Les avantages fiscaux et financiers de la voiture‑salaire sont supprimés. Un budget de mobilité est instauré, par lequel les avantages fiscaux des voitures de société sont convertis en un budget de mobilité flexible qui remplacera à terme l’ensemble des indemnités couvrant les déplacements entre le domicile et le lieu de travail. Chaque travailleur, quel que soit son mode de déplacement, a droit à ce budget sous la forme d’un crédit d’impôt, qui est imputé au précompte professionnel. Ce système récompense les choix en faveur de la proximité et de modes de déplacement durables qui ne polluent pas l’air.» On peut également améliorer la qualité de l’air en abandonnant la vieille conception dans laquelle la voiture privée est considérée comme le véhicule de référence. Une diminution des déplacements en voiture, une augmentation des déplacements à vélo et de la mobilité partagée et une véritable écologisation du parc automobile sont les principaux objectifs à poursuivre aujourd’hui. La fiscalité est un levier essentiel en l’espèce. Les avantages fiscaux et financiers des voitures‑salaire entraînent une augmentation des déplacements automobiles par rapport à ce qui est le cas dans des conditions normales. Certaines études parlent de deux à trois fois plus de déplacements. En outre, le système est antisocial et inéquitable envers l’ensemble des personnes qui se déplacent quotidiennement sans voiture‑salaire. Cela permettra de remplacer le principe «le pollueur est récompensé» par le principe «le pollueur n’est plus récompensé». Je compte sur votre soutien. |
|
De heer Joris Poschet (CD&V). – De meeste doelstellingen die worden nagestreefd in de amendementen die mevrouw Maes heeft toegelicht, zitten volgens ons in de 97 aanbevelingen. Soms is de tonaliteit anders. Er zijn ook geen ‘nieuwe’ amendementen ingediend die niet in de commissie zijn besproken. Voor onze argumentatie verwijs ik dan ook naar het verslag. |
M. Joris Poschet (CD&V). – Selon nous, la plupart des objectifs visés par les amendements que Mme Maes a expliqués figurent dans les 97 recommandations, même si le ton est différent. Il n’y a pas de ‘nouveaux’ amendements introduits qui n’aient été discutés en commission. En ce qui concerne notre argumentation, je me réfère au rapport. |
Informatieverslag betreffende de noodzakelijke samenwerking tussen de federale overheid, de Gemeenschappen en de Gewesten inzake de verbetering van de luchtkwaliteit, met het oog op de bevordering van de volksgezondheid (Stuk 6‑391) |
|
|
De voorzitster. – We stemmen over amendement 1 van mevrouw Annemie Maes. |
Mme la présidente. – Nous votons sur l’amendement no 1 de Mme Annemie Maes. |
|
Stemming 9 |
Vote no 9 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents: 47 |
|
De heer Bertin Mampaka Mankamba (cdH). – Mevrouw de voorzitster, ik wilde voorstemmen. |
M. Bertin Mampaka Mankamba (cdH). – Madame la présidente, je voulais voter pour. |
|
– Het amendement is niet aangenomen. |
– L’amendement n’est pas adopté. |
|
De voorzitster. – We stemmen over amendement 2 van mevrouw Annemie Maes. |
Mme la présidente. – Nous votons sur l’amendement no 2 de Mme Annemie Maes. |
|
Stemming 10 |
Vote no 10 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents: 47 |
|
De voorzitster. – We stemmen over amendement 3 van mevrouw Annemie Maes. |
Mme la présidente. – Nous votons sur l’amendement no 3 de Mme Annemie Maes. |
|
Stemming 11 |
Vote no 11 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents: 47 |
|
De voorzitster. – We stemmen over amendement 4 van mevrouw Annemie Maes. |
Mme la présidente. – Nous votons sur l’amendement no 4 de Mme Annemie Maes. |
|
Stemming 12 |
Vote no 12 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents: 47 |
|
De voorzitster. – We stemmen over amendement 5 van mevrouw Annemie Maes. |
Mme la présidente. – Nous votons sur l’amendement no 5 de Mme Annemie Maes. |
|
Stemming 13 |
Vote no 13 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents: 47 |
|
De voorzitster. – We stemmen over amendement 6 van de dames Annemie Maes en Cécile Thibaut. |
Mme la présidente. – Nous votons sur l’amendement no 6 de Mmes Annemie Maes et Cécile Thibaut. |
|
Stemming 14 |
Vote no 14 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents: 47 |
|
De voorzitster. – We stemmen nu over het informatieverslag in zijn geheel. |
Mme la présidente. – Nous votons à présent sur l’ensemble du rapport d’information. |
|
Stemming 15 |
Vote no 15 |
|
Nederlandse taalgroep |
Groupe linguistique néerlandais |
|
Aanwezig: 26 |
Présents: 26 |
|
Franse taalgroep |
Groupe linguistique français |
|
Aanwezig: 20 |
Présents: 20 |
|
De Duitstalige gemeenschapssenator heeft tegengestemd. |
Le sénateur de communauté germanophone a voté contre. |
|
– Het informatieverslag heeft de meerderheid van de uitgebrachte stemmen en minstens een derde van de uitgebrachte stemmen behaald in elke taalgroep. – Het verslag is aangenomen. – Het zal worden meegedeeld aan de eerste minister, aan de minister van Energie, Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling, aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, aan de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers en aan de minister‑presidenten en de voorzitters van de parlementen van de Gemeenschappen en de Gewesten. |
– Le rapport d’information a obtenu la majorité des suffrages et au moins un tiers des suffrages dans chaque groupe linguistique. – Le rapport est adopté. – Il sera communiqué au premier ministre, au ministre de l’Énergie, de l’Environnement et du Développement durable, au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, au président de la Chambre des représentants et aux présidents et ministres‑présidents des parlements des Communautés et des Régions. |
Overlijden van oud‑senatoren |
|
|
De voorzitster. – De Senaat heeft met groot leedwezen kennis gekregen van het overlijden van de heer Marcel Decoster, eresenator, en van mevrouw Huberte Hanquet, gewezen senatrice. Uw voorzitter heeft het rouwbeklag van de vergadering aan de familie van onze betreurde gewezen medeleden betuigd. |
Mme la présidente. – Le Sénat a appris avec un vif regret le décès de M. Marcel Decoster, sénateur honoraire, et de Mme Huberte Hanquet, ancienne sénatrice. Votre présidente a adressé les condoléances de l’Assemblée aux familles de nos regrettés anciens collègues. |
Regeling van de werkzaamheden |
|
|
De voorzitster. – De agenda van deze vergadering is afgewerkt. De volgende vergadering vindt plaats op dinsdag 9 oktober. |
Mme la présidente. – L’ordre du jour de la présente séance est ainsi épuisé. La prochaine séance aura lieu le mardi 9 octobre. |
|
(De vergadering wordt gesloten om 13.40 uur.) |
(La séance est levée à 13 h 40.) |
Berichten van verhindering |
|
|
Afwezig met bericht van verhindering: de heer Beenders, om gezondheidsredenen; de dames De Sutter en Susskind, met opdracht in het buitenland, de heren Henry en Van Malderen, om familiale redenen, mevrouw Van dermeersch en de heer D’haeseleer, wegens andere plichten. |
M. Beenders, pour raison de santé; Mmes De Sutter et Susskind en mission à l’étranger, MM. Henry et Van Malderen, pour raisons familiales, Mme Van dermeersch et M. D’haeseleer, pour d’autres devoirs, demandent d’excuser leur absence à la présente séance. |
|
– Voor kennisgeving aangenomen. |
– Pris pour information. |
Bijlage |
|
Naamstemmingen |
|
|
Stemming 1 |
Vote no 1 |
|
Nederlandse taalgroep |
Groupe linguistique néerlandais |
|
Aanwezig: 27 |
Présents : 27 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, Jan Becaus, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Jean-Jacques De Gucht, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Annemie Maes, Lieve Maes, Elisabeth Meuleman, Jan Peumans, Joris Poschet, Katia Segers, Martine Taelman, Güler Turan, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Karl Vanlouwe, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck. |
|
|
Franse taalgroep |
Groupe linguistique français |
|
Aanwezig: 20 |
Présents : 20 |
|
Voor |
Pour |
|
Anne Barzin, Jacques Brotchi, Christine Defraigne, François Desquesnes, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Nadia El Yousfi, Yves Evrard, Latifa Gahouchi, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Bertin Mampaka Mankamba, Christie Morreale, Gilles Mouyard, Hélène Ryckmans, Cécile Thibaut, Christiane Vienne, Jean-Paul Wahl, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Duitstalige gemeenschapssenator |
Sénateur de communauté germanophone |
|
Voor |
Pour |
|
Karl-Heinz Lambertz. |
|
|
Stemming 2 |
Vote no 2 |
|
Nederlandse taalgroep |
Groupe linguistique néerlandais |
|
Aanwezig: 27 |
Présents : 27 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, Jan Becaus, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Jean-Jacques De Gucht, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Annemie Maes, Lieve Maes, Elisabeth Meuleman, Jan Peumans, Joris Poschet, Katia Segers, Martine Taelman, Güler Turan, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Karl Vanlouwe, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck. |
|
|
Franse taalgroep |
Groupe linguistique français |
|
Aanwezig: 20 |
Présents : 20 |
|
Voor |
Pour |
|
Anne Barzin, Jacques Brotchi, Christine Defraigne, François Desquesnes, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Nadia El Yousfi, Yves Evrard, Latifa Gahouchi, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Bertin Mampaka Mankamba, Christie Morreale, Gilles Mouyard, Hélène Ryckmans, Cécile Thibaut, Christiane Vienne, Jean-Paul Wahl, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Duitstalige gemeenschapssenator |
Sénateur de communauté germanophone |
|
Voor |
Pour |
|
Karl-Heinz Lambertz. |
|
|
Stemming 3 |
Vote no 3 |
|
Nederlandse taalgroep |
Groupe linguistique néerlandais |
|
Aanwezig: 27 |
Présents : 27 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, Jan Becaus, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Jean-Jacques De Gucht, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Annemie Maes, Lieve Maes, Elisabeth Meuleman, Jan Peumans, Joris Poschet, Katia Segers, Martine Taelman, Güler Turan, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Karl Vanlouwe, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck. |
|
|
Franse taalgroep |
Groupe linguistique français |
|
Aanwezig: 20 |
Présents : 20 |
|
Voor |
Pour |
|
Anne Barzin, Jacques Brotchi, Christine Defraigne, François Desquesnes, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Nadia El Yousfi, Yves Evrard, Latifa Gahouchi, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Bertin Mampaka Mankamba, Christie Morreale, Gilles Mouyard, Hélène Ryckmans, Cécile Thibaut, Christiane Vienne, Jean-Paul Wahl, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Duitstalige gemeenschapssenator |
Sénateur de communauté germanophone |
|
Voor |
Pour |
|
Karl-Heinz Lambertz. |
|
|
Stemming 4 |
Vote no 4 |
|
Aanwezig: 48 |
Présents : 48 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, François Desquesnes, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Nadia El Yousfi, Yves Evrard, Cindy Franssen, Latifa Gahouchi, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Lieve Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Gilles Mouyard, Jan Peumans, Joris Poschet, Hélène Ryckmans, Katia Segers, Martine Taelman, Cécile Thibaut, Güler Turan, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Christiane Vienne, Jean-Paul Wahl, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Stemming 5 |
Vote no 5 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents : 47 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, François Desquesnes, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Nadia El Yousfi, Yves Evrard, Cindy Franssen, Latifa Gahouchi, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Lieve Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Gilles Mouyard, Jan Peumans, Joris Poschet, Hélène Ryckmans, Katia Segers, Martine Taelman, Cécile Thibaut, Güler Turan, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Christiane Vienne, Jean-Paul Wahl, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Stemming 6 |
Vote no 6 |
|
Aanwezig: 48 |
Présents : 48 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, François Desquesnes, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Nadia El Yousfi, Yves Evrard, Cindy Franssen, Latifa Gahouchi, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Lieve Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Gilles Mouyard, Jan Peumans, Joris Poschet, Hélène Ryckmans, Katia Segers, Martine Taelman, Cécile Thibaut, Güler Turan, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Christiane Vienne, Jean-Paul Wahl, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Stemming 7 |
Vote no 7 |
|
Aanwezig: 48 |
Présents : 48 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, François Desquesnes, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Nadia El Yousfi, Yves Evrard, Cindy Franssen, Latifa Gahouchi, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Lieve Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Gilles Mouyard, Jan Peumans, Joris Poschet, Hélène Ryckmans, Katia Segers, Martine Taelman, Cécile Thibaut, Güler Turan, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Christiane Vienne, Jean-Paul Wahl, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Stemming 8 |
Vote no 8 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents : 47 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, François Desquesnes, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Nadia El Yousfi, Yves Evrard, Cindy Franssen, Latifa Gahouchi, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Lieve Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Gilles Mouyard, Joris Poschet, Hélène Ryckmans, Katia Segers, Martine Taelman, Cécile Thibaut, Güler Turan, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Christiane Vienne, Jean-Paul Wahl, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Stemming 9 |
Vote no 9 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents : 47 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, François Desquesnes, Nadia El Yousfi, Latifa Gahouchi, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Hélène Ryckmans, Katia Segers, Cécile Thibaut, Güler Turan, Christiane Vienne, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Tegen |
Contre |
|
Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Yves Evrard, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Lieve Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Gilles Mouyard, Joris Poschet, Martine Taelman, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Jean-Paul Wahl. |
|
|
Stemming 10 |
Vote no 10 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents : 47 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, François Desquesnes, Nadia El Yousfi, Latifa Gahouchi, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Hélène Ryckmans, Katia Segers, Cécile Thibaut, Güler Turan, Christiane Vienne, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Tegen |
Contre |
|
Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Yves Evrard, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Lieve Maes, Gilles Mouyard, Joris Poschet, Martine Taelman, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Jean-Paul Wahl. |
|
|
Stemming 11 |
Vote no 11 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents : 47 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, François Desquesnes, Nadia El Yousfi, Latifa Gahouchi, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Hélène Ryckmans, Katia Segers, Cécile Thibaut, Güler Turan, Christiane Vienne, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Tegen |
Contre |
|
Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Yves Evrard, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Lieve Maes, Gilles Mouyard, Joris Poschet, Martine Taelman, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Jean-Paul Wahl. |
|
|
Stemming 12 |
Vote no 12 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents : 47 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, François Desquesnes, Nadia El Yousfi, Latifa Gahouchi, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Hélène Ryckmans, Cécile Thibaut, Christiane Vienne, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Tegen |
Contre |
|
Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Yves Evrard, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Lieve Maes, Gilles Mouyard, Joris Poschet, Martine Taelman, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Jean-Paul Wahl. |
|
|
Onthoudingen |
Abstentions |
|
Katia Segers, Güler Turan. |
|
|
Stemming 13 |
Vote no 13 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents : 47 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, François Desquesnes, Nadia El Yousfi, Latifa Gahouchi, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Hélène Ryckmans, Katia Segers, Cécile Thibaut, Güler Turan, Christiane Vienne, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Tegen |
Contre |
|
Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Yves Evrard, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Lieve Maes, Gilles Mouyard, Joris Poschet, Martine Taelman, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Jean-Paul Wahl. |
|
|
Stemming 14 |
Vote no 14 |
|
Aanwezig: 47 |
Présents : 47 |
|
Voor |
Pour |
|
Bert Anciaux, François Desquesnes, Nadia El Yousfi, Latifa Gahouchi, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Karl-Heinz Lambertz, Annemie Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Hélène Ryckmans, Katia Segers, Cécile Thibaut, Güler Turan, Christiane Vienne, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Tegen |
Contre |
|
Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Christine Defraigne, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Yves Evrard, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Andries Gryffroy, Lieve Maes, Gilles Mouyard, Joris Poschet, Martine Taelman, Steven Vanackere, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck, Jean-Paul Wahl. |
|
|
Stemming 15 |
Vote no 15 |
|
Nederlandse taalgroep |
Groupe linguistique néerlandais |
|
Aanwezig: 26 |
Présents : 26 |
|
Voor |
Pour |
|
Karin Brouwers, Ann Brusseel, Rik Daems, Sabine de Bethune, Jean-Jacques De Gucht, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Elisabeth Meuleman, Joris Poschet, Martine Taelman, Steven Vanackere, Peter Van Rompuy, Lode Vereeck. |
|
|
Onthoudingen |
Abstentions |
|
Bert Anciaux, Jan Becaus, Cathy Coudyser, Annick De Ridder, Andries Gryffroy, Annemie Maes, Lieve Maes, Katia Segers, Güler Turan, Wilfried Vandaele, Pol Van Den Driessche, Miranda Van Eetvelde, Jan Van Esbroeck. |
|
|
Franse taalgroep |
Groupe linguistique français |
|
Aanwezig: 20 |
Présents : 20 |
|
Voor |
Pour |
|
Anne Barzin, Jacques Brotchi, Christine Defraigne, François Desquesnes, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Yves Evrard, Bertin Mampaka Mankamba, Gilles Mouyard, Hélène Ryckmans, Cécile Thibaut, Jean-Paul Wahl, Véronique Waroux. |
|
|
Tegen |
Contre |
|
Nadia El Yousfi, Latifa Gahouchi, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Christie Morreale, Christiane Vienne, Olga Zrihen. |
|
|
Duitstalige gemeenschapssenator |
Sénateur de communauté germanophone |
|
Tegen |
Contre |
|
Karl-Heinz Lambertz. |
|
Niet‑evocatie |
|
|
Bij boodschap van 26 juni 2018 heeft de Senaat aan de Kamer van volksvertegenwoordigers terugbezorgd, met het oog op de bekrachtiging door de Koning, het volgende niet‑geëvoceerde wetsontwerp: |
Par message du 26 juin 2018, le Sénat a retourné à la Chambre des représentants, en vue de la sanction royale, le projet de loi non évoqué qui suit: |
|
Wetsontwerp tot invoeging van een artikel 1727/6 in het Gerechtelijk Wetboek (Stuk 6‑436/1). |
Projet de loi insérant un article 1727/6 dans le Code judiciaire (Doc. 6‑436/1). |
|
– Voor kennisgeving aangenomen. |
– Pris pour notification. |
In overweging genomen voorstellen |
|
|
Voorstellen van resolutie |
Propositions de résolution |
|
Voorstel van resolutie om een interfederaal “monitoringmechanisme” in te voeren voor de aanbevelingen van de Raad van Europa betreffende België (van de heer Christophe Lacroix c.s.; Stuk 6‑449/1). |
Proposition de résolution visant à instaurer un mécanisme interfédéral de «monitoring» des recommandations émanant du Conseil de l’Europe visant la Belgique (de M. Christophe Lacroix et consorts; Doc. 6‑449/1). |
|
– Commissie voor de Institutionele Aangelegenheden |
– Commission des Affaires institutionnelles |
|
Voorstel van resolutie betreffende de bevordering van digitaal onderwijs (van mevrouw Anne Barzin; Stuk 6‑450/1). |
Proposition de résolution relative à la promotion de l’enseignement numérique (de Mme Anne Barzin; Doc. 6‑450/1). |
|
– Commissie voor de Transversale Aangelegenheden – Gemeenschapsbevoegdheden |
– Commission des Matières transversales – Compétences communautaires |
|
Voorstel van resolutie betreffende het recht van antwoord (van de heer Alain Destexhe c.s.; Stuk 6‑451/1). |
Proposition de résolution relative au droit de réponse (de M. Alain Destexhe et consorts; Doc. 6‑451/1). |
|
– Commissie voor de Transversale Aangelegenheden – Gemeenschapsbevoegdheden |
– Commission des Matières transversales – Compétences communautaires |
Boodschappen van de Kamer |
|
|
Bij boodschappen van 28 juni 2018 heeft de Kamer van volksvertegenwoordigers aan de Senaat overgezonden, zoals ze ter vergadering van dezelfde dag werden aangenomen: |
Par messages du 28 juin 2018, la Chambre des représentants a transmis au Sénat, tels qu’ils ont été adoptés en sa séance du même jour: |
|
Artikel 77 van de Grondwet |
Article 77 de la Constitution |
|
Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wetgeving inzake mandatenlijst en vermogensaangifte wat de transparantie over de vergoedingen, de uitbreiding naar overheidsbestuurders, de elektronische indiening en de controle betreft (Stuk 6‑407/1). |
Projet de loi spéciale modifiant la législation spéciale relative aux listes de mandats et déclarations de patrimoine en ce qui concerne la transparence des rémunérations, l’extension aux administrateurs publics, le dépôt électronique et le contrôle (Doc. 6‑407/1). |
|
– Het wetsontwerp werd verzonden naar de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden. |
– Le projet de loi a été envoyé à la commission des Affaires institutionnelles. |
|
Wetsontwerp tot wijziging van de wetgeving inzake mandatenlijst en vermogensaangifte wat de transparantie over de vergoedingen, de uitbreiding naar overheidsbestuurders, de elektronische indiening en de controle betreft (Stuk 6‑408/1). |
Projet de loi modifiant la législation relative aux déclarations de mandats et de patrimoine en ce qui concerne la transparence des rémunérations, l’extension aux administrateurs publics, le dépôt électronique et le contrôle (Doc. 6‑408/1). |
|
– Het wetsontwerp werd verzonden naar de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden. |
– Le projet de loi a été envoyé à la commission des Affaires institutionnelles. |
|
Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, wat de cumulatie van mandaten betreft en tot wijziging van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen (Stuk 6‑442/1). |
Projet de loi spéciale modifiant, en ce qui concerne le cumul des mandats, la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles et modifiant la loi spéciale du 12 janvier 1989 relative aux Institutions bruxelloises (Doc. 6‑442/1). |
|
– Het wetsontwerp werd verzonden naar de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden. |
– Le projet de loi a été envoyé à la commission des Affaires institutionnelles. |
|
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 6 augustus 1931 houdende vaststelling van de onverenigbaarheden en ontzeggingen betreffende de ministers, gewezen ministers en ministers van staat, alsmede de leden en gewezen leden van de wetgevende kamers, wat de cumulatie van mandaten betreft (Stuk 6‑443/1). |
Projet de loi modifiant, en ce qui concerne le cumul des mandats, la loi du 6 août 1931 établissant des incompatibilités et interdictions concernant les ministres et ministres d’État, ainsi que les membres et anciens membres des Chambres législatives (Doc. 6‑443/1). |
|
– Het wetsontwerp werd verzonden naar de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden. |
– Le projet de loi a été envoyé à la commission des Affaires institutionnelles. |
|
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 31 december 1983 tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap, wat de cumulatie van mandaten betreft (Stuk 6‑444/1). |
Projet de loi modifiant, en ce qui concerne le cumul des mandats, la loi du 31 décembre 1983 de réformes institutionnelles pour la Communauté germanophone (Doc. 6‑444/1). |
|
– Het wetsontwerp werd verzonden naar de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden. |
– Le projet de loi a été envoyé à la commission des Affaires institutionnelles. |
Activiteiten van algemeen belang van de Koninklijke Familie |
|
|
Bij brief van 30 mei 2018 heeft de eerste minister, overeenkomstig artikel 15 van de wet van 27 november 2013 aan de Senaat overgezonden, het verslag over de activiteiten van algemeen belang tijdens het jaar 2017 van hunne Majesteiten Koning Albert en Koningin Paola. |
Par lettre du 30 mai 2018, le premier ministre a transmis au Sénat, conformément à l’article 15 de la loi du 27 novembre 2013, le rapport des activités d’intérêt général de l’année 2017 de leurs Majestés le Roi Albert et la Reine Paola. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Uitvoering besluiten van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties |
Exécution décisions du Conseil de sécurité des Nations unies |
|
Bij brief van 21 juni 2018 deelt de minister van Financiën, overeenkomstig artikel 3 van de wet van 11 mei 1995 inzake de tenuitvoerlegging van de besluiten van de Veiligheidsraad van de Organisatie van de Verenigde Naties, het besluit betreffende de bewaring van tegoeden en andere financiële middelen van bepaalde personen, entiteiten of groeperingen geviseerd door resoluties van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. |
Par lettre du 21 juin 2018, le ministre des Finances, a transmis au Sénat, conformément à l’article 3 de la loi du 11 mai 1995 relative à la mise en œuvre des décisions du Conseil de sécurité de l’Organisation des Nations unies, l’arrêté relatif au gel des avoirs et autres moyens financiers de certains personnes, entités ou groupements visés par des résolutions du Conseil de sécurité des Nations unies. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Belgian Task Force for International Criminal Justice |
|
|
Bij brief van 11 juni 2018 heeft de minister van Justitie, overeenkomstig artikel 5 van het koninklijk besluit van 23 augustus 2014 houdende organisatie van de Belgian Task Force for International Criminal Justice aan de Senaat overgezonden, het activiteitenverslag 2017, goedgekeurd tijdens zijn vergadering van 23 april 2018. |
Par lettre du 11 juin 2018, le ministre de la Justice a transmis au Sénat, conformément à l’article 5 de l’arrêté royal du 23 août 2014 portant organisation de la Belgian Task Force for International Criminal Justice, le rapport d’activités 2017, approuvé lors de sa séance du 23 avril 2018. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Grondwettelijk Hof – Arresten |
|
|
Met toepassing van artikel 113 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, geeft de griffier van het Grondwettelijk Hof kennis aan de voorzitter van de Senaat van: |
En application de l’article 113 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le greffier de la Cour constitutionnelle notifie au président du Sénat: |
|
– het arrest nr. 61/2018, uitgesproken op 31 mei 2018 inzake het beroep tot vernietiging van de wet van 12 juli 2015 teneinde de activiteiten van de aasgierfondsen aan te pakken, ingesteld door de vennootschap naar het recht van de Kaaimaneilanden “NML Capital Ltd” (rolnummer 6371); |
– l’arrêt no 61/2018, rendu le 31 mai 2018, en cause le recours en annulation de la loi du 12 juillet 2015 relative à la lutte contre les activités des fonds vautours, introduit par la société de droit des Îles Caïmans «NML Capital Ltd» (numéro du rôle 6371); |
|
– het arrest nr. 62/2018, uitgesproken op 31 mei 2018 inzake de beroepen tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 19 oktober 2015 houdende wijziging van het burgerlijk procesrecht en houdende diverse bepalingen inzake justitie, ingesteld door de “Ordre des barreaux francophones et germanophone”, door de Orde van Vlaamse balies en Dominique Matthys en door de vzw “Association Syndicale des Magistrats” en de vzw “Syndicat des Avocats pour la Démocratie” (rolnummers 6415, 6416 en 6417); |
– l’arrêt no 62/2018, rendu le 31 mai 2018, en cause les recours en annulation partielle de la loi du 19 octobre 2015 modifiant le droit de la procédure civile et portant des dispositions diverses en matière de justice, introduits par l’Ordre des barreaux francophones et germanophone, par l’«Orde van Vlaamse balies» et Dominique Matthys et par l’ASBL «Association Syndicale des Magistrats» et l’ASBL «Syndicat des Avocats pour la Démocratie» (numéros du rôle 6415, 6416 et 6417); |
|
– het arrest nr. 63/2018, uitgesproken op 31 mei 2018 inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 216bis, §2, eerste lid, van het Wetboek van strafvordering, zoals gewijzigd bij artikel 98 van de wet van 5 februari 2016 tot wijziging van het strafrecht en de strafvordering en houdende diverse bepalingen inzake justitie, gesteld door het Hof van Beroep te Luik (rolnummer 6618); |
– l’arrêt no 63/2018, rendu le 31 mai 2018, en cause la question préjudicielle relative à ‘article 216bis, §2, alinéa 1er, du Code d’instruction criminelle, tel qu’il a été modifié par l’article 98 de la loi du 5 février 2016 modifiant le droit pénal et la procédure pénale et portant des dispositions diverses en matière de justice, posée par la Cour d’appel de Liège (numéro du rôle 6618); |
|
– het arrest nr. 64/2018, uitgesproken op 31 mei 2018 inzake de prejudiciële vragen over de artikelen 52 en 59, 4º, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 15 juli 2016 betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, gesteld door de Raad van State (rolnummer 6675); |
– l’arrêt no 64/2018 du 31 mai 2018 en cause les questions préjudicielles concernant les articles 52 et 59, 4º, du décret de la Région flamande du 15 juillet 2016 relatif à la politique d’implantation commerciale intégrale, posées par le Conseil d’État (numéro du rôle 6675); |
|
– het arrest 65/2018 van 31 mei 2018 inzake de vordering tot schorsing van artikel 5 van de wet van 19 november 2017 tot wijziging van diverse bepalingen betreffende de bevordering van de militairen, ingesteld door Stéphane Deham (rolnummer 6814); |
– l’arrêt no 65/2018, rendu le 31 mai 2018, en cause la demande de suspension de l’article 5 de la loi du 19 novembre 2017 modifiant diverses dispositions relatives à l’avancement des militaires, introduite par Stéphane Deham (numéro du rôle 6814); |
|
– het arrest nr. 66/2018 uitgesproken op 7 juni 2018 inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 35 van het decreet van het Vlaamse Gewest betreffende de ruimtelijke ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Antwerpen, afdeling Mechelen (rolnummer 6526); |
– l’arrêt no 66/2018 rendu le 7 juin 2018, en cause la question préjudicielle relative à l’article 35 du décret de la Région flamande relatif à l’aménagement du territoire, coordonné le 22 octobre 1996, posée par le Tribunal de première instance d’Anvers, division Malines (numéro du rôle 6526); |
|
– het arrest nr. 67/2018 uitgesproken op 7 juni 2018 inzake de prejudiciële vraag over de artikelen 21 en 45 van het Vlaamse decreet van 7 juli 2006 tot wijziging van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, gesteld door de Raad van State (rolnummer 6593); |
– l’arrêt no 67/2018 rendu le 7 juin 2018, en cause la question préjudicielle relative aux articles 21 et 45 du décret flamand du 7 juillet 2006 «modifiant la loi organique du 8 juillet 1976 des centres publics d’aide sociale», posée par le Conseil d’État (numéro du rôle 6593); |
|
– het arrest nr. 68/2018 uitgesproken op 7 juni 2018 inzake het beroep tot vernietiging van artikel 29, §1, van het Vlaamse decreet van 24 juni 2016 houdende de Vlaamse sociale bescherming, ingesteld door Antoon Lambrecht (rolnummer 6630); |
– l’arrêt no 68/2018 rendu le 7 juin 2018, en cause le recours en annulation de l’article 29, §1er, du décret flamand du 24 juin 2016 relatif à la protection sociale flamande, introduit par Antoon Lambrecht (numéro du rôle 6630); |
|
– het arrest nr. 69/2018 uitgesproken op 7 juni 2018 inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 1253ter/5 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling Namen, familierechtbank (rolnummer 6636); |
– l’arrêt no 69/2018 rendu le 7 juin 2018, en cause la question préjudicielle relative à l’article 1253ter/5 du Code judiciaire, posée par le Tribunal de première instance de Namur, division Namur, tribunal de la famille (numéro du rôle 6636); |
|
– het arrest nr. 70/2018 uitgesproken op 7 juni 2018 inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 18, §2, 1º en 2º, van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie, gesteld door het Arbeidshof te Antwerpen, afdeling Antwerpen (rolnummer 6643); |
– l’arrêt no 70/2018 rendu le 7 juin 2018, en cause la question préjudicielle relative à l’article 18, §2, 1º et 2º, de la loi du 10 mai 2007 tendant à lutter contre certaines formes de discrimination, posée par la Cour du travail d’Anvers, division Anvers (numéro du rôle 6643); |
|
– het arrest nr. 71/2018 uitgesproken op 7 juni 2018 inzake de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 100, 100bis en 101 van de herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen, gesteld door het Arbeidshof te Luik, afdeling Luik (rolnummer 6646); |
– l’arrêt no 71/2018 rendu le 7 juin 2018, en cause la question préjudicielle relative aux articles 100, 100bis et 101 de la loi de redressement du 22 janvier 1985 contenant des dispositions sociales, posée par la Cour du travail de Liège, division Liège (numéro du rôle 6646); |
|
– het arrest nr. 72/2018 uitgesproken op 7 juni 2018 inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 806 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Luik (rolnummer 6671); |
– l’arrêt no 72/2018 rendu le 7 juin 2018, en cause la question préjudicielle relative à l’article 806 du Code judiciaire, posée par la Cour d’appel de Liège (numéro du rôle 6671); |
|
– het arrest nr. 73/2018 uitgesproken op 7 juni 2018 inzake de prejudiciële vragen over artikel 4, 3º, van de wet van 20 december 2002 betreffende de bescherming van de preventieadviseurs, gesteld door het Hof van Cassatie (rolnummer 6674); |
– l’arrêt no 73/2018 rendu le 7 juin 2018, en cause les questions préjudicielles relatives à l’article 4, 3º, de la loi du 20 décembre 2002 portant protection des conseillers en prévention, posées par la Cour de cassation (numéro du rôle 6674); |
|
– het arrest nr. 74/2018 uitgesproken op 21 juni 2018 inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 36/24 van de wet van 22 februari 1998 tot vaststelling van het organiek statuut van de Nationale Bank van België, gesteld door de Raad van State (rolnummer 5818); |
– l’arrêt no 74/2018 rendu le 21 juin 2018 en cause la question préjudicielle relative à l’article 36/24 de la loi du 22 février 1998 fixant le statut organique de la Banque Nationale de Belgique, posée par le Conseil d’État (numéro du rôle 5818); |
|
– het arrest nr. 75/2018 uitgesproken op 21 juni 2018 inzake het beroep tot vernietiging van de artikelen 17 tot 27 van de wet van 26 december 2015 houdende maatregelen inzake versterking van jobcreatie en koopkracht en de artikelen 10 tot 17 van de wet van 16 mei 2016 houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken en het beroep tot vernietiging van de artikelen 17 tot 26 van de voormelde wet van 26 december 2015, ingesteld respectievelijk door het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn van Bergen en door het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn van La Louvière (rolnummers 6463 en 6480); |
– l’arrêt no 75/2018 rendu le 21 juin 2018, en cause le recours en annulation des articles 17 à 27 de la loi du 26 décembre 2015 relative aux mesures concernant le renforcement de la création d’emplois et du pouvoir d’achat et des articles 10 à 17 de la loi du 16 mai 2016 portant des dispositions diverses en matière sociale et le recours en annulation des articles 17 à 26 de la loi du 26 décembre 2015 précitée, introduits respectivement par le centre public d’action sociale de Mons et par le centre public d’action sociale de La Louvière (numéros du rôle 6463 et 6480); |
|
– het arrest nr. 76/2018 uitgesproken op 21 juni 2018 inzake het beroep tot vernietiging van de wet van 29 januari 2016 betreffende het gebruik van videoconferentie voor de verschijning van inverdenkinggestelden in voorlopige hechtenis, ingesteld door de “Ordre des barreaux francophones et germanophone” (rolnummer 6491); |
– l’arrêt no 76/2018 rendu le 21 juin 2018, en cause le recours en annulation de la loi du 29 janvier 2016 relative à l’utilisation de la vidéoconférence pour la comparution d’inculpés en détention préventive, introduit par l’Ordre des barreaux francophones et germanophone (numéro du rôle 6491); |
|
– het arrest nr. 77/2018 uitgesproken op 21 juni 2018 inzake de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de wet van 6 juli 2016 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met betrekking tot de juridische bijstand, ingesteld door E.M. en door de vzw “Aimer Jeunes” en anderen (rolnummers 6596 en 6598); |
– l’arrêt no 77 rendu le 21 juin 2018, en cause les recours en annulation totale ou partielle de la loi du 6 juillet 2016 modifiant le Code judiciaire en ce qui concerne l’aide juridique, introduits par E.M. et par l’ASBL «Aimer Jeunes» et autres (numéros du rôle 6596 et 6598); |
|
– het arrest nr. 78/2018 uitgesproken op 21 juni 2018 inzake de vorderingen tot schorsing van artikel 12/1, §2, van het decreet van de Franse Gemeenschap van 29 maart 2017 betreffende de studie geneeskunde en de studie tandheelkunde, ingevoegd bij artikel 1 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 20 december 2017 betreffende de bijzondere toestand van de studenten die zich voor de studie geneeskunde en de studie tandheelkunde tijdens het academiejaar 2016‑2017 hebben ingeschreven, ingesteld door Eugénie Blockmans en anderen en door Karl Tavernier en anderen (rolnummers 6846 en 6847). |
– l’arrêt no 78/2018 rendu le 21 juin 2018, en cause les demandes de suspension de l’article 12/1, §2, du décret de la Communauté française du 29 mars 2017 relatif aux études de sciences médicales et dentaires, inséré par l’article 1er du décret de la Communauté française du 20 décembre 2017 relatif à la situation particulière des étudiants inscrits durant l’année académique 2016‑2017 aux études en sciences médicales et dentaires, introduites par Eugénie Blockmans et autres et par Karl Tavernier et autres (numéros du rôle 6846 et 6847). |
|
– Voor kennisgeving aangenomen. |
– Pris pour notification. |
Grondwettelijk Hof – Prejudiciële vragen |
|
|
Met toepassing van artikel 77 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, geeft de griffier van het Grondwettelijk Hof aan de voorzitter van de Senaat kennis van: |
En application de l’article 77 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le greffier de la Cour constitutionnelle notifie au président du Sénat: |
|
– de prejudiciële vraag over artikel 19bis‑11, §2, van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, gesteld door de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel (rolnummer 6911); |
– la question préjudicielle concernant l’article 19bis‑11, §2, de la loi du 21 novembre 1989 relative à l’assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs, posée par le Tribunal de première instance francophone de Bruxelles (numéro du rôle 6911); |
|
– de prejudiciële vraag over artikel 40ter, tweede lid, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, gesteld door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (rolnummer 6920); |
– la question préjudicielle relative à l’article 40ter, alinéa 2, de la loi du 15 décembre 1980 sur l’accès au territoire, le séjour, l’établissement et l’éloignement des étrangers, posée par le Conseil du contentieux des étrangers (numéro du rôle 6920); |
|
– de prejudiciële vragen betreffende artikel 335, §3, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de familierechtbank van de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel (rolnummers 6925 en 6926, samengevoegde zaken); |
– les questions préjudicielles relatives à l’article 335, §3, du Code civil, posées par le tribunal de la famille du Tribunal de première instance francophone de Bruxelles (numéros du rôle 6925 et 6926, affaires jointes); |
|
– de prejudiciële vraag betreffende artikel 3 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 31 maart 1994 houdende bepaling van de neutraliteit van het Gemeenschapsonderwijs, gesteld door de kamer in kort geding van de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel (rolnummer 6927); |
– la question préjudicielle relative à l’article 3 du décret de la Communauté française du 31 mars 1994 définissant la neutralité de l’enseignement de la Communauté, posée par la chambre des référés du Tribunal de première instance francophone de Bruxelles (numéro du rôle 6927); |
|
– de prejudiciële vraag betreffende artikel 331ter van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de familierechtbank van de Rechtbank van eerste aanleg Henegouwen, afdeling Doornik (rolnummer 6928); |
– la question préjudicielle relative à l’article 331ter du Code civil, posée par le tribunal de la famille du Tribunal de première instance du Hainaut, division Tournai. (numéro du rôle 6928); |
|
– de prejudiciële vraag over artikel 153, §3, eerste en derde lid, van de wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, gecoördineerd op 10 mei 2015, gesteld door de Raad van State (rolnummer 6929); |
– la question préjudicielle concernant l’article 153, §3, alinéas 1er et 3, de la loi relative à l’exercice des professions des soins de santé, coordonnée le 10 mai 2015, posée par le Conseil d’État (numéro du rôle 6929); |
|
– de prejudiciële vraag betreffende artikel 26bis van het decreet van het Vlaamse Gewest van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu, gesteld door de Raad voor Vergunningsbetwistingen (rolnummer 6930); |
– la question préjudicielle relative à l’article 26bis du décret de la Région flamande du 21 octobre 1997 concernant la conservation de la nature et le milieu naturel, posée par le Conseil pour les contestations des autorisations (numéro du rôle 6930); |
|
– de prejudiciële vraag over artikel 18 van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, zoals gewijzigd bij artikel 19, 1º, van het decreet van het Waalse Gewest van 27 maart 2003 en vóór de vervanging ervan bij artikel 10 van het decreet van het Waalse Gewest van 19 september 2013, gesteld door het Hof van Beroep te Luik (rolnummer 6932); |
– la question préjudicielle concernant l’article 18 de la loi du 13 juillet 1987 relative aux redevances radio et télévision, tel qu’il a été modifié par l’article 19, 1º, du décret de la Région wallonne du 27 mars 2003 et avant son remplacement par l’article 10 du décret de la Région wallonne du 19 septembre 2013, posée par la Cour d’appel de Liège (numéro du rôle 6932); |
|
– de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 147 en volgende (waarvan, in het bijzonder, de artikelen 149, 3º, en 150, eerste lid) van het Wetboek der successierechten, gesteld door het Hof van Beroep te Luik (rolnummers 6933 en 6934, samengevoegde zaken); |
– les questions préjudicielles relatives aux articles 147 et suivants (dont, en particulier, les articles 149, 3º, et 150, alinéa 1er) du Code des droits de succession, posées par la Cour d’appel de Liège. (numéros du rôle 6933 et 6934, affaires jointes); |
|
– de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 4, §1, derde lid, en 24 van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken, gesteld door de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel (rolnummers 6935 en 6939, samengevoegde zaken); |
– les questions préjudicielles relatives aux articles 4, §1er, alinéa 3, et 24 de la loi du 15 juin 1935 concernant l’emploi des langues en matière judiciaire, posées par le Tribunal de première instance francophone de Bruxelles (numéros du rôle 6935 et 6939, affaires jointes); |
|
– de prejudiciële vraag betreffende artikel 1476quater van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Oost‑Vlaanderen, afdeling Gent (rolnummer 6936); |
– la question préjudicielle relative à l’article 1476quater du Code civil, posée par le Tribunal de première instance de Flandre orientale, division Gand (numéro du rôle 6936); |
|
– de prejudiciële vraag betreffende artikel 7, §2, van de wet van 22 maart 2001 tot instelling van een inkomensgarantie voor ouderen en artikel 9, tweede lid, van de wet van 8 december 2013 tot wijziging van de wet van 22 maart 2001 tot instelling van een inkomensgarantie voor ouderen, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Antwerpen, afdeling Antwerpen (rolnummer 6937); |
– la question préjudicielle relative à l’article 7, §2, de la loi du 22 mars 2001 instituant la garantie de revenus aux personnes âgées et à l’article 9, alinéa 2, de la loi du 8 décembre 2013 modifiant la loi du 22 mars 2001 instituant la garantie de revenus aux personnes âgées, posée par le Tribunal du travail d’Anvers, division Anvers (numéro du rôle 6337); |
|
– de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 78, vijfde lid, 92, §1, eerste lid, en 101, §2, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Cassatie (rolnummers 6860, 6861, 6863, toegevoegd aan 6951). |
– les questions préjudicielles relatives aux articles 78, alinéa 5, 92, §1er, alinéa 1er, et 101, §2, alinéa 3, du Code judiciaire, posée par la Cour de cassation. (numéro du rôle 6860, 6861, 6863, jointes au 6951). |
|
– Voor kennisgeving aangenomen. |
– Pris pour notification. |
Grondwettelijk Hof – Beroepen |
|
|
Met toepassing van artikel 76 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, geeft de griffier van het Grondwettelijk Hof kennis aan de voorzitter van de Senaat van: |
En application de l’article 76 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le greffier de la Cour constitutionnelle notifie au président du Sénat: |
|
– het beroep tot vernietiging en de vordering tot schorsing van de artikelen 11 en 26 van de wet van 6 maart 2018 ter verbetering van de verkeersveiligheid (wijzigingen van artikel 38 van de wet betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd op 16 maart 1968), ingesteld door O. V.D.E. (rolnummer 6931); |
– le recours en annulation et la demande de suspension des articles 11 et 26 de la loi du 6 mars 2018 relative à l’amélioration de la sécurité routière (modifications de l’article 38 de la loi relative à la police de la circulation routière, coordonnée le 16 mars 1968), introduits par O. V.D.E. (numéro du rôle 6931); |
|
– het beroep tot vernietiging en de vordering tot schorsing van artikel 5 van de wet van 25 mei 2018 tot vermindering en herverdeling van de werklast binnen de rechterlijke orde, ingesteld door A.M. en L.L. (rolnummer 6956). |
– le recours en annulation et la demande de suspension de l’article 5 de la loi du 25 mai 2018 visant à réduire et redistribuer la charge de travail au sein de l’ordre judiciaire, introduits par A.M. et L.L. (numéro du rôle 6956). |
|
– Voor kennisgeving aangenomen. |
– Pris pour notification. |
Hoven van Beroep |
|
|
Bij brief van 28 mei 2018 heeft de eerste voorzitter van het Hof van Beroep te Antwerpen, overeenkomstig artikel 340 van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat overgezonden, het werkingsverslag 2017 van het Hof van Beroep te Antwerpen, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 17 mei 2018. |
Par lettre du 28 mai 2018, le premier président de la Cour d’appel d’Anvers a transmis au Sénat, conformément à l’article 340 du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2017 de la Cour d’appel d’Anvers, approuvé lors de l’assemblée générale du 17 mai 2018. |
|
Bij brief van 30 mei 2018 heeft de eerste voorzitter van het Hof van Beroep te Bergen, overeenkomstig artikel 340 van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat overgezonden, het werkingsverslag 2017 van het Hof van Beroep te Bergen, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 29 mei 2018. |
Par lettre du 30 mai 2018, le premier président de la Cour d’appel de Mons a transmis au Sénat, conformément à l’article 340 du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2017 de la Cour d’appel de Mons, approuvé lors de l’assemblée générale du 29 mai 2018. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Parket‑generaal |
|
|
Bij brief van 31 mei 2018 heeft de Procureur‑generaal te Antwerpen overeenkomstig artikel 346 van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat overgezonden, het werkingsverslag 2017 van het Parket‑generaal te Antwerpen, goedgekeurd tijdens zijn korpsvergadering van 30 mei 2018. |
Par lettre du 31 mai 2018, le procureur général d’Anvers a transmis au Sénat, conformément à l’article 346 du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2017 du Parquet général d’Anvers, approuvé lors de son assemblée de corps du 30 mai 2018. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Auditoraat‑generaal |
|
|
Bij brief van 29 mei 2018 heeft de Procureur‑generaal van het Auditoraat‑generaal bij het Arbeidshof te Antwerpen overeenkomstig artikel 346 van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat overgezonden, het werkingsverslag 2016 van het Auditoraat‑generaal bij het Arbeidshof te Antwerpen, goedgekeurd tijdens zijn korpsvergadering van 29 mei 2017. |
Par lettre du 29 mai 2018, le Procureur général de l’auditorat général près la Cour du travail d’Anvers a transmis au Sénat, conformément à l’article 346 du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2016 de l’Auditorat général près la Cour du travail d’Anvers, approuvé lors de son assemblée de corps du 29 mai 2017. |
|
– Neergelegd ter griffie. |
– Dépôt au greffe. |
Rechtbank van eerste aanleg |
|
|
Bij brief van 22 maart 2018 heeft de voorzitter van de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel overeenkomstig artikel 340 van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat overgezonden, het werkingsverslag 2017 van de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel, goedgekeurd tijdens zijn algemene vergadering van 21 maart 2018. |
Par lettre du 22 mars 2018, le président du Tribunal de première instance francophone de Bruxelles a transmis au Sénat, conformément à l’article 340 du Code judiciaire, le rapport de fonctionnement 2017 du Tribunal de première instance francophone de Bruxelles, approuvé lors de son assemblée générale 21 mars 2018. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Economische Overheidsbedrijven – NMBS – Ombudsdienst voor treinreizigers |
Entreprises publiques économiques – SNCB – Médiateur pour les voyageurs ferroviaires |
|
Bij brief van 6 juni 2018 hebben de ombudsmannen voor treinreizigers, overeenkomstig artikel 16, §3, van de wet van 28 april 2010 houdende diverse bepalingen (I) aan de Senaat overgezonden, het jaarverslag voor 2017. |
Par lettre du 6 juin 2018, les médiateurs pour les voyageurs ferroviaires ont transmis au Sénat, conformément à l’article 16, §3, de la loi du 28 avril 2010 portant des dispositions diverses (I), le rapport annuel pour 2017. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Autoriteit voor financiële diensten en markten (FSMA) |
|
|
Bij brief van 8 juni 2018 heeft de Voorzitter van de Autoriteit voor financiële diensten en markten, overeenkomstig artikel 65, van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten, aan de Senaat overgezonden, het jaarverslag voor 2017. |
.Par lettre du 8 juin 2018, le Président de l’Autorité des services et marchés financiers a transmis au Sénat, conformément à l’article 65, de la loi du 2 août 2002 relative à la surveillance du secteur financier et aux services financiers, le rapport annuel pour 2017. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Beheers- en toezichtscomité van het Centraal bestand van berichten van beslag, delegatie, overdracht en collectieve schuldenregeling |
|
|
Bij brief van 19 juni 2018 heeft de voorzitter van het Beheers- en toezichtscomité van het Centraal bestand van berichten van beslag, delegatie, overdracht en collectieve schuldenregeling, overeenkomstig artikel 1389bis/11, van het Gerechtelijk Wetboek aan de Senaat overgezonden, het jaarverslag 2016. |
Par lettre du 19 juin 2018, le président du Comité de gestion et de surveillance du Fichier central des avis de saisie, de délégation de cession et de règlement collectif de dettes a transmis au Sénat, conformément à l’article 1389bis/11, du Code judiciaire, le rapport annuel 2016. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
APETRA |
|
|
Bij brief van 30 mei 2018 heeft de Eerste Voorzitter van het Rekenhof, overeenkomstig artikel 39bis, §6, derde lid van de wet van 26 januari 2006 aan de Senaat overgezonden, het verslag van het Rekenhof in verband met de tenuitvoerlegging van de taken van openbare dienst door de nv APETRA in 2016. |
Par lettre du 30 mai 2018, le Premier Président de la Cour des comptes a transmis au Sénat, en application de l’article 39bis, §6, troisième alinéa, de la loi du 2006, le rapport de la Cour des comptes relatif à la mise en œuvre des tâches de service public par la société de droit public SA «APETRA» en 2016. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling |
|
|
Bij brief van 25 mei 2018 heeft de voorzitter van de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling, overeenkomstig artikel 11, §5, van de wet van 5 mei 1997 betreffende de coördinatie van het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling, aan de Senaat overgezonden, het advies betreffende de governance inzake luchtkwaliteit. |
Par lettre du 25 mai 2018, le président du Conseil fédéral du Développement durable a transmis au Sénat, conformément à l’article 11, §5, de la loi du 5 mai 1997 relative à la coordination de la politique fédérale de développement durable, l’avis relatif à la gouvernance en matière de qualité de l’air. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Interdepartementale Commissie Duurzame Ontwikkeling |
Commission interdépartementale pour le Développement Durable |
|
Bij brief van 30 mei 2018 heeft de voorzitter van de Interdepartementale Commissie Duurzame Ontwikkeling, overeenkomstig artikel 19 van de wet van 5 mei 1997 betreffende de coördinatie van het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling, aan de Senaat overgezonden, het jaarverslag voor 2017. |
Par lettre 30 mai 2018, le président de la Commission interdépartementale du Développement Durable a transmis au Sénat, conformément à l’article 19 de la loi du 5 mai 1997 relative à la coordination de la politique fédérale de développement durable, le rapport annuel pour 2017. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Europees Parlement |
|
|
Bij brief van 22 juni 2018 heeft de voorzitter van het Europees Parlement aan de Senaat volgende tekst overgezonden: |
Par lettre du 22 juin 2018, le président du Parlement européen a transmis au Sénat le texte ci-après: |
|
– standpunt inzake het standpunt van de Raad in eerste lezing met het oog op de aanneming van de verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende overdraagbare dierziekten en tot wijziging en intrekking van bepaalde handelingen op het gebied van diergezondheid (“diergezondheidswetgeving”); |
– position sur la position du Conseil en première lecture en vue de l’adoption du règlement du Parlement européen et du Conseil relatif aux maladies animales transmissibles et modifiant et abrogeant certains actes dans le domaine de la santé animale («législation sur la santé animale»); |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1308/2013 en Verordening (EU) nr. 1306/2013 wat betreft de steunregeling voor de verstrekking van groenten, fruit, bananen en melk aan kinderen in onderwijsinstellingen; |
– position sur la proposition de règlement du Parlement européen et du Conseil modifiant le règlement (UE) no 1308/2013 et le règlement (UE) no 1306/2013 en ce qui concerne le régime d’aide à la distribution de fruits et légumes, de bananes et de lait dans les établissements scolaires; |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende geharmoniseerde indexcijfers van de consumptieprijzen en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 2494/95; |
– position sur la proposition de règlement du Parlement européen et du Conseil relatif aux indices des prix à la consommation et abrogeant le règlement (CE) no 2494/95; |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende een vermindering van het zwavelgehalte van bepaalde vloeibare brandstoffen (gecodificeerde tekst); |
– position sur la proposition de directive du Parlement européen et du Conseil concernant une réduction de la teneur en soufre de certains combustibles liquides (texte codifié); |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad ter voorkoming van verlegging van het handelsverkeer in bepaalde belangrijke geneesmiddelen naar de Europese Unie (codificatie); |
– position sur la proposition de règlement du Parlement européen et du Conseil visant à éviter le détournement vers des pays de l’Union européenne de certains médicaments essentiels (texte codifié); |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een besluit van de Raad betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van het wijzigingsprotocol bij de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en het Vorstendom Andorra waarbij wordt voorzien in maatregelen van gelijke strekking als die welke zijn vervat in Richtlijn 2003/48/EG van de Raad betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaargelden in de vorm van rentebetaling; |
– position sur la proposition de décision du Conseil relative à la conclusion, au nom de l’Union européenne, du protocole de modification de l’accord entre la Communauté européenne et la Principauté d’Andorre prévoyant des mesures équivalentes à celles prévues dans la directive 2003/48/CE du Conseil en matière de fiscalité des revenus de l’épargne sous forme de paiements d’intérêts; |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende procedurele waarborgen voor kinderen die verdachte of beklaagde zijn in een strafprocedure; |
– position sur la proposition de directive du Parlement européen et du Conseil relative à la mise en place de garanties procédurales en faveur des enfants soupçonnés ou poursuivis dans le cadre des procédures pénales; |
|
– resolutie over de tabaksovereenkomst (PMI‑overeenkomst); |
– résolution concernant l’accord sur le tabac (accord PMI); |
|
– resolutie over de vrijheid van meningsuiting in Kazachstan; |
– résolution sur la liberté d’expression au Kazakhstan; |
|
– resolutie over Egypte, met name de zaak Giulio Regeni; |
– résolution sur l’Égypte, en particulier sur le cas de Giulio Regeni |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake de invoering van urgente autonome handelsmaatregelen ten gunste van de Republiek Tunesië; |
– position sur la proposition de règlement du Parlement européen et du Conseil concernant l’instauration de mesures commerciales autonomes d’urgence en faveur de la République tunisienne; |
|
– resolutie over het verslag 2015 betreffende de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië; |
– résolution sur le rapport 2015 sur l’ancienne République yougoslave de Macédoine; |
|
– resolutie over het verslag 2015 over Montenegro; |
– résolution sur le rapport de 2015 sur le Monténégro; |
|
aangenomen tijdens de vergaderperiode van 2 en 3 mei 2018. |
adopté au cours de la période de session du 2 au 3 mai 2018. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |